"Piszemy poprawnie"

Spis treści

PORADNIK 14

PISOWNIA 14

INTERPUNKCJA 100

I. INFORMACJE WSTĘPNE 152

ZASADY PISOWNI 152

1. Podstawowe zasady pisowni polskiej 152

PISOWNIA POLSKA 152

II. OZNACZANIE SAMOGŁOSEK 154

2. Samogłoski ustne 154

3. Samogłoska nosowa ą 155

4. Samogłoska nosowa ę 157

5. Pisownia połączeń literowych o, e + spółgłoska nosowa 158

6. Pisownia grup spółgłoskowych ns, rs, nz 159

7. Zasady użycia liter i, j 160

III. OZNACZANIE SPÓŁGŁOSEK 163

8. Oznaczanie miękkości spółgłosek 163

9. Pisownia połączeń literowych 164

10. Zasady użycia znaków ż, rz 166

11. Zasady użycia znaków ch, h 168

12. Wahania w zakresie pisowni spółgłosek 170

13. Pisownia wybranych typów formacji słowotwórczych 171

14. Pisownia wybranych form deklinacyjnych 183

15. Pisownia wybranych form koniugacyjnych 185

IV. WIELKIE I MAŁE LITERY 187

16. Użycie wielkiej litery ze względów składniowych 187

17. Użycie wielkiej litery w poezji oraz ze względów graficznych 188

18. Użycie wielkiej litery ze względów znaczeniowych 190

A. Wielką literą piszemy 190

B. Wielką literą można zapisać 203

19. Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych 204

20. Użycie małej litery 204

V. PISOWNIA ŁĄCZNA LUB ROZDZIELNA 210

21. Uwagi ogólne 210

22. Pisownia zrostów typu lwipyszczek 212

23. Pisownia zestawień typu lwia paszcza 213

24. Pisownia wyrażeń typu dziko rosnący, lekko strawny, nowo otwarty 213

25. Pisownia zestawień typu artysta malarz, lekarz chirurg, zamachowiec samobójca, pies przewodnik, ryba piła, samochód pułapka, statek cysterna 214

26. Pisownia przymiotników złożonych typu jasnoniebieski, rolniczoprzemysłowy, dwuipółletni, przeszłoroczny, szaroniebieskosrebrzysty 214

27. Pisownia połączeń z liczebnikiem pół 215

28. Pisownia połączeń z liczebnikiem ćwierć 217

29. Pisownia łączna i rozdzielna wyrażeń przyimkowych 218

30. Pisownia przyimków złożonych 221

31. Pisownia wyrażeń typu ręka w rękę, sam na sam, od deski do deski 221

32. Pisownia formy zaimkowej -ń z przyimkami 221

33. Pisownia wyrazów z przedrostkami 222

34. Pisownia wyrażeń zaimkowych 223

35. Pisownia zaimków złożonych typu ten sam, taki sam 224

36. Pisownia wyrazu jak 224

37. Pisownia wyrazu indziej 224

38. Pisownia partykuł bądź, bodaj, byle, chyba, ci, co, lada, niech, niechaj, no, oby, tak, tam, też, to, tu 224

39. Pisownia partykuł -że, -ż, -li, -ć 225

40. Pisownia spójnika że 225

41. Pisownia cząstek wyrazów -ąd, -ędy, -dziesiąt, -dziesty, -dzieści, -inąd, -kolwiek, -kroć, -krotny, -krotnie, -mość, -nasty, -naście, -set 225

42. Pisownia końcówek -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy, -(e)ście 226

43. Pisownia łączna cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście 226

44. Pisownia rozdzielna cząstek bym, byś, by, byśmy, byście 229

45. Pisownia łączna partykuły nie 231

46. Pisownia rozdzielna partykuły nie 233

VI. UŻYCIE ŁĄCZNIKA 238

47. Pisownia wyrazów typu pseudo-Polak, eks-Amerykanin 238

48. Pisownia nazw miejscowości typu Bielsko-Biała, Świeradów-Zdrój, Warszawa-Śródmieście 238

49. Pisownia nazwisk złożonych typu Mortkowicz-Olczakowa, Dołęga-Mostowicz 239

50. Pisownia przymiotników złożonych typu biało-czerwony 239

51. Pisownia z łącznikiem dwuczłonowych rzeczowników typu laska-parasol, ława-stół, pralka-suszarka, kupno-sprzedaż, cud-dziewczyna 239

52. Pisownia połączeń wyrazowych z członami niby-, quasi- 240

53. Inne przykłady pisowni z łącznikiem 240

VII. DZIELENIE WYRAZÓW 241

54. Zasady dzielenia wyrazów 241

VIII. PISOWNIA SKRÓTÓW I SKRÓTOWCÓW 245

55. Reguły skracania wyrazów 245

56. Skrótowce 248

A. Oznaczanie odmiany skrótowców. Zasady ogólne 249

B. Pisownia skrótowców. Zasady szczegółowe 249

IX. PISOWNIA NAZW WŁASNYCH 250

57. Uwagi wstępne 250

58. Pisownia nazwisk Polaków – postaci historycznych 251

59. Pisownia obcych nazw własnych. Uwagi wstępne 251

60. Pisownia imion 252

61. Odmiana imion 253

62. Odmiana nazwisk. Uwagi ogólne 254

63. Odmiana i pisownia nazwisk żeńskich 254

64. Odmiana i pisownia nazwisk męskich 254

65. Nazwiska angielskie i francuskie 255

66. Odmiana nazwisk angielskich i francuskich 255

67. Nazwiska niemieckie 258

68. Nazwiska włoskie 259

69. Nazwiska węgierskie 260

70. Odmiana i pisownia obcych nazw geograficznych 261

71. Zapisywanie słowiańskich nazw własnych zawierających swoiste znaki łacińskie 262

72. Pisownia łacińskich nazw własnych 264

73. Pisownia greckich nazw własnych 266

74. Zasady polszczenia imion i nazw greckich 267

X. TRANSLITERACJA I TRANSKRYPCJA SŁOWIAŃSKICH ALFABETÓW CYRYLICKICH 269

75. Uwagi ogólne 269

76. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu rosyjskiego 270

77. Adaptacja ortograficzna i odmiana rosyjskich nazw własnych 272

78. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu ukraińskiego 274

79. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu białoruskiego 276

80. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu bułgarskiego 278

81. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu serbskiego 279

82. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu macedońskiego 280

XI. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POLSKIEJ INTERPUNKCJI 281

ZASADY INTERPUNKCJI 281

83. Znaki interpunkcyjne i ich funkcje 281

INTERPUNKCJA POLSKA 281

84. Charakter polskiej interpunkcji 282

XII. ZNAKI INTERPUNKCYJNE 283

85. Znaki oddzielające. Uwagi ogólne 283

86. Podstawowa funkcja kropki 284

87. Inne zastosowania kropki 285

88. Pomijanie kropki 286

89. Średnik 288

90. Przecinek 289

A. Przecinek pomiędzy zdaniami podrzędnymi i nadrzędnymi. Zasady ogólne 290

B. Przecinek pomiędzy zdaniami podrzędnymi i nadrzędnymi. Zasady szczegółowe 292

C. Przecinek pomiędzy zdaniami współrzędnymi połączonymi bezspójnikowo 294

D. Zdania współrzędne spójnikowe. Reguły ogólne 294

E. Zdania współrzędne spójnikowe. Reguły szczegółowe 296

F. Przecinek między częściami zdania pojedynczego 297

G. Przecinek między częściami zdania pojedynczego połączonymi spójnikowo 297

H. Przecinek a wyrażenia porównawcze 298

I. Przecinek między częściami zdania pojedynczego połączonymi bezspójnikowo 300

J. Wyrażenia wprowadzające i wtrącone 301

91. Znaki prozodyczne, emotywne oraz znaki opuszczenia. Uwagi ogólne 303

92. Wielokropek 304

93. Myślnik 305

94. Pytajnik 309

95. Wykrzyknik 311

96. Dwukropek 313

97. Nawias 316

98. Cudzysłów 319

A. Uwagi szczegółowe i zalecenia 320

B. Użycie cudzysłowu jako znaku cytowania 320

C. Użycie cudzysłowu ze względów znaczeniowo-stylistycznych 321

D. Zbiegnięcie się cudzysłowu z innym znakiem interpunkcyjnym 321

99. Interpunkcja polska – podsumowanie 322

BIBLIOGRAFIA 323

ANEKS I 325

NIEKTÓRE ORZECZENIA RADY JĘZYKA POLSKIEGO PRZY PREZYDIUM PAN 325

ANEKS II 329

ZESTAWIENIE HASEŁ RÓWNOBRZMIĄCYCH O RÓŻNEJ PISOWNI 329

SPIS TEMATÓW 337