"Depresja u dzieci i młodzieży. Analiza systemu rodzinnego - ujęcie kliniczne"

Spis treści

Wprowadzenie 7

Część teoretyczna 11

Rozdział 1. Główne zagadnienia psychopatologii rozwojowej 12

1.1. Co to jest psychopatologia rozwojowa? 13

1.2. Cele psychopatologii rozwojowej 15

1.3. Własności zmian rozwojowych 16

1.4. Mediatory: jak i dlaczego występuje zaburzenie? 19

1.5. Moderatory: kto jest narażony i kiedy pojawia się ryzyko? 20

1.6. Moderacja mediacyjna lub mediacja moderacyjna: dlaczego osoby są podatne tylko w określonych warunkach? 23

1.7. Odporność i czynniki ochronne 24

1.7.1. Odporność a kompetencja 24

1.7.2. Odporność jako dynamiczny i wielowymiarowy konstrukt 26

1.7.3. Czynniki i procesy leżące u podstaw odporności 28

Rozdział 2. Epidemiologia depresji u dzieci i młodzieży 33

2.1. Rozpowszechnienie depresji u dzieci i młodzieży w Polsce 33

2.2. Rozpowszechnienie depresji u dzieci i młodzieży na świecie 37

2.3. Przyczyny uzyskiwania zróżnicowanych wyników badań nad epidemiologią depresji u dzieci i młodzieży 40

2.3.1. Utożsamianie nastroju depresyjnego z epizodem depresyjnym 40

2.3.2. Różnice kulturowe i społeczne 44

2.3.2.1. Wzorce socjalizacji 44

2.3.2.2. Style przywiązania 47

2.3.2.3. Hierarchia celów wychowawczych 49

2.3.2.4. Przemiany społeczno-polityczne 51

2.4. Przyczyny częstszego występowania depresji u dziewcząt 52

2.4.1. Negatywny styl atrybucji 53

2.4.2. Negatywny obraz ciała i jego związek z postawami rodzicielskimi 53

2.4.3. Dostosowanie się do kulturowego stereotypu roli płciowej 54

2.4.4. Zadania rozwojowe i negatywne wydarzenia życiowe 55

Rozdział 3. Obraz kliniczny depresji u dzieci i młodzieży 56

3.1. Obraz kliniczny depresji w jej różnych postaciach 61

3.2. Związek obrazu klinicznego depresji z wiekiem i płcią 66

3.3. Związek obrazu klinicznego depresji u dzieci i młodzieży z uwarunkowaniami społeczno-kulturowymi 71

3.4. Współwystępowanie depresji z innymi zaburzeniami psychicznymi 73

Rozdział 4. Konsekwencje psychospołeczne depresji u dzieci i młodzieży 87

4.1. Ryzyko podjęcia próby samobójczej 87

4.2. Schorzenia somatyczne 93

4.3. Przebieg przewlekły oraz nawroty epizodów depresji w ciągu życia 96

4.4. Depresja u dzieci i młodzieży jako predyktor innych zaburzeń psychicznych w okresie dorastania i dorosłości 99

4.5. Późniejsze funkcjonowanie w relacjach społecznych 102

Rozdział 5. Modele depresji u dzieci i młodzieży 107

5.1. Mechanizmy biologiczne w etiologii depresji u dzieci i młodzieży 107

5.1.1. Czynniki genetyczne 107

5.1.2. Zaburzenia struktury i funkcji ośrodkowego układu nerwowego 109

5.1.3. Podłoże hormonalne zaburzeń depresyjnych 114

5.2. Teorie psychologiczne 120

5.2.1. Teorie psychodynamiczne 120

5.2.2. Teorie poznawcze 125

5.2.3. Teorie interpersonalne 136

5.2.4. Model rozwojowy - synteza wszystkich podejść 143

Część empiryczna 150

Rozdział 6. Strategia badań własnych 151

6.1. Przedmiot i cel badań 151

6.2. Charakterystyka badanych grup 158

6.2.1. Charakterystyka socjodemograficzna badanych grup 158

6.2.2. Charakterystyka kliniczna badanych grup 161

6.2.3. Obraz kliniczny depresji u dzieci i młodzieży 165

6.3. Metody badań 173

6.4. Procedura badań 175

6.5. Analiza statystyczna 176

Rozdział 7. Relacje emocjonalne w rodzinie 179

7.1. Założenia teoretyczne 179

7.2. Pytania i hipotezy badawcze 183

7.3. Narzędzie badawcze 184

7.4. Wyniki badań 186

7.5. Dyskusja wyników 221

Rozdział 8. Jakość związku małżeńskiego rodziców 236

8.1. Założenia teoretyczne 236

8.2. Pytania i hipotezy badawcze 238

8.3. Narzędzie badawcze 239

8.4. Wyniki badań 240

8.5. Dyskusja wyników 246

Rozdział 9. Systemowe zasoby rodziny 255

9.1. Założenia teoretyczne 255

9.2. Pytania i hipotezy badawcze 258

9.3. Narzędzie badawcze 258

9.4. Wyniki badań 259

9.5. Dyskusja wyników 263

Rozdział 10. Negatywne wydarzenia życiowe 268

10.1. Założenia teoretyczne 268

10.2. Pytania i hipotezy badawcze 270

10.3. Narzędzie badawcze 270

10.4. Wyniki badań 271

10.5. Dyskusja wyników 276

Rozdział 11. Związki między zmiennymi charakteryzującymi funkcjonowanie systemu rodzinnego 287

11.1. Współzależność między jakością związku małżeńskiego rodziców i relacjami emocjonalnymi w rodzinie 288

11.2. Współzależność między systemowymi zasobami rodziny i relacjami emocjonalnymi w rodzinie 299

11.3. Współzależność między relacjami emocjonalnymi w rodzinie i negatywnymi wydarzeniami życiowymi 305

11.4. Współzależność między negatywnymi wydarzeniami życiowymi i jakością związku małżeńskiego rodziców 314

11.5. Współzależność między systemowymi zasobami rodziny i jakością związku małżeńskiego rodziców 318

11.6. Współzależność między negatywnymi wydarzeniami życiowymi i systemowymi zasobami rodziny 323

Rozdział 12. Analiza wszystkich zmiennych – ranking predyktorów w klasyfikacji badanych do grupy z rozpoznaniem depresji lub grupy kontrolnej 328

Rozdział 13. Podsumowanie wyników badań własnych. Implikacje teoretyczne i praktyczne 338

Aneksy 347

Bibliografia 373

Summary 410