"Współpraca dzieci w wieku przedszkolnym Zmieniające się konteksty i perspektywy"

Spis treści

Wprowadzenie – jak rozumiemy pojęcie współpracy 10

1. Współpraca między dziećmi. Zmieniająca się perspektywa w pedagogice przedszkolnej 18

1.1. Dziecko niewspółpracujące 18

1.2. Dziecko współpracujące z rówieśnikami 20

1.3. Dziecko współpracujące z rówieśnikiem w świetle badań Stefana Baleya i współpracowników 22

1.4. Dziecko zdolne do współżycia i kolektywizmu 26

1.5. Uczenie się przez współpracę, tutoring rówieśniczy, współpraca rówieśnicza 28

1.6. Dziecko przedszkolne we współpracy z rówieśnikiem – wybór badań 34

1.7. Podsumowanie 43

2. Małe dziecko współpracujące z dorosłym 44

2.1. Epizody wspólnego zaangażowania jako wczesna forma współpracy dziecka i dorosłego 46

2.2. Dorosły budujący rusztowanie podczas współpracy z dzieckiem 49

2.3. Małe dziecko we współpracy z dorosłym w świetle badań Michaela Tomasello 51

2.4. Nauczycielka organizująca współpracę dzieci przedszkolnych – od dyrektywnego kierowania do tworzenia kultury uczenia się 55

2.5. Dziecko w wieku przedszkolnym współpracujące z nauczycielką 62

2.6. Podsumowanie 66

3. Dziecko przedszkolne jako świadek i uczestnik współpracy w najbliższym środowisku. Od nadrzędnej roli nauczyciela do współpracującego środowiska 68

3.1. Współpraca przedszkola z rodzicami dzieci – od dominującego nauczyciela do wspólnych celów 69

3.2. Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym – od niwelowania braków do lokalnej wspólnoty 80

3.3. Podsumowanie 87

4. Uniwersytet tworzący przestrzeń do współpracy z udziałem dzieci przedszkolnych 88

4.1. Społeczne konteksty rozwoju dziecka przedszkolnego 88

4.2. Uniwersytet w egzosystemie dziecka przedszkolnego 92

4.3. Współpraca między różnymi podmiotami – modelowanie postawy współpracy dziecka przedszkolnego 100

4.4. Współpraca przedszkola z uczelnią wyższą w ramach projektu „Przedszkolaki na Uniwersytecie” 106

4.5. Podsumowanie 114

5. Pojęcie współpracy w wypowiedziach dzieci przedszkolnych 115

5.1. Sytuacyjny charakter współpracy w perspektywie dzieci 116

5.2. Wspólność doświadczeń w wypowiedziach dzieci 122

5.3. Podsumowanie 126

6. Współpraca dzieci przedszkolnych – inspiracje dla praktyki 127

6.1. Zabawy i gry rozwijające umiejętność współdziałania i współpracy 129

Bibliografia 159

Summary (Cooperation of preschool children. Changing contexts and perspectives) 171