"Zakażenia w otorynolaryngologii"

Spis treści

Przedmowa 12

Wykaz skrótów 14

1. Rola błony śluzowej w systemie odpornościowym 16

1.1. Budowa układu odpornościowego MALT (ang. Mucosa Associated Lymphoid Tissue) 18

1.1.1. GALT (ang. Gut-Associated Lymphoid Tissue) 20

1.1.2. NALT (ang. Nasal-Associated Lymphoid Tissue) 22

1.1.3. BALT (ang. Bronchus-Associated Lymphoid Tissue) 23

1.2. Rola błony śluzowej pierścienia Waldeyera w systemie odpornościowym 24

2.1. Miejscowe mechanizmy obronne 28

2. Mechanizmy obronne w zakażeniach górnych dróg oddechowych 28

2.2. Ogólnoustrojowe mechanizmy obronne 33

2.2.1. Odporność nieswoista (naturalna) 34

2.2.2. Odporność swoista (nabyta) 44

3.1. Zakażenia wirusowe 62

3. Drobnoustroje odpowiedzialne za zakażenia górnych dróg oddechowych 62

3.1.1. Rynowirusy 63

3.1.2. Adenowirusy 64

3.1.3. Koronawirusy (zakażenia wywołane przez wirusa SARS-CoV-2) 66

3.1.4. RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) 72

3.1.5. Wirusy grypy 74

3.1.6. Wirusy paragrypy 75

3.2. Zakażenia bakteryjne 77

3.2.1. Dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae) 77

3.2.2. Pałeczka hemofilna (Haemophilus influenzae) 83

3.2.3. Dwoinka nieżytowa (Moraxella catarrhalis) 86

3.2.4. Paciorkowiec ropny (Streptococcus pyogenes, Streptococcus beta-hemolizujący grupy A) 88

3.2.5. Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) 92

3.2.6. Mycoplasma pneumoniae 96

3.2.7. Chlamydophila pneumoniae 99

3.2.8. Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) 102

3.3. Zakażenia grzybicze 108

3.3.1. Diagnostyka i leczenie grzybic 111

3.3.2. Drożdżak (Candida spp.) 116

3.3.3. Kropidlak (Aspergillus) 119

4. Diagnostyka zakażeń górnych dróg oddechowych 124

4.1. Podstawowe badania laboratoryjne 126

4.2. Badania mikrobiologiczne 126

4.2.1. Techniki mikroskopowe 129

4.2.2. Przygotowanie preparatu trwałego do barwienia 130

4.2.3. Techniki barwienia 130

4.2.4. Podłoża bakteriologiczne 132

4.2.5. Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki 132

4.3. Metody serologiczne 133

4.4. Metody molekularne 136

5. Racjonalna i empiryczna antybiotykoterapia w zakażeniach górnych dróg oddechowych 140

5.1. Penicyliny 143

5.1.1. Mechanizm i zakres działania 144

5.2. Beta-laktamy z inhibitorami beta-laktamaz 148

5.2.1. Amoksycylina z kwasem klawulanowym 149

5.2.2. Ampicylina z sulbaktamem 150

5.3. Cefalosporyny 151

5.3.1. Cefalosporyny I generacji 152

5.3.2. Cefalosporyny II generacji 153

5.3.3. Cefalosporyny III generacji 155

5.3.4. Cefalosporyny IV generacji 155

5.3.5. Cefalosporyny V generacji 156

5.4. Makrolidy 156

5.4.1. Makrolidy I generacji 157

5.4.2. Makrolidy II generacji 158

5.5. Fluorochinolony 161

5.6. Antybiotyki polipeptydowe 164

5.7. Tetracykliny 166

5.8. Sulfonamidy 166

5.10. Leki przeciwpierwotniakowe 168

5.9. Sulfony 168

5.11. Leki przeciwgrzybicze 169

5.11.1. Antybiotyki przeciwgrzybicze 169

5.11.2. Syntetyczne leki przeciwgrzybicze 171

5.12. Leki przeciwwirusowe 174

5.12.1. Nukleozydowe i nukleotydowe inhibitory polimeraz kwasów nukleinowych 175

5.13. Leki dodatkowe w zakażeniach górnych dróg oddechowych 177

5.13.1. Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe 177

5.13.2. Leki wykrztuśne 181

5.13.3. Leki obkurczające błonę śluzową nosa 184

5.13.4. Leki przeciwzapalne (glikokortykosteroidy) 186

5.13.5. Leki miejscowe do nosa 187

5.13.6. Leki miejscowe do gardła 189

5.13.7. Leki miejscowe do ucha 191

6. Zakażenia nosa i zatok przynosowych u dorosłych 194

6.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 195

6.2. Objawy i rozpoznanie 198

6.3. Postępowanie terapeutyczne 202

6.4. Rekomendacje do stosowania antybiotykoterapii 205

6.5. Przypadki kliniczne 206

6.5.1. Przypadek 1 207

6.5.2. Przypadek 2 211

6.5.3. Przypadek 3 217

7.1. Odrębności wieku rozwojowego 224

7. Zakażenia nosa i zatok przynosowych u dzieci 224

7.2. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 225

7.3. Objawy i rozpoznanie 227

7.4. Postępowanie terapeutyczne 234

7.5. Rekomendacje do stosowania antybiotykoterapii 239

8.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 242

8. Zakażenia ucha u dorosłych 242

8.2. Objawy i rozpoznanie 244

8.3. Postępowanie terapeutyczne 255

8.4. Rekomendacje do stosowania antybiotykoterapii 260

8.5. Przypadki kliniczne 263

8.5.1. Przypadek 1 263

8.5.2. Przypadek 2 267

8.5.3. Przypadek 3 273

9.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 280

9. Zakażenia ucha u dzieci 280

9.2. Objawy i rozpoznanie 283

9.3. Postępowanie terapeutyczne 284

9.4. Rekomendacje do stosowania antybiotykoterapii 289

10.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 294

10. Zakażenia jamy ustnej 294

10.2. Objawy i rozpoznanie 300

10.3. Postępowanie terapeutyczne 306

11.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 312

11. Zakażenia gardła 312

11.2. Objawy i rozpoznanie 318

11.3. Postępowanie terapeutyczne 324

11.4. Rekomendacje do stosowania antybiotykoterapii 328

11.5. Przypadki kliniczne 330

11.5.1. Przypadek 1 330

11.5.2. Przypadek 2 333

11.5.3. Przypadek 3 337

12.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 344

12.1.1. Ostre zapalenie krtani 344

12. Zakażenia krtani u dorosłych 344

12.1.2. Przewlekle zapalenie krtani 347

12.2. Objawy i rozpoznanie 347

12.3. Postępowanie terapeutyczne 349

13.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 354

13. Zakażenia krtani u dzieci 354

13.2. Objawy i rozpoznanie 356

13.3. Postępowanie terapeutyczne 358

14.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 362

14. Zakażenia ślinianek 362

14.2. Objawy i rozpoznanie 365

14.3. Postępowanie terapeutyczne 368

15.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 372

15.1.1. Ostre nieswoiste zapalenie węzłów chłonnych szyi 372

15. Zakażenia regionu szyi 372

15.1.2. Łagodne nieswoiste zapalenie węzłów chłonnych szyi (choroba kociego pazura) 373

15.1.3. Zakażenia tkanek głębokich szyi 373

15.2. Objawy i rozpoznanie 374

15.3. Postępowanie terapeutyczne 377

16.1. Patomechanizm zakażeń i podział kliniczny 380

16.1.1. Zapalenie mieszków włosowych 380

16. Zakażenia skóry narządów ORL 380

16.1.2. Czyrak skóry twarzy 381

16.1.3. Czyrak przedsionka nosa i wargi górnej 382

16.1.4. Czyrak przewodu słuchowego zewnętrznego 383

16.1.5. Róża skóry twarzy 384

16.2. Objawy i rozpoznanie 384

16.3. Postępowanie terapeutyczne 387

Skorowidz 392