"Psychomotoryka w rozpoznawaniu stanów ze spektrum autyzmu u dzieci"

Spis treści

Strona tytułowa 2

Spis treści 4

Wstęp 7

1. Autyzm jako spektrum stanów (nie zawsze zaburzeń) 11

1.1. Definiowanie autyzmu od DSM do DSM-5 11

1.2. Stany ze spektrum autyzmu 24

1.2.1. Szerszy fenotyp autyzmu 24

1.2.2. Zespół Aspergera a autyzm z wyższymi możliwościami funkcjonowania 28

1.2.3. Autyzm atypowy bądź całościowe zaburzenie rozwojowe bliżej nieokreślone 34

1.2.4. Zespół Kannera (autyzm, autyzm klasyczny, zaburzenie autystyczne) 35

2. Inne zaburzenia neurorozwojowe przypominające autyzm 39

2.1. ESSENCE jako koncepcja wczesnego rozpoznawania zaburzeń neurorozwojowych 39

2.2. Reaktywne zaburzenie przywiązania 42

2.3. Schizofrenia dziecięca i dziecięce zaburzenie dezintegracyjne 51

2.3.1. Schizofrenia dziecięca 51

2.3.2. Dziecięce zaburzenie dezintegracyjne 57

2.4. Zespół Tourette’a 60

2.4.1. Charakterystyka zespołu Tourette’a 60

2.4.2. Specyfika trudności dziecka cierpiącego na zespół Tourette’a 61

2.4.3. Zespół Tourette’a, AS, ASD, ADHD – dylematy diagnostyczne 64

2.4.4. Dziecko z TS w systemie edukacji szkolnej 66

2.5. ASD a zaburzenia integracji sensorycznej, zespół minimalnych dysfunkcji mózgowych, zespół nadpobudliwości psychoruchowej 67

2.5.1. Niejasności terminologiczne 68

2.5.2. Zaburzenia integracji sensorycznej 71

2.5.3. Zespół minimalnych dysfunkcji mózgowych (MBS) 75

2.5.4. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej a ASD 80

2.5.5. Różne oblicza minimalnych dysfunkcji mózgowych – Zuza i Piotr 82

2.6. Wrodzona afazja rozwojowa, specyficzne zaburzenie rozwoju językowego, semantyczno-pragmatyczne zaburzenie języka a autyzm 87

2.6.1. Wrodzona afazja rozwojowa 90

2.6.2. Specyficzne zaburzenie rozwoju językowego 94

2.6.3. Semantyczno-pragmatyczne zaburzenie języka 96

2.6.4. Specyficzne zaburzenia mowy i języka a autyzm 99

3. Etiologia autyzmu 104

3.1. Wcześniejsze poglądy 104

3.2. Nowsze koncepcje 106

3.2.1. Dysfunkcja neuronów lustrzanych – hipoteza rozbitego lustra 108

3.2.2. Uszkodzenie mózgu w autyzmie 112

3.2.3. Biologiczny model autyzmu 113

4. Wyjaśnianie zachowania osób z ASD w świetle wybranych teorii funkcjonowania mózgu 121

4.1. Teoria umysłu 121

4.2. Teoria słabej centralnej spójności 125

4.2.1. Konsekwencje deficytu teorii umysłu i słabej centralnej koherencji dla społecznego funkcjonowania osób autystycznych 127

4.2.2. Lustro duszy – wymowa spojrzeń i gestów na przykładzie jednego obrazu jako egzemplifikacja przedstawionych trudności osób z ASD 128

4.3. Teoria dysfunkcji wykonawczych 130

4.4. Teoria empatyzowania-systematyzowania 132

4.5. Teoria kodowania predykcyjnego 135

5. Rozpoznawanie stanów ze spektrum autyzmu 138

5.1. Kamienie milowe i ważniejsze umiejętności w rozwoju komunikacji i emocjonalno-społecznym małego dziecka 140

5.2. Charakterystyka trudności zapowiadających autyzm w funkcjonowaniu małych dzieci 143

5.3. Procedura diagnostyczna 152

5.4. Wybrane testy oraz inwentarze do diagnozy ASD 154

5.4.1. The Autism Observation Scale for Infants (AOSI) 154

5.4.2. The Infant Toddler Checklist (ITC) 156

5.4.3. First Year Inventory (FYI) 157

5.4.4. Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS) 159

5.4.5. Parents’ Observation of Social Interaction (POSI) 161

5.4.6. Test w kierunku autyzmu dla małych dzieci, Screening Tool for Autism in Toddlers and Young Children (STAT) 162

5.4.7. Social Communication Questionnaire (SCQ) 162

5.4.8. Autism Spectrum Rating Scale (ASRS) 163

5.4.9. Autism Diagnostic Interview – Revised (ADI-R) 163

5.4.10. Childhood Autism Rating Scale (CARS) 164

5.4.11. Psychoeducational Profile, Third Edition (PEP-3) 165

6. Psychomotoryka w rozpoznawaniu złożonej sytuacji dziecka z autystycznego spektrum 168

6.1. Psychomotoryka Spotkania 168

6.2. Diagnostyka psychomotoryczna 175

6.2.1. Próby zabawowe dla dziecka od drugiego do trzeciego roku życia 182

6.2.2. Zabawa psychomotoryczna „Lala Wala i miś Zdziś” 187

6.2.3. Inwentarz Kompetencji Emocjonalno-Społecznych (IKES) 192

7. Psychomotoryczne rozpoznawanie trudności dziecka – studia indywidualnych przypadków 202

7.1. Alicja – czy to dziecko z zespołem Aspergera? 202

7.2. Klara – dziecko z autyzmem czy z reaktywnym zaburzeniem przywiązania? 213

7.3. Tosia – dziecko z wrodzoną afazją rozwojową czy z autyzmem? 221

7.4. Dalia – dlaczego to nie może być dziecko z zespołem Aspergera? 230

7.5. Halinka – portret dziewczynki z epilepsją? 238

7.6. Stefan – chłopiec, u którego nakładają się objawy autyzmu oraz zaburzenia mowy i języka? 247

Zakończenie 258

Bibliografia 262

Aneks 292

Przypisy 297

O Autorce 298

Strona redakcyjna 299