"Chemia fizyczna"
Identyfikator Librowy: 288968
Spis treści
Konwencje 25
Lista tabel 26
Lista niezbędników chemika 28
PROLOG Energia, temperatura i chemia 29
ROZDZIAŁ 1 Właściwości gazów 31
(a) Ciśnienie 32
1A Gaz doskonały 32
1A.1 Zmienne stanu 32
(b) Temperatura 33
(a) Podstawy doświadczalne 35
1A.2 Równania stanu 35
(b) Mieszaniny gazów 37
Lista pojęć kluczowych 38
Zestawienie równań 38
(a) Ciśnienie a prędkość cząsteczek 39
1B Model kinetyczny gazów 39
1B.1 Model kinetyczny 39
(b) Rozkład prędkości Maxwella–Boltzmanna 41
(c) Wartości średnie 43
(a) Częstość zderzeń 45
1B.2 Zderzenia 45
(b) Średnia droga swobodna 46
Lista pojęć kluczowych 46
Zestawienie równań 46
1C Gazy rzeczywiste 47
1C.1 Odchylenia od zachowania gazu doskonałego 47
(a) Współczynnik ściśliwości 48
(b) Współczynniki wirialne 49
(c) Parametry krytyczne 50
(a) Postać równania van der Waalsa 51
1C.2 Równanie van der Waalsa 51
(b) Cechy równania 53
(c) Zasada stanów odpowiadających sobie 54
Lista pojęć kluczowych 55
Zestawienie równań 56
ROZDZIAŁ 2 Pierwsza zasada termodynamiki 63
(a) Podstawowe definicje 65
2A Energia wewnętrzna 65
2A.1 Praca, ciepło i energia 65
(b) Molekularna interpretacja ciepła i pracy 67
(a) Molekularna interpretacja energii wewnętrznej 68
2A.2 Definicja energii wewnętrznej 68
(b) Sformułowanie pierwszej zasady termodynamiki 69
(a) Ogólne równanie opisujące pracę 70
2A.3 Praca objętościowa 70
(b) Rozprężanie gazu pod stałym ciśnieniem zewnętrznym 71
(c) Odwracalne rozprężanie gazu 72
(d) Izotermiczne odwracalne rozprężanie gazu doskonałego 73
2A.4 Przemiany cieplne 73
(a) Kalorymetria 74
(b) Pojemność cieplna 75
Lista pojęć kluczowych 77
Zestawienie równań 78
(a) Zmiana entalpii i przepływ ciepła 79
2B Entalpia 79
2B.1 Definicja entalpii 79
(b) Kalorymetria 80
(a) Pojemność cieplna pod stałym ciśnieniem 81
2B.2 Zależność entalpii od temperatury 81
(b) Związek pomiędzy pojemnościami cieplnymi 83
Lista pojęć kluczowych 83
Zestawienie równań 83
2C Termochemia 84
2C.1 Zmiany entalpii standardowej 84
(a) Entalpie przemian fizycznych 85
(b) Entalpie przemian chemicznych 86
(c) Prawo Hessa 86
2C.2 Standardowe entalpie tworzenia 87
2C.3 Zależność entalpii reakcji od temperatury 88
(a) Różnicowa kalorymetria skaningowa 89
2C.4 Techniki eksperymentalne 89
(b) Izotermiczna kalorymetria miareczkowa 90
Lista pojęć kluczowych 91
Zestawienie równań 91
2D Funkcje stanu i różniczki zupełne 92
2D.1 Różniczki zupełne i niezupełne 92
(a) Rozważania ogólne 93
2D.2 Zmiany energii wewnętrznej 93
(b) Zmiany energii wewnętrznej pod stałym ciśnieniem 95
2D.3 Zmiany entalpii 96
(a) Obserwacja efektu Joule’a–Thomsona 97
2D.4 Efekt Joule’a–Thomsona 97
(b) Molekularna interpretacja efektu Joule’a–Thomsona 99
Lista pojęć kluczowych 99
Zestawienie równań 99
2E Przemiany adiabatyczne 101
2E.1 Zmiana temperatury 101
2E.2 Zmiana ciśnienia 102
Lista pojęć kluczowych 103
Zestawienie równań 103
ROZDZIAŁ 3 Druga i trzecia zasady termodynamiki 111
3A Entropia 112
3A.1 Druga zasada termodynamiki 112
(a) Termodynamiczna definicja entropii 114
3A.2 Definicja entropii 114
(b) Statystyczna definicja entropii 115
3A.3 Entropia jako funkcja stanu 116
(a) Cykl Carnota 117
(b) Temperatura termodynamiczna 120
(c) Nierówność Clausiusa 120
Lista pojęć kluczowych 121
Zestawienie równań 121
3B Zmiany entropii towarzyszące wybranym procesom 122
3B.1 Rozprężanie 122
3B.2 Przemiany fazowe 123
3B.3 Ogrzewanie 124
3B.4 Procesy złożone 125
Lista pojęć kluczowych 125
Zestawienie równań 126
3C Wyznaczanie entropii 127
3C.1 Kalorymetryczny pomiar entropii 127
3C.2 Trzecia zasada termodynamiki 128
(a) Teoremat cieplny Nernsta 129
(b) Entropia absolutna 129
(c) Zależność entropii reakcji od temperatury 130
Lista pojęć kluczowych 131
Zestawienie równań 131
(a) Kryteria samorzutności przemian 132
3D Termodynamika układu 132
3D.1 Energia swobodna i entalpia swobodna 132
(b) Energia swobodna 133
(c) Praca maksymalna 133
(d) Entalpia swobodna 135
(e) Maksymalna praca nieobjętościowa 135
(a) Standardowe entalpie swobodne tworzenia 136
3D.2 Standardowa entalpia swobodna reakcji 136
(b) Równanie Borna 137
Lista pojęć kluczowych 138
Zestawienie równań 139
3E Połączenie pierwszej i drugiej zasady termodynamiki 140
3E.1 Właściwości energii wewnętrznej 140
(a) Relacje Maxwella 141
(b) Zależność energii wewnętrznej od objętości 142
(a) Rozważania ogólne 143
3E.2 Właściwości entalpii swobodnej 143
(b) Zależność entalpii swobodnej od temperatury 144
(c) Zależność entalpii swobodnej od ciśnienia 145
Lista pojęć kluczowych 146
Zestawienie równań 147
ROZDZIAŁ 4 Przemiany fizyczne substancji czystych 157
(a) Liczba faz 158
(b) Przemiany fazowe 158
4A Diagramy fazowe substancji czystych 158
4A.1 Trwałość faz 158
(c) Termodynamiczne kryteria trwałości faz 159
(a) Charakterystyczne właściwości przemian fazowych 160
4A.2 Linie równowag faz 160
(b) Reguła faz 161
(a) Ditlenek węgla 163
4A.3 Trzy typowe diagramy fazowe 163
(b) Woda 164
(c) Hel 164
Lista pojęć kluczowych 165
Zestawienie równań 166
(a) Wpływ temperatury na trwałość faz 167
4B Termodynamiczne aspekty przemian fazowych 167
4B.1 Wpływ warunków na trwałość faz 167
(b) Wpływ ciśnienia na topnienie 168
(c) Wpływ ciśnienia na prężność pary cieczy 169
(a) Nachylenia linii równowag faz 170
4B.2 Położenie linii równowag faz 170
(b) Linia równowagi ciało stałe–ciecz 171
(c) Linia równowagi ciecz–gaz 171
(d) Linia równowagi ciało stałe–gaz 173
Lista pojęć kluczowych 173
Zestawienie równań 174
ROZDZIAŁ 5 Mieszaniny proste 181
(a) Cząstkowa objętość molowa 183
5A Termodynamiczny opis mieszanin 183
5A.1 Cząstkowe wielkości molowe 183
(b) Cząstkowe molowe entalpie swobodne 185
(c) Szersze znaczenie potencjału chemicznego 186
(d) Równanie Gibbsa–Duhema 186
(a) Entalpia swobodna mieszania gazów doskonałych 187
5A.2 Termodynamika mieszania 187
(b) Inne termodynamiczne funkcje mieszania 189
(a) Roztwory idealne 190
5A.3 Potencjały chemiczne cieczy 190
(b) Roztwory idealne rozcieńczone 192
Lista pojęć kluczowych 194
Zestawienie równań 194
(a) Roztwory idealne 195
5B Właściwości roztworów 195
5B.1 Mieszaniny ciekłe 195
(b) Funkcje nadmiarowe i roztwory regularne 196
(a) Wspólne cechy wielkości koligatywnych 198
5B.2 Wielkości koligatywne 198
(b) Podwyższenie temperatury wrzenia 199
(c) Obniżenie temperatury krzepnięcia 201
(d) Rozpuszczalność 201
(e) Osmoza 202
Lista pojęć kluczowych 205
Zestawienie równań 205
5C Diagramy fazowe układów dwuskładnikowych: ciecze 206
5C.1 Diagramy prężności par 206
5C.2 Diagramy fazowe temperatura–skład 207
(a) Tworzenie diagramów 208
(b) Interpretacja diagramów 209
(a) Destylacja prosta i frakcjonowana 210
(b) Azeotropy 210
5C.3 Destylacja 210
(a) Rozdzielanie faz 212
(c) Ciecze niemieszające się 212
5C.4 Diagramy fazowe ciecz–ciecz 212
(b) Temperatury krytyczne rozpuszczalności 213
(c) Destylacja częściowo mieszających się cieczy 215
Lista pojęć kluczowych 216
Zestawienie równań 216
5D Diagramy fazowe układów dwuskładnikowych: ciała stałe 217
5D.1 Eutektyki 217
5D.2 Układy, w których przebiega reakcja 218
5D.3 Topnienie niekongruentne 219
Lista pojęć kluczowych 219
5E Diagramy fazowe układów trójskładnikowych 220
5E.1 Trójkątne diagramy fazowe 220
(a) Ciecze mieszające się częściowo 221
5E.2 Układy trójskładnikowe 221
(b) Trójskładnikowe ciała stałe 222
Lista pojęć kluczowych 223
5F Aktywności 224
5F.1 Aktywność rozpuszczalnika 224
(a) Roztwory idealne rozcieńczone 225
(b) Roztwory rzeczywiste 225
5F.2 Aktywność substancji rozpuszczonej 225
(c) Aktywności wyrażone za pomocą molalności 226
5F.3 Aktywności roztworów regularnych 226
(a) Średnie współczynniki aktywności 228
(b) Graniczne prawo Debye’a–Hückla 228
5F.4 Aktywności jonów 228
(c) Rozszerzenia prawa granicznego 230
Lista pojęć kluczowych 231
Zestawienie równań 231
ROZDZIAŁ 6 Równowaga chemiczna 243
(a) Entalpia swobodna reakcji 244
6A Stała równowagi 244
6A.1 Minimum entalpii swobodnej 244
(b) Reakcje egzoergiczne i endoergiczne 245
(a) Równowagi dla gazu doskonałego 246
6A.2 Opis równowagi chemicznej 246
(b) Ogólny przypadek reakcji chemicznej 247
(c) Związek między stałymi równowagi 249
(d) Interpretacja molekularna stałej równowagi 250
Lista pojęć kluczowych 251
Zestawienie równań 251
6B Wpływ warunków zewnętrznych na stan równowagi 252
6B.1 Wpływ ciśnienia 252
(a) Równanie van’t Hoffa 253
6B.2 Wpływ temperatury 253
(b) Wartość stałej równowagi K w różnych temperaturach 255
Lista pojęć kluczowych 256
Zestawienie równań 256
6C Ogniwa elektrochemiczne 257
6C.1 Równania połówkowe i elektrody 257
(a) Potencjały dyfuzyjne 258
6C.2 Rodzaje ogniw 258
(b) Konwencja zapisu 259
6C.3 Potencjał ogniwa 259
(a) Równanie Nernsta 260
(b) Ogniwa w stanie równowagi 262
6C.4 Wyznaczanie funkcji termodynamicznych 262
Lista pojęć kluczowych 263
Zestawienie równań 263
6D Potencjały elektrod 264
6D.1 Potencjały standardowe 264
(a) Metoda pomiaru 265
(a) Szereg elektrochemiczny 266
(b) Łączenie potencjałów standardowych 266
6D.2 Zastosowanie potencjałów standardowych 266
(b) Wyznaczanie współczynników aktywności 267
(c) Wyznaczanie stałych równowagi 267
Lista pojęć kluczowych 268
Zestawienie równań 268
ROZDZIAŁ 7 Teoria kwantów 275
(a) Promieniowanie ciała doskonale czarnego 277
7A Początki mechaniki kwantowej 277
7A.1 Kwantowanie energii 277
(b) Pojemność cieplna 281
(c) Widma atomowe i cząsteczkowe 282
(a) Korpuskularny charakter promieniowania elektromagnetycznego 283
7A.2 Dualizm korpuskularno-falowy 283
(b) Falowy charakter cząstek 285
Lista pojęć kluczowych 286
Zestawienie równań 286
7B Funkcje falowe 287
7B.1 Równanie Schrödingera 287
7B.2 Interpretacja Borna funkcji falowej 288
(a) Normalizacja funkcji falowej 289
(b) Ograniczenia funkcji falowej 290
(c) Kwantowanie 291
Lista pojęć kluczowych 291
Zestawienie równań 292
(a) Równania własne 293
7C Operatory i obserwable 293
7C.1 Operatory 293
(b) Konstruowanie operatorów 294
(c) Operatory hermitowskie 295
(d) Ortogonalność 296
7C.2 Superpozycje i wartości oczekiwane 297
7C.3 Zasada nieoznaczoności 300
7C.4 Postulaty mechaniki kwantowej 302
Lista pojęć kluczowych 302
Zestawienie równań 303
7D Ruch translacyjny 304
7D.1 Swobodny ruch w jednym wymiarze 304
7D.2 Ruch w ograniczonej przestrzeni jednowymiarowej 305
(a) Rozwiązania dopuszczalne 306
(b) Właściwości funkcji falowych 307
(c) Właściwości energii 308
7D.3 Ruch w ograniczonej przestrzeni dwu- i trójwymiarowej 309
(a) Poziomy energetyczne i funkcje falowe 310
(b) Degeneracja 311
7D.4 Tunelowanie 312
Lista pojęć kluczowych 315
Zestawienie równań 315
7E Ruch oscylacyjny 317
7E.1 Oscylator harmoniczny 317
(a) Poziomy energetyczne 318
(b) Funkcje falowe 319
7E.2 Właściwości oscylatora harmonicznego 321
(a) Wartości średnie 322
(b) Tunelowanie 323
Lista pojęć kluczowych 324
Zestawienie równań 324
7F Ruch rotacyjny 325
7F.1 Rotacja w dwóch wymiarach 325
(a) Rozwiązanie równania Schrödingera 327
(b) Kwantowanie momentu pędu 328
(a) Funkcje falowe i poziomy energetyczne 329
7F.2 Rotacja w trzech wymiarach 329
(b) Moment pędu 332
(c) Model wektorowy 333
Lista pojęć kluczowych 334
Zestawienie równań 334
ROZDZIAŁ 8 Struktura atomów i widma atomowe 349
8A Atomy wodoropodobne 350
8A.1 Struktura atomów wodoropodobnych 350
(a) Rozdzielenie zmiennych 351
(b) Rozwiązanie równania radialnego 351
8A.2 Orbitale atomowe i ich energie 353
(a) Właściwości orbitali 354
(b) Poziomy energetyczne 354
(c) Energie jonizacji 354
(d) Powłoki i podpowłoki 355
(e) Orbitale 356
(f) Funkcje rozkładu radialnego 357
(g) Orbitale p 359
(h) Orbitale d 360
Lista pojęć kluczowych 360
Zestawienie równań 361
8B Atomy wieloelektronowe 362
8B.1 Przybliżenie orbitalne 362
(a) Spin 363
8B.2 Zakaz Pauliego 363
(b) Zasada Pauliego 364
(a) Przenikanie i ekranowanie 366
8B.3 Zasada rozbudowy powłok elektronowych 366
(b) Reguły Hunda 367
(c) Promienie atomów i jonów 369
(d) Energie jonizacji i powinowactwa elektronowe 371
8B.4 Orbitale pola samouzgodnionego 372
Lista pojęć kluczowych 372
Zestawienie równań 373
8C Widma atomowe 374
8C.1 Widma atomów wodoropodobnych 374
(a) Termy singletowe i trypletowe 375
8C.2 Widma atomów wieloelektronowych 375
(b) Sprzężenie spinowo-orbitalne 376
(c) Symbole termów 379
(d) Reguły Hunda 382
(e) Reguły wyboru 383
Lista pojęć kluczowych 383
Zestawienie równań 383
ROZDZIAŁ 9 Struktura cząsteczek 389
Wstęp Przybliżenie Borna–Oppenheimera 391
9A Teoria wiązań walencyjnych 392
9A.1 Cząsteczki dwuatomowe 392
9A.2 Rezonans 394
9A.3 Cząsteczki wieloatomowe 394
(a) Promocja 395
(b) Hybrydyzacja 396
Lista pojęć kluczowych 398
Zestawienie równań 399
(a) Konstruowanie kombinacji liniowych 400
9B Teoria orbitali molekularnych: zjonizowana cząsteczka wodoru 400
9B.1 Liniowa kombinacja orbitali atomowych 400
(b) Orbitale wiążące 402
(c) Orbitale antywiążące 403
9B.2 Oznaczenia orbitali 405
Lista pojęć kluczowych 405
Zestawienie równań 405
(a) Orbitale σ i π 406
9C Teoria orbitali molekularnych: dwuatomowe cząsteczki homojądrowe 406
9C.1 Konfiguracje elektronowe 406
(b) Całka nakładania 408
(c) Cząsteczki dwuatomowe pierwiastków drugiego okresu 409
9C.2 Spektroskopia fotoelektronów 411
Lista pojęć kluczowych 412
Zestawienie równań 413
9D Teoria orbitali molekularnych: dwuatomowe cząsteczki heterojądrowe 414
9D.1 Wiązanie polarne i elektroujemność 414
9D.2 Zasada wariacyjna 415
(a) Procedura 416
(b) Charakterystyka rozwiązań 418
Lista pojęć kluczowych 419
Zestawienie równań 420
9E Teoria orbitali molekularnych: cząsteczki wieloatomowe 421
(a) Wstępny opis metody 422
9E.1 Przybliżenie Hückla 422
(b) Macierzowe sformułowanie metody 423
(a) Energia wiązania π-elektronowego 425
9E.2 Zastosowania 425
(b) Trwałość układów aromatycznych 427
9E.3 Chemia komputerowa 428
(a) Metody półempiryczne i metody ab initio 429
(b) Teoria funkcjonału gęstości 430
(c) Graficzna reprezentacja cząsteczek 430
Lista pojęć kluczowych 431
Zestawienie równań 431
ROZDZIAŁ 10 Symetria cząsteczek 439
10A Kształt i symetria 440
10A.1 Operacje symetrii i elementy symetrii 440
10A.2 Klasyfikacja cząsteczek ze względu na symetrię 442
(a) Grupy C1, Ci i Cs 444
(b) Grupy Cn, Cnv i Cnh 444
(c) Grupy Dn, Dnh i Dnd 445
(d) Grupy Sn 445
(e) Grupy układu regularnego 445
(a) Polarność 446
(f) Grupa obrotów sfery 446
10A.3 Niektóre bezpośrednie konsekwencje symetrii 446
(b) Chiralność 447
Lista pojęć kluczowych 447
Zestawienie operacji symetrii i elementów symetrii 448
10B Teoria grup 449
10B.1 Podstawy teorii grup 449
(a) Macierz transformacji 451
(b) Macierzowa reprezentacja grupy 451
10B.2 Reprezentacja macierzowa 451
(c) Reprezentacja nieprzywiedlna 452
(d) Charaktery macierzy transformacji 453
10B.3 Tabele charakterów 454
(a) Typy symetrii orbitali atomowych 455
(b) Typy symetrii liniowych kombinacji orbitali 456
(c) Tabele charakterów a degeneracja 456
Lista pojęć kluczowych 457
Zestawienie równań 458
10C Zastosowania symetrii 459
10C.1 Zerowanie się całek 459
(a) Całka iloczynu dwóch funkcji 460
(b) Rozkład reprezentacji 461
(a) Nakładanie się orbitali 462
10C.2 Zastosowanie w teorii orbitali molekularnych 462
(b) Orbitale SALC 463
10C.3 Reguły wyboru 464
Lista pojęć kluczowych 465
Zestawienie równań 465
ROZDZIAŁ 11 Spektroskopia molekularna 471
11A Podstawy spektroskopii molekularnej 473
(a) Samorzutne i wymuszone procesy promieniste 474
11A.1 Absorpcja i emisja promieniowania 474
(b) Reguły wyboru i moment przejścia 475
(c) Prawo Lamberta–Beera 475
(a) Poszerzenie dopplerowskie 477
11A.2 Szerokość linii widmowej 477
(b) Poszerzenie związane z czasem życia 479
11A.3 Techniki eksperymentalne 479
(a) Źródła promieniowania 480
(b) Analiza widma 480
(c) Detektory 482
(d) Przykłady spektrometrów 483
Lista pojęć kluczowych 483
Zestawienie równań 484
11B Spektroskopia rotacyjna 485
11B.1 Poziomy energii rotacyjnej 485
(a) Rotatory sferyczne 487
(b) Rotatory symetryczne 487
(c) Rotatory liniowe 489
(d) Odkształcenie odśrodkowe 489
(a) Reguły wyboru 490
11B.2 Spektroskopia mikrofalowa 490
(b) Postać widm mikrofalowych 491
11B.3 Rotacyjna spektroskopia ramanowska 492
11B.4 Statystyka jądrowa i stany rotacyjne 494
Lista pojęć kluczowych 496
Zestawienie równań 496
11C Spektroskopia oscylacyjna cząsteczek dwuatomowych 497
11C.1 Ruch oscylacyjny 497
11C.2 Spektroskopia w podczerwieni 498
(a) Zbieżność poziomów energii 499
11C.3 Anharmoniczność 499
(b) Wykresy Birgego–Sponera 501
(a) Gałęzie widmowe 502
11C.4 Widma rotacyjno-oscylacyjne 502
(b) Różnice kombinacji 503
11C.5 Ramanowskie widma oscylacyjne 504
Lista pojęć kluczowych 505
Zestawienie równań 505
11D Spektroskopia oscylacyjna cząsteczek wieloatomowych 506
11D.1 Drgania normalne 506
11D.2 Absorpcyjne widma w podczerwieni 508
11D.3 Ramanowskie widma oscylacyjne 509
Lista pojęć kluczowych 510
Zestawienie równań 510
11E Analiza symetrii przejść oscylacyjnych 511
11E.1 Klasyfikacja drgań normalnych zgodnie z ich symetrią 511
(a) Aktywność drgań normalnych w podczerwieni 513
11E.2 Symetria oscylacyjnych funkcji falowych 513
(b) Aktywność drgań normalnych w widmie ramanowskim 514
(c) Związek reguły wykluczenia z symetrią 514
Lista pojęć kluczowych 514
(a) Symbole termów 515
11F Widma elektronowe 515
11F.1 Cząsteczki dwuatomowe 515
(b) Reguły wyboru 518
(c) Subtelna struktura oscylacyjna 519
(d) Subtelna struktura rotacyjna 522
(a) Kompleksy metali bloku d 523
11F.2 Cząsteczki wieloatomowe 523
(b) Przejścia π* ← π oraz π* ← n 524
Lista pojęć kluczowych 525
Zestawienie równań 525
11G Dezaktywacja stanów wzbudzonych 526
11G.1 Fluorescencja i fosforescencja 526
11G.2 Dysocjacja i predysocjacja 528
11G.3 Lasery 529
Lista pojęć kluczowych 531
ROZDZIAŁ 12 Rezonans magnetyczny 545
(a) Energie jąder w polach magnetycznych 546
12A Ogólne zasady 546
12A.1 Jądrowy rezonans magnetyczny 546
(b) Spektrometr NMR 548
(a) Energia elektronu w polu magnetycznym 549
12A.2 Elektronowy rezonans paramagnetyczny 549
(b) Spektrometr EPR 550
Lista pojęć kluczowych 551
Zestawienie równań 552
12B Cechy widm NMR 553
12B.1 Przesunięcie chemiczne 553
(a) Udział lokalny 555
12B.2 Czynniki wpływające na stałą ekranowania 555
(b) Udział grup sąsiadujących 556
(c) Udział rozpuszczalnikowy 557
(a) Wygląd widma 558
12B.3 Struktura subtelna 558
(b) Wielkości stałych sprzężenia 561
(c) Mechanizm sprzężenia spinowo-spinowego 561
(d) Jądra równoważne 563
(e) Silne sprzężenie jąder 564
12B.4 Procesy wymiany 565
12B.5 NMR substancji stałych 566
Lista pojęć kluczowych 567
Zestawienie równań 567
12C Techniki impulsowe w NMR 568
12C.1 Wektor namagnesowania 568
(a) Wpływ pola promieniowania o częstości radiowej 569
(b) Sygnały w domenie czasowej i domenie częstości 570
(a) Mechanizm relaksacji 572
12C.2 Relaksacja spinowa 572
(b) Pomiar T1 i T2 573
12C.3 Rozprzęganie spinów 575
12C.4 Jądrowy efekt Overhausera 575
Lista pojęć kluczowych 577
Zestawienie równań 578
12D Elektronowy rezonans paramagnetyczny 579
12D.1 Czynnik g 579
(a) Wpływ spinu jądrowego na widmo EPR 580
12D.2 Struktura nadsubtelna widma EPR 580
(b) Równanie McConnella 581
(c) Mechanizm oddziaływania nadsubtelnego 582
Lista pojęć kluczowych 583
Zestawienie równań 583
ROZDZIAŁ 13 Termodynamika statystyczna 591
(a) Stany makro układu 592
13A Rozkład Boltzmanna 592
13A.1 Stany makro układu i prawdopodobieństwo termodynamiczne 592
(b) Najbardziej prawdopodobny stan makro 593
(c) Wartości stałych 595
13A.2 Względne obsadzenie stanów 596
Lista pojęć kluczowych 597
Zestawienie równań 597
13B Cząsteczkowe funkcje rozdziału 598
13B.1 Znaczenie funkcji rozdziału 598
(a) Składowa translacyjna 600
13B.2 Składowe funkcji rozdziału 600
(b) Składowa rotacyjna 602
(c) Składowa oscylacyjna 606
(d) Składowa elektronowa 607
Lista pojęć kluczowych 608
Zestawienie równań 608
13C Energie cząsteczek 609
13C.1 Podstawowe równania 609
(a) Udział translacyjny 610
(b) Udział rotacyjny 610
13C.2 Udziały poszczególnych rodzajów ruchu 610
(c) Udział oscylacyjny 611
(d) Udział elektronowy 612
(e) Udział spinowy 612
Lista pojęć kluczowych 613
Zestawienie równań 613
13D Zespół kanoniczny 614
13D.1 Pojęcie zespołu 614
(a) Najbardziej prawdopodobne stany makro 615
(b) Fluktuacje wokół najbardziej prawdopodobnego rozkładu 615
13D.2 Średnia energia układu 616
13D.3 Cząsteczki nieoddziałujące ze sobą – ciąg dalszy 616
13D.4 Zależność energii od objętości 617
Lista pojęć kluczowych 619
Zestawienie równań 619
(a) Obliczanie energii wewnętrznej 620
13E Energia wewnętrzna i entropia 620
13E.1 Energia wewnętrzna 620
(b) Pojemność cieplna 621
(a) Entropia i funkcja rozdziału 622
13E.2 Entropia 622
(b) Składowa translacyjna 624
(c) Składowa rotacyjna 625
(d) Składowa oscylacyjna 625
(e) Entropie resztkowe 626
Lista pojęć kluczowych 627
Zestawienie równań 627
13F Pochodne funkcje termodynamiczne 628
13F.1 Wyprowadzenia 628
(a) Związek między stałą równowagi K a funkcją rozdziału 631
(b) Równowaga reakcji dysocjacji 631
13F.2 Stałe równowagi 631
(c) Składowe stałej równowagi 632
Lista pojęć kluczowych 634
Zestawienie równań 634
ROZDZIAŁ 14 Oddziaływania międzycząsteczkowe 645
14A Elektryczne właściwości cząsteczek 647
14A.1 Elektryczny moment dipolowy 647
14A.2 Polaryzowalność 649
(a) Zależność polaryzacji od częstości zewnętrznego pola elektrycznego 651
14A.3 Polaryzacja 651
(b) Polaryzacja molowa 652
Lista pojęć kluczowych 654
Zestawienie równań 655
(a) Oddziaływania ładunek–dipol 656
14B Oddziaływania międzycząsteczkowe 656
14B.1 Oddziaływania między dipolami 656
(b) Oddziaływanie dipol–dipol 657
(c) Oddziaływania dipol–dipol indukowany 660
(d) Oddziaływania dipol indukowany––dipol indukowany 660
14B.2 Wiązanie wodorowe 661
14B.3 Oddziaływanie całkowite 662
Lista pojęć kluczowych 665
Zestawienie równań 665
(a) Funkcja rozkładu radialnego 666
14C Ciecze 666
14C.1 Oddziaływania cząsteczkowe w cieczach 666
(b) Obliczanie funkcji g(r) 667
(c) Wielkości termodynamiczne charakteryzujące ciecze 668
(a) Napięcie powierzchniowe 669
14C.2 Granica faz ciecz–para 669
(b) Powierzchnie zakrzywione 670
(c) Aktywność kapilarna 671
(a) Ciśnienie powierzchniowe 673
14C.3 Filmy powierzchniowe 673
(b) Termodynamika warstw powierzchniowych 674
14C.4 Kondensacja 675
Lista pojęć kluczowych 676
Zestawienie równań 677
14D Makrocząsteczki 678
14D.1 Średnie masy molowe 678
14D.2 Różne poziomy struktury makrocząsteczek 679
14D.3 Kłębki statystyczne 680
(a) Miary rozmiarów 681
(a) Entropia konformacyjna 684
(b) Łańcuchy nieswobodne 684
(c) Częściowo sztywne kłębki 684
14D.4 Właściwości mechaniczne 684
(b) Elastomery 685
14D.5 Właściwości termiczne 686
Lista pojęć kluczowych 687
Zestawienie równań 687
(a) Klasyfikacja i otrzymywanie 689
14E Samoorganizujące się układy 689
14E.1 Koloidy 689
(b) Struktura i trwałość 690
(c) Podwójna warstwa elektryczna 690
(a) Oddziaływanie hydrofobowe 692
14E.2 Micele i błony biologiczne 692
(b) Tworzenie miceli 693
(c) Dwuwarstwy, pęcherzyki i membrany 695
Lista pojęć kluczowych 696
Zestawienie równań 697
ROZDZIAŁ 15 Ciała stałe 705
15A Struktura kryształu 707
15A.1 Sieci krystaliczne 707
(a) Wskaźniki Millera 710
(b) Odległości międzypłaszczyznowe 710
15A.2 Oznaczenia płaszczyzn sieciowych 710
Lista pojęć kluczowych 712
Zestawienie równań 712
(a) Dyfrakcja promieniowania rentgenowskiego 713
15B Metody dyfrakcyjne 713
15B.1 Rentgenografia strukturalna 713
(b) Równanie Braggów 715
(c) Czynniki rozpraszania 716
(d) Gęstość elektronowa 717
(e) Wyznaczanie struktury 720
15B.2 Dyfrakcja neutronów i elektronów 721
Lista pojęć kluczowych 723
Zestawienie równań 723
(a) Gęste ułożenie 724
15C Wiązania w ciałach stałych 724
15C.1 Metale 724
(b) Struktura elektronowa metali 726
(a) Struktura 728
15C.2 Kryształy jonowe 728
(b) Energia i entalpia sieci 729
15C.3 Kryształy kowalencyjne i molekularne 732
Lista pojęć kluczowych 733
Zestawienie równań 734
15D Właściwości mechaniczne ciał stałych 735
Lista pojęć kluczowych 737
Zestawienie równań 737
15E Właściwości elektryczne ciał stałych 738
15E.1 Przewodniki metaliczne 738
15E.2 Izolatory i półprzewodniki 739
15E.3 Nadprzewodniki 741
Lista pojęć kluczowych 743
Zestawienie równań 743
15F Właściwości magnetyczne ciał stałych 744
15F.1 Podatność magnetyczna 744
15F.2 Trwałe i indukowane momenty magnetyczne 745
15F.3 Magnetyczne właściwości nadprzewodników 746
Lista pojęć kluczowych 747
Zestawienie równań 747
15G Właściwości optyczne ciał stałych 748
15G.1 Ekscytony 748
(a) Absorpcja światła 749
15G.2 Właściwości optyczne metali i półprzewodników 749
(b) Diody emitujące światło i lasery diodowe 750
15G.3 Nieliniowe zjawiska optyczne 750
Lista pojęć kluczowych 751
ROZDZIAŁ 16 Cząsteczki w ruchu 761
16A Wielkości transportowe gazu doskonałego 762
16A.1 Równania fenomenologiczne 762
16A.2 Parametry transportu 764
(a) Współczynnik dyfuzji 765
(b) Współczynnik przewodności cieplnej 766
(c) Lepkość 768
(d) Efuzja 769
Lista pojęć kluczowych 769
Zestawienie równań 770
(a) Lepkość cieczy 771
16B Ruch cząsteczek w cieczach 771
16B.1 Wyniki doświadczalne 771
(b) Roztwory elektrolitów 772
(a) Prędkość migracji 773
16B.2 Ruchliwość jonów 773
(b) Ruchliwość i przewodność właściwa 775
(c) Relacje Einsteina 776
Lista pojęć kluczowych 777
Zestawienie równań 777
16C Dyfuzja 778
16C.1 Ujęcie termodynamiczne 778
(a) Prosta dyfuzja 780
16C.2 Równanie dyfuzji 780
(b) Dyfuzja połączona z konwekcją 782
(c) Rozwiązania równania dyfuzji 783
16C.3 Opis statystyczny 784
Lista pojęć kluczowych 786
Zestawienie równań 786
ROZDZIAŁ 17 Kinetyka chemiczna 793
(a) Rozważania ogólne 795
17A Szybkość reakcji chemicznych 795
17A.1 Monitorowanie postępu reakcji 795
(b) Metody specjalne 796
(a) Definicja szybkości 797
17A.2 Szybkości reakcji 797
(b) Równania kinetyczne i stałe szybkości 798
(c) Rząd reakcji 799
(d) Wyznaczanie równania kinetycznego 800
Lista pojęć kluczowych 802
Zestawienie równań 802
17B Scałkowane równania kinetyczne 803
17B.1 Reakcje zerowego rzędu 803
17B.2 Reakcje pierwszego rzędu 803
17B.3 Reakcje drugiego rzędu 805
Lista pojęć kluczowych 808
Zestawienie równań 808
17C Reakcje bliskie stanu równowagi 809
17C.1 Reakcje pierwszego rzędu bliskie stanu równowagi 809
17C.2 Metody relaksacyjne 810
Lista pojęć kluczowych 812
Zestawienie równań 812
17D Równanie Arrheniusa 813
17D.1 Zależność szybkości reakcji od temperatury 813
(a) Wymogi energetyczne reakcji chemicznej 815
17D.2 Interpretacja parametrów równania Arrheniusa 815
(b) Wpływ katalizatora na energię aktywacji 816
Lista pojęć kluczowych 817
Zestawienie równań 817
17E Mechanizmy reakcji 818
17E.1 Reakcje elementarne 818
17E.2 Następcze reakcje elementarne 819
17E.3 Przybliżenie stanu stacjonarnego 820
17E.4 Etap limitujący szybkość reakcji 822
17E.5 Równowagi wstępne 823
17E.6 Kinetyczna i termodynamiczna kontrola reakcji 824
Lista pojęć kluczowych 824
Zestawienie równań 825
17F Przykłady mechanizmów reakcji 826
17F.1 Reakcje jednocząsteczkowe 826
17F.2 Kinetyka polimeryzacji 827
(a) Polimeryzacja stopniowa 828
(b) Polimeryzacja łańcuchowa 829
17F.3 Reakcje katalizowane enzymatycznie 831
Lista pojęć kluczowych 834
Zestawienie równań 834
17G Fotochemia 835
17G.1 Procesy fotochemiczne 835
17G.2 Wydajność kwantowa procesu pierwotnego 836
17G.3 Mechanizm dezaktywacji wzbudzonego stanu singletowego 837
17G.4 Wygaszanie 838
17G.5 Rezonansowe przeniesienie energii 840
Lista pojęć kluczowych 841
Zestawienie równań 841
ROZDZIAŁ 18 Dynamika reakcji 853
18A Teoria zderzeń 855
18A.1 Zderzenia aktywne 855
(a) Częstość zderzeń w gazach 856
(b) Warunek energetyczny 856
(c) Ograniczenia steryczne 859
18A.2 Model Rice’a–Ramspergera–Kassela 860
Lista pojęć kluczowych 861
Zestawienie równań 861
(a) Rodzaje reakcji 862
18B Reakcje kontrolowane przez dyfuzję 862
18B.1 Reakcje w roztworze 862
(b) Dyfuzja a reakcje 863
(a) Sformułowanie równania 864
18B.2 Równanie bilansu materiałowego 864
(b) Rozwiązanie równania 865
Lista pojęć kluczowych 865
Zestawienie równań 866
(a) Sformułowanie równania 867
18C Teoria stanu przejściowego 867
18C.1 Równanie Eyringa 867
(b) Szybkość rozpadu kompleksu aktywnego 868
(c) Stężenie kompleksu aktywnego 868
(d) Stała szybkości 869
(a) Parametry aktywacji 870
18C.2 Aspekty termodynamiczne 870
(b) Reakcje między jonami 872
18C.3 Kinetyczny efekt izotopowy 873
Lista pojęć kluczowych 875
Zestawienie równań 875
(a) Techniki 876
18D Dynamika zderzeń molekularnych 876
18D.1 Wiązki molekularne 876
(b) Wyniki eksperymentalne 877
(a) Badania zderzeń aktywnych 879
(b) Dynamika reakcji między określonymi stanami 879
18D.2 Zderzenia aktywne 879
18D.3 Powierzchnie energii potencjalnej 880
(a) Kierunek ataku i rozpadu 882
18D.4 Przykłady wyników doświadczalnych i obliczeniowych 882
(b) Powierzchnie atraktywne i repulsywne 883
(c) Kwantowomechaniczna teoria rozpraszania 884
Lista pojęć kluczowych 885
Zestawienie równań 885
18E Przeniesienie elektronu w układach homogenicznych 886
18E.1 Równanie kinetyczne 886
18E.2 Znaczenie tunelowania elektronu 887
18E.3 Stała szybkości 888
18E.4 Doświadczalne badania potwierdzające teorię 889
Lista pojęć kluczowych 891
Zestawienie równań 891
ROZDZIAŁ 19 Procesy zachodzące na powierzchniach ciał stałych 899
19A Wprowadzenie 900
19A.1 Wzrost powierzchni 900
19A.2 Adsorpcja fizyczna i chemiczna 901
19A.3 Techniki eksperymentalne 902
(a) Mikroskopia 903
(b) Metody jonizacyjne 904
(c) Techniki dyfrakcyjne 905
(d) Wyznaczanie stopnia i szybkości adsorpcji i desorpcji 907
Lista pojęć kluczowych 908
Zestawienie równań 908
(a) Izoterma Langmuira 909
19B Adsorpcja i desorpcja 909
19B.1 Izotermy adsorpcji 909
(b) Izosteryczna entalpia adsorpcji 911
(c) Izoterma BET 912
(d) Izotermy Tiomkina i Freundlicha 914
(a) Stan prekursorowy 915
(b) Adsorpcja i desorpcja na poziomie cząsteczkowym 915
19B.2 Szybkość adsorpcji i desorpcji 915
(c) Ruchliwość adsorbatu na powierzchni 917
Lista pojęć kluczowych 917
Zestawienie równań 918
(a) Reakcje jednocząsteczkowe 919
19C Kataliza heterogeniczna 919
19C.1 Mechanizmy katalizy heterogenicznej 919
(b) Mechanizm Langmuira–Hinshelwooda 920
(c) Mechanizm Eleya–Rideala 921
19C.2 Aktywność katalityczna powierzchni 921
Lista pojęć kluczowych 922
Zestawienie równań 922
19D Procesy elektrodowe 923
19D.1 Granica faz elektroda–roztwór 923
(a) Równanie Butlera–Volmera 924
19D.2 Gęstość prądu elektrodowego 924
(b) Wykres Tafela 928
19D.3 Woltamperometria 929
19D.4 Elektroliza 931
19D.5 Pracujące ogniwa galwaniczne 931
Lista pojęć kluczowych 932
Zestawienie równań 933
Uzupełnienia 941
1 Często obliczane całki 942
2 Jednostki 944
3 Dane fizykochemiczne 945
4 Tabele charakterów 973
Skorowidz 977