"Upośledzanie dzieci i młodzieży z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w środowisku edukacyjnym (od oporu do emancypacji)"

Spis treści

Podziękowania 8

Wprowadzenie 10

1.1. Opór jako fenomen interdyscyplinarny 20

Rozdział I. Konteksty i obszary oporu. Wokół emancypacji i postrzegania świata osób z niepełno-sprawnością intelektualną 20

1.2. Opór w pedagogicznej refleksji emancypacyjnej 33

1.2.1. Opór w edukacji 40

1.2.2. Czynne i bierne formy oporu 44

1.2.3. Typologizacja oporu 47

1.2.4. Ambiwalencja jako kategoria oporu 51

1.3. Opór jako wątek zaniedbany w pedagogice specjalnej 53

1.4. Próba identyfikacji zjawiska oporu na podstawie przeglądu badań 57

1.5. Okoliczności zmiany szkoły przez uczniów z niepełnosprawnością intelektualną 66

2.1. Sytuacja osób z niepełnosprawnością intelektualną – koncepcje, kryteria, per-spektywy 74

Rozdział II. Psychospołeczne aspekty funkcjonalne osób z głębszą niepełnosprawnością intelektu-alną. Kontekst globalny i edukacyjny 74

2.2. Edukacja jako przestrzeń istnienia społecznego osób z głębszą niepełnosprawno-ścią intelektualną – refleksja historyczna 80

2.3. Edukacyjne drogi uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną 100

3.1. Problematyka badań i określenie paradygmatu i strategii badawczych 111

Rozdział III. Założenia metodologiczne badań własnych 111

3.2. Badania jakościowe i metodologia konstruktywistycznej teorii ugruntowanej 118

3.3. Grupa badawcza 128

Rozdział IV. Doświadczanie wczesnej edukacji w inkluzji i integracji 132

4.1. Kreowanie nadziei na przydatną tożsamość. Terytorium szansy? 134

4.2. Działania deprywacyjne (Odstawianie na boczny tor) 140

4.2.1. Osamotnienie (Strefa poduszki i przechowalni. Pomieszane dzieci. Izolacja w integracji) 146

4.2.2. Działania demarkacyjne (Inkluzja na marginesie) 152

4.2.3. Zindywidualizowana pseudoedukacja (Nieodczytanie potrzeb dziecka) 158

4.2.4. Cenzurowanie dzieci z orzeczeniami 162

4.3. Nieodkodowanie dziecięcej komunikacji (Ten, który nie mówi jest głupi) 165

4.3.1. Opór jako forma komunikacji 168

4.3.2. Bierne stawianie oporu przez dzieci (Bycie obok. Deprywacja edukacyjna. Ambiwalencja sytuacyjna) 171

4.3.3. Czynne stawianie oporu (Upośledzanie tożsamości – psychiatryzowanie) 176

4.4. Pozorowanie działań i współpracy z rodzicami (Relacje międzydrzwiowe) 182

4.5. Emancypacyjny punkt zwrotny 187

4.6. Odblokowanie Innego (Ku podmiotowości i ochronie zasobów) 193

5.1. Prawdziwe staranie się 199

Rozdział V. Doświadczanie specjalnej edukacji 199

5.2. Identyfikowanie problemów (Rezerwat dla Innych. Nieczekanie na poniedziałek i wrzesień) 202

5.2.1. (Nie)specjalne nauczanie w niby szkole (Nuda. Pozamykani w klasie ucz-niowie) 206

5.2.2. Karanie nudną świetlicą 214

5.2.3. Deprywacja i infantylizowanie 218

5.2.4. Piętnowanie Innych spośród Innych 226

5.3. Niekłamana komunikacja 234

5.3.1. Bierne opieranie się 238

5.3.2. Czynne opieranie się jako akt niezgody uczniowskiej 242

5.4. Pseudopedagogiczne reagowanie (Ku wyuczonej marginalizacji) 247

5.4.1. Obwinianie rodziców 255

5.4.2. Usypianie dewianta. Psychiatryzowanie 260

5.4.3. Pozorowanie indywidualnego wsparcia 265

5.5. Decyzja o zmianie placówki. Interakcyjna tożsamość 272

5.6. Nie(wypuszczanie) subwencji oświatowej 278

5.7. Szczęśliwe i normalne życie. Taki sam a jednak nowy Człowiek 281

Zakończenie 291

Bibliografia 309

Streszczenie 326

Summary 327