"Chirurgia. Tom 4"

Spis treści

CZĘŚĆ VII. CHIRURGIA – UKŁADY NARZĄDOWE (2) 22

70. DIAGNOSTYKA INWAZYJNA CHORÓB PŁUC, TECHNIKI CHIRURGICZNE, RAK PŁUCA, PRZERZUTY NOWO TWOROWE DO PŁUC, ODMA OPŁUCNEJ, ROZEDMA PŁUC 24

TORAKOCHIRURGIA 24

70.1. Diagnostyka inwazyjna chorób płuc – Jarosław Pieróg 24

70.2. Techniki chirurgiczne w obrębie klatki piersiowej – Mirosław Kozłowski 25

70.3. Rak płuca – leczenie operacyjne – Cezary Piwkowski 28

70.4. Przerzuty nowotworowe do płuc – Paweł Rybojad 33

70.5. Odma opłucnej, rozedma płuc – Damian Czyżewski 35

71. CHIRURGIA ŚRÓDPIERSIA – Marcin Zieliński 40

71.1. Wstęp, podziały śródpiersia 40

71.2. Choroby śródpiersia 40

71.3. Guzy śródpiersia 41

71.4. Diagnostyka guzów śródpiersia 41

71.5. Leczenie guzów śródpiersia 41

71.6. Techniki operacyjne w leczeniu guzów śródpiersia 41

72. CHIRURGIA TCHAWICY – Tadeusz M. Orłowski 44

72.1. Wstęp 44

72.2. Zwężenia w przebiegu schorzeń nienowotworowych 44

72.3. Przetoki tchawiczo-przełykowe 46

72.4. Nowotwory tchawicy 46

72.5. Leczenie paliatywne zwężeń tchawicy 47

73. CHIRURGIA ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ – Janusz Kowalewski 50

73.1. Anatomia i fizjologia ściany klatki piersiowej 50

73.2. Zniekształcenia ściany klatki piersiowej 50

73.3. Nowotwory ściany klatki piersiowej 52

73.4. Chirurgia przepony 54

74. ROPNE SCHORZENIA KLATKI PIERSIOWEJ – Marek Marciniak 56

74.1. Definicja, podziały ropniaków opłucnej 56

74.2. Diagnostyka ropniaka opłucnej 56

74.3. Leczenie 56

75. HISTORIA CHIRURGII ENDOKRYNOLOGICZNEJ NA ŚWIECIE I W POLSCE – Marcin Barczyński, Marek Dedecjus 60

CHIRURGIA ENDOKRYNOLOGICZNA 60

76. CHIRURGIA TARCZYCY 64

76.1. Anatomia, embriologia chirurgiczna tarczycy i nerwów krtaniowych – Marek Dedecjus 64

76.2. Diagnostyka chorób tarczycy – Marek Dedecjus 66

76.3. Wskazania do leczenia chirurgicznego chorób tarczycy – Marcin Barczyński, Marek Dedecjus 71

76.4. Rodzaje i przebieg operacji tarczycy – Marcin Barczyński, Marek Dedecjus 72

76.5. Chirurgiczne leczenie nowotworów łagodnych i guzków tarczycy – Marek Dedecjus 86

76.6. Chirurgiczne leczenie chorób autoimmunizacyjnych tarczycy – Marek Dedecjus 87

76.7. Chirurgiczne leczenie nowotworów złośliwych tarczycy – Agnieszka Czarniecka, Marek Dedecjus 88

77. CHIRURGIA PRZYTARCZYC 98

77.1. Embriologia, anatomia i patologia przytarczyc – Jacek Gawrychowski 98

77.2. Pierwotna nadczynność przytarczyc i rak przytarczyc – diagnostyka i wskazania do leczenia operacyjnego – Witold Chudziński, Jacek Gawrychowski 100

77.3. Diagnostyka lokalizacyjna w pierwotnej nadczynności przytarczyc – Aleksander Konturek 103

77.4. Wtórna i trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc – Witold Chudziński 105

77.5. Paratyroidektomia – współczesna taktyka postępowania i techniki operacyjne – Aleksander Konturek 108

77.6. Powikłania w chirurgii przytarczyc – Jacek Gawrychowski 111

78. CHIRURGIA NADNERCZY 114

78.1. Anatomia i embriologia chirurgiczna nadnerczy – Piotr Myśliwiec 114

78.2. Fizjologia chirurgiczna nadnerczy – Piotr Myśliwiec 115

78.3. Diagnostyka obrazowa nadnerczy – Andrzej Cichocki 115

78.4. Przebieg operacji i techniki stosowane w chirurgii nadnerczy – Piotr Myśliwiec 116

78.5. Powikłania w chirurgii nadnerczy – Piotr Myśliwiec 120

78.6. Leczenie chirurgiczne zaburzeń czynnościowych nadnerczy – Piotr Myśliwiec 121

78.7. Leczenie chirurgiczne nowotworów nadnerczy – Andrzej Cichocki 125

79. WYBRANE ASPEKTY OTORYNOLARYNGOCHIRURGII W CHIRURGII OGÓLNEJ 130

CHIRURGIA GŁOWY I SZYI 130

79.1. Otochirurgia – Henryk Skarżyński 130

79.2. Rynochirurgia – Piotr Henryk Skarżyński 142

79.3. Wybrane aspekty laryngochirurgii – Beata Miaśkiewicz 144

80. NOWOTWORY GŁOWY I SZYI – WYTYCZNE DLA WSPÓŁPRACY INTERDYSCYPLINARNEJ – Wojciech Golusiński, Patryk Niewinski 152

80.1. Epidemiologia 152

80.2. Gardło środkowe 153

80.3. Krtań 154

80.4. Jama ustna 156

80.5. Węzły chłonne 158

80.6. Tarczyca 158

81. CHIRURGIA SZCZĘKOWO-TWARZOWA W PRAKTYCE CHIRURGA OGÓLNEGO – Bartosz Mańkowski, Maciej Okła, Krzysztof Osmola 162

81.1. Obrażenia części twarzowej czaszki 162

81.2. Zwichnięcie stawu skroniowo-żuchwowego 166

81.3. Stany wymagające pilnej interwencji w chirurgii szczękowo-twarzowej 167

82. CHIRURGIA W POŁOŻNICTWIE, ZABIEGI POŁOŻNICZE – Wojciech Michał Kwaśniewski 172

GINEKOLOGIA I POŁOŻNICTWO 172

82.1. Nacięcie krocza 172

82.2. Cięcie cesarskie 173

82.3. Okołoporodowe wycięcie macicy 175

82.4. Krwawienia w ciąży 176

82.5. Krwawienie z dróg rodnych 177

82.6. Ostry brzuch w ciąży pozapołożniczy 177

83. WYBRANE ASPEKTY CHORÓB NARZĄDU PŁCIOWEGO U KOBIET – Rafał Tarkowski 182

83.1. Zespół bólowy miednicy mniejszej 182

83.2. Endometrioza 182

83.3. Stany naglące w ginekologii 186

83.4. Guz miednicy mniejszej – diagnostyka różnicowa 189

83.5. Markery nowotworowe stosowane w diagnostyce i leczeniu nowotworów narządu płciowego kobiet 191

84. LECZENIE CHIRURGICZNE NOWOTWORÓW ŻEŃSKICH NARZĄDÓW PŁCIOWYCH – Patrycja Ziober-Malinowska 194

84.1. Rak jajnika – konieczność chirurgii wielodyscyplinarnej 194

84.2. Nowotwory złośliwe trzonu macicy 197

84.3. Rak szyjki macicy 198

84.4. Rak sromu 200

84.5. Rak pochwy 201

85. ANATOMIA CHIRURGICZNA, DIAGNOSTYKA KLINICZNA I OBRAZOWA CHORÓB UKŁADU MOCZOWO-PŁCIOWEGO – Weronika Zahorska, Aleksander Antoniewicz, Artur A. Antoniewicz 206

UKŁAD MOCZOWY – UROLOGIA 206

85.1. Uwarunkowania anatomiczne narządów układu moczowo-płciowego (anatomia chirurgiczna) 206

85.2. Diagnostyka kliniczna chorób układu moczowo-płciowego 207

86. STANY NAGŁE W UROLOGII – WYBRANE ZAGADNIENIA UROLOGICZNE W PRAKTYCE OGÓLNOCHIRURGICZNEJ – Aleksander Antoniewicz, Weronika Zahorska, Artur A. Antoniewicz 212

86.1. Zatrzymanie moczu 212

86.2. Krwiomocz 216

86.3. Kolka nerkowa (kamica moczowa) 217

86.4. Ostra moszna 218

86.5. Zakażenie dróg moczowych, urosepsis 220

87. WYBRANE ZAGADNIENIA CHIRURGII UROLOGICZNEJ – Artur A. Antoniewicz, Weronika Zahorska, Aleksander Antoniewicz, Michał Małek 224

87.1. Chirurgia czopu nowotworowego raka nerki wrastającego do układu żylnego 224

87.2. Rekonstrukcja dróg moczowych z użyciem jelita po cystektomii radykalnej 225

87.3. Sztuczny zwieracz moczowy, protezy i implanty 230

87.4. Operacje nerkooszczędzające w guzach nerek 231

88. OBJAWY I DIAGNOSTYKA CHORÓB PIERSI. ŁAGODNE CHOROBY PIERSI – Janusz Piekarski, Arkadiusz Jeziorski 236

GRUCZOŁ PIERSIOWY 236

88.1. Objawy podmiotowe i przedmiotowe chorób piersi 236

88.2. Diagnostyka chorób piersi 240

88.3. Łagodne choroby piersi 242

89. RAK I INNE NOWOTWORY ZŁOŚLIWE PIERSI – Janusz Piekarski, Arkadiusz Jeziorski 248

89.1. Rak piersi 248

89.2. Specjalne postacie kliniczne raka i inne nowotwory złośliwe piersi 263

90. CHIRURGIA DZIECIĘCA – WYBRANE ZAGADNIENIA – Paweł Nachulewicz, Beata Rybojad, Czesław Cielecki 272

CZĘŚĆ VIII. WYBRANE DZIEDZINY CHIRURGII CHIRURGIA DZIECIĘCA 272

90.1. Organizacja chirurgii dziecięcej 272

90.2. Dziecko, młody pacjent wymagający leczenia operacyjnego 272

90.3. Kontakt z rodzicami i małym pacjentem 272

90.4. Przygotowanie dziecka do zabiegu chirurgicznego 273

90.5. Postępowanie i opieka pooperacyjna u dziecka 274

90.6. Przepuklina pachwinowa 274

90.7. Bóle brzucha i ostry brzuch u dzieci 275

90.8. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego u dzieci 277

90.10. Odma opłucnowa u dzieci 278

90.9. Kamica żółciowa 278

90.11. Schorzenia nowotworowe u dzieci wymagające interwencji chirurgicznej 282

90.12. Urazy u dzieci 286

90.13. Oparzenia 292

91. CHIRURGIA NOWORODKA I NIEMOWLĘCIA – Dariusz Patkowski, Mateusz Palczewski, Agata Dzielendziak 298

91.1. Rozpoznanie prenatalne, planowanie porodu, rozpoznanie wad wrodzonych, postępowanie przedoperacyjne 298

91.2. Dostępy i techniki operacyjne 301

91.3. Zarośnięcie przełyku i przetoka tchawiczo-przełykowa 303

91.4. Przepuklina przeponowa 306

91.5. Wrodzona niedrożność dwunastnicy 308

91.6. Wrodzone zarośnięcie jelita 309

91.7. Zarośnięcie jelita grubego 311

91.8. Zarośnięcie odbytu i odbytnicy 311

91.9. Wady powłok jamy brzusznej – wytrzewienie wrodzone i przepuklina pępowinowa 314

91.10. Ostry brzuch u noworodka i niemowlęcia 316

92. UROLOGIA DZIECIĘCA – Wojciech Apoznański, Marcin Polok 324

92.1. Ostra moszna 324

92.2. Nowotwory jądra u dzieci 326

92.3. Wnętrostwo 331

92.4. Wodniak jądra 333

92.5. Spodziectwo 333

92.6. Patologia napletka 334

92.7. Wodonercze 335

92.8. Nowotwory nerek 336

92.9. Kamica układu moczowego 338

92.10. Zastawki cewki tylnej 339

92.11. Wybrane schorzenia dolnych dróg moczowych wymagające leczenia zabiegowego 340

93. MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA I OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWE – Paweł Grala, Bartosz Mańkowski 352

URAZY 352

93.1. Wprowadzenie i dane epidemiczne 352

93.2. Mianownictwo w chirurgii urazowej 352

93.3. Postępowanie z pacjentem z mnogimi obrażeniami ciała 353

93.4. Pourazowe schematy badania przedmiotowego i podmiotowego oraz badania obrazowe w chirurgii urazowej 354

93.5. Wstrząs urazowy – hipowolemiczny, zasady przetaczania płynów krwiopochodnych i krwiozastępczych, stosowanie leków wpływających na krzepnięcie, niestabilność hemodynamiczna, „śmiertelna triada” 358

93.6. Damage control 359

93.7. Skale ocen pacjenta po urazie wielonarządowym 360

94. OBRAŻENIA KLATKI PIERSIOWEJ – Paweł Grala, Bartosz Mańkowski 364

94.1. Wstęp 364

94.2. Badanie wstępne: „parszywa dwunastka”, „ukryta szóstka” 364

94.3. Zarys technik diagnostycznych 365

94.4. Rodzaje obrażeń i zarys metod leczenia 366

94.5. Natychmiastowa torakotomia urazowa 370

95. OBRAŻENIA JAMY BRZUSZNEJ – Paweł Grala, Bartosz Mańkowski 376

95.1. Wstęp 376

95.2. Urazy niepenetrujące i penetrujące 376

95.3. Zarys technik diagnostycznych: FAST, TK, laparoskopia diagnostyczna, diagnostyczne płukanie otrzewnej, RTG 378

95.4. Rola i metody monitorowania w leczeniu nieoperacyjnym 380

95.5. Laparotomia 381

95.6. Zarys metod zaopatrywania obrażeń poszczególnych narządów jamy brzusznej 383

96. URAZY UKŁADU KOSTNO-STAWOWEGO – Tomasz Bielecki, Rafał Sadło 388

96.1. Podstawy traumatologii narządu ruchu 388

96.2. Urazy kończyny górnej 395

96.3. Urazy kręgosłupa 404

96.4. Urazy kończyny dolnej oraz miednicy 411

96.5. Rehabilitacja w traumatologii 428

97. URAZY UKŁADU NERWOWEGO 432

97.1. Urazy układu nerwowego – mózgowie 432

97.1.1. Ogólne definicje, ocena pacjenta i wstępne postępowanie z pacjentem po urazie ośrodkowego układu nerwowego – Krzysztof Gil, Radosław Rola 432

97.1.2. Neuromonitoring pacjenta urazowego – Wojciech Dąbrowski, Radosław Rola 435

97.1.3. Urazy głowy – Jacek Osuchowski, Radosław Rola 437

97.2. Urazy układu nerwowego – kręgosłup, rdzeń kręgowy i nerwy obwodowe 445

97.2.1. Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego – Krzysztof Kura, Radosław Rola 445

97.2.2. Urazy nerwów obwodowych – Radosław Rola 453

98. URAZY NARZĄDÓW UKŁADU MOCZOWO-PŁCIOWEGO – Aleksander Antoniewicz, Weronika Zahorska, Artur A. Antoniewicz 458

98.1. Urazy nerek 458

98.2. Urazy pęcherza moczowego (w tym jatrogenne) 460

98.3. Urazy cewki moczowej (urazy miednicy mniejszej) 460

98.4. Urazy jatrogenne moczowodów 466

98.5. Urazy zewnętrznych narządów płciowych 468

99. OBRAŻENIA I URAZY TERMICZNE – Marek Kawecki 472

99.1. Wstęp 472

99.2. Podział oparzeń ze względu na czynnik sprawczy urazu, epidemiologia 473

99.3. Kliniczna ocena chorego oparzonego 475

99.4. Klasyfikacja rany oparzeniowej 477

99.5. Taktyka postępowania diagnostyczno-terapeutycznego 478

99.6. Następstwa oparzeń 484

99.7. Rehabilitacja chorych oparzonych 485

99.8. Problem blizn po oparzeniu 485

99.9. Odmrożenia 486

100. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU CHIRURGII PLASTYCZNEJ – Bartłomiej Noszczyk 490

CHIRURGIA PLASTYCZNA I REKONSTRUKCYJNA 490

100.1. Podział chirurgii plastycznej 490

100.2. Planowanie leczenia 490

100.3. Gojenie ran 491

100.4. Przeszczepy 492

100.5. Płaty 495

101. REKONSTRUKCJE TWARZY I GŁOWY – Bartłomiej Noszczyk 502

101.1. Skóra owłosiona głowy 502

101.2. Nos 502

101.3. Powieki 503

101.4. Małżowiny uszne 503

101.5. Wargi 503

102. REKONSTRUKCJE PIERSI – Bartłomiej Noszczyk 504

102.1. Metody mastektomii 504

102.2. Radioterapia uzupełniająca 504

102.3. Rekonstrukcje w operacjach oszczędzających pierś – chirurgia onkoplastyczna 504

102.4. Rekonstrukcje po mastektomii 504

103. ODLEŻYNY – Bartłomiej Noszczyk 508

104. MIKROCHIRURGIA – Bartłomiej Noszczyk 510

104.1. Zagadnienia dodatkowe w mikrochirurgii 510

105. RAK PODSTAWNOKOMÓRKOWY I RAK KOLCZYSTOKOMÓRKOWY – Bartłomiej Noszczyk 512

106. ZESPOŁY UCISKOWE KOŃCZYNY GÓRNEJ I CHOROBA DUPUYTRENA – Bartłomiej Noszczyk 514

107. WADY TWARZOCZASZKI, CHIRURGIA ESTETYCZNA I POBARIATRYCZNA – Bartłomiej Noszczyk 516

107.1. Wady czaszki, twarzoczaszki i twarzy 516

107.2. Chirurgia estetyczna i pobariatryczna 517

108. WPROWADZENIE I PODSTAWOWE MIANOWNICTWO – Roman Danielewicz 518

TRANSPLANTOLOGIA 518

108.1. Wprowadzenie 518

108.2. Podstawowe mianownictwo 518

108.3. Zagadnienia etyczne, prawne i organizacyjne w przeszczepianiu narządów 519

109. PODSTAWY IMMUNOLOGII TRANSPLANTACYJNEJ – Piotr Przybyłowski 522

109.1. Antygeny zgodności tkankowej 522

109.2. Dobór dawcy i biorcy przeszczepu 522

109.3. Mechanizmy odrzucania przeszczepu 522

109.4. Wirtualna próba krzyżowa 523

110. POBIERANIE NARZĄDÓW OD OSÓB ZMARŁYCH – Maciej Kosieradzki 524

110.1. Autoryzacja pobrania (sprzeciw na pobranie, stwierdzanie śmierci mózgu, stwierdzanie śmierci w wyniku nieodwracalnego zatrzymania krążenia) 524

110.2. Przeciwwskazania do pobrania narządów 524

110.3. Kryteria kwalifikacji do pobrania poszczególnych narządów 524

110.4. Dawca o rozszerzonych kryteriach 525

110.5. Opieka nad zmarłym dawcą narządów 526

110.6. Pobranie wielonarządowe 526

110.7. Pobranie tkanek i ich zastosowania 528

111. POBRANIE NARZĄDÓW DO PRZESZCZEPIENIA OD DAWCÓW ŻYWYCH – Roman Danielewicz 530

111.1. Zasady autoryzacji pobrania od dawcy żywego 530

111.2. Kwalifikacja i przeciwwskazania do pobrania narządu 530

111.3. Pobranie od dawcy żywego (nerka, fragment wątroby) 531

111.4. Opieka nad żywym dawcą 531

112. USZKODZENIE REPERFUZYJNE I PRZECHOWYWANIE NARZĄDÓW PRZED PRZESZCZEPIENIEM – Maciej Kosieradzki 532

112.1. Uszkodzenie niedokrwienno-reperfuzyjne 532

113. PRZESZCZEPIENIE NEREK – Roman Danielewicz 534

114. PRZESZCZEPIANIE WĄTROBY – Maciej Kosieradzki 538

115. PRZESZCZEPIANIE TRZUSTKI – Maciej Kosieradzki 540

116. PRZESZCZEPIENIE SERCA – Piotr Przybyłowski 542

116.1. Wskazania do przeszczepienia serca 542

116.2. Techniki przeszczepiania serca 543

117. PRZESZCZEPIENIE PŁUC – Piotr Przybyłowski 546

117.1. Wskazania ogólne do przeszczepienia płuc 546

117.2. Wskazania i kryteria kwalifikacji do przeszczepienia płuc 546

117.3. Wybór rodzaju transplantacji w zależności od etiologii choroby płuc 547

118. PRZESZCZEPIENIE JELITA I PRZESZCZEPIENIA WIELONARZĄDOWE – Piotr Kaliciński 550

118.1. Chirurgiczne aspekty przeszczepienia jelita 550

118.2. Immunosupresja po przeszczepieniu jelita 551

118.3. Wyniki przeszczepiania jelita 552

119. ODRĘBNOŚCI PRZESZCZEPIANIA NARZĄDÓW JAMY BRZUSZNEJ U DZIECI – Piotr Kaliciński 554

119.1. Wskazania do przeszczepienia narządów u dzieci 554

119.2. Specyfika przeszczepiania poszczególnych narządów u dzieci 555

119.3. Nowotwory potransplantacyjne układu limfatycznego u dzieci 560

119.4. Jednoczesne przeszczepienie nerki i wątroby u dzieci 561

119.5. Wyniki przeszczepienia narządów u dzieci 562

120. LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE PO PRZESZCZEPIENIU NARZĄDU ALOGENNEGO – Piotr Przybyłowski 564

121. POWIKŁANIA U CHORYCH PO PRZESZCZEPIENIU NARZĄDÓW – ODRZUCANIE NARZĄDU, ZAKAŻENIA, NOWOTWORY – Piotr Przybyłowski 568

122. WYNIKI PRZESZCZEPIANIA NARZĄDÓW W POLSCE I REALIZACJA ZAPOTRZEBOWANIA NA LECZENIE PRZESZCZEPIENIEM NARZĄDU – Roman Danielewicz 570

SKOROWIDZ 574