"Gospodarka regionalna i lokalna"

Identyfikator Librowy: 633

Spis treści

Wstęp 6

CZĘŚĆ I . Podstawy teoretyczne gospodarki regionalnej i lokalnej 7

1.1. Pojęcie rozwoju lokalnego i regionalnego 7

ROZDZIAŁ 1. Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego (Tadeusz Markowski) 7

1.2. Rynkowe podstawy rozwoju w świetle teorii efektów zewnętrznych 9

1.3. Rola organizacji pozarządowych w rozwoju lokalnym 11

1.4. Rozwój lokalny a gospodarka sieciowa 12

1.5. Klastry jako instrumenty prokonkurencyjnego rozwoju lokalnego 14

1.6. Koncepcja regionalnego systemu innowacyjnego w praktyce 16

1.7. Istota gospodarczej konkurencyjności regionów 17

1.8. Kapitał społeczny a zdolność do polityki innowacyjnej ze strony samorządu terytorialnego 18

1.9. Warunki sprawnego zarządzania współczesnym rozwojem regionalnym i lokalnym 20

Literatura 22

2.1. Uwarunkowania prawne aktywności gospodarczej administracji publicznej 23

ROZDZIAŁ 2. Administracja publiczna a gospodarka regionalna i lokalna (Joachim Osiński) 23

2.2. Istota oddziaływania administracji samorządowej na gospodarkę regionalną i lokalną 33

2.3. Bariery i dylematy w aktywności gospodarczej samorządowej administracji regionalnej i lokalnej 37

2.4. Zakończenie 40

Literatura 40

3.1. Podnoszenie poziomu konkurencyjności regionów 41

ROZDZIAŁ 3. Konkurencyjność gospodarki regionalnej i lokalnej (Mirosława Klamut) 41

3.1.1. Poziom konkurencyjności a zdolność do konkurowania 41

3.1.2. Potrzeba systemowego wsparcia konkurencyjności 45

3.2. Wspieranie rozwoju konkurencyjności regionów w procesie integracji w Europie Zachodniej 47

3.2.1. Konwersja w warunkach rozwoju relatywnie scentralizowanego 48

3.2.2. Zmiana istoty interwencji w układach terytorialnych 50

3.2.3. Polityka konwersji strukturalnej w warunkach rozwoju zdecentralizowanego 52

3.3. Spójność społeczna, gospodarcza i terytorialna a konkurencyjność regionów w polityce UE 57

3.3.1. Uwarunkowania systemowe sprawnej konwergencji i trwałego wzrostu 57

3.3.2. Osiąganie realnej spójności na poziomie regionalnym 61

3.3.3. Instytucjonalne uwarunkowania działań na rzecz wzrostu innowacyjności i koherencyjności regionów w Unii Europejskiej po 2007 r 63

3.3.4. Trudności w realizacji makroekonomicznych kryteriów konwergencji 67

Literatura 70

4.1. Wstęp 72

4.2. Polityka regionalna w teorii 72

ROZDZIAŁ 4. Polityka regionalna (Zbigniew Strzelecki) 72

4.2.1. Region, zasoby i rozwój regionalny. Definicje 72

4.2.2. Podstawowe koncepcje rozwoju regionalnego 75

4.3. Polityka regionalna w praktyce 85

4.3.1. Modele polityki regionalnej 85

4.3.2. Polityka regionalna Unii Europejskiej 88

4.3.3. Polityka regionalna w Polsce 110

4.4. Zakończenie 113

Literatura 113

CZĘŚĆ II. Programowanie gospodarki regionalnej i lokalnej 115

5.1. Miejsce programowania w polityce rozwoju regionalnego i lokalnego 115

ROZDZIAŁ 5. Programowanie rozwoju regionalnego i lokalnego (Tadeusz Kudłacz) 115

5.1.1. Rynkowy i interwencyjny mechanizm regulowania procesów rozwoju jednostek terytorialnych 115

5.1.2. Programowość - podstawowa składowa polityki rozwoju regionalnego i lokalnego 116

5.2. Programowanie jako forma przewidywania przyszłości 119

5.2.1. Ogólne problemy 119

5.2.2. Istota i funkcje prognozowania 120

5.2.3. Programowanie jako faza aktywnego kształtowania rozwoju jednostki terytorialnej 121

5.2.4. Programowanie a planowanie rozwoju 122

5.2.5. Programowanie rozwoju w przewidywaniu oraz aktywnym kształtowaniu przyszłości 123

5.3. Rodzaje programów rozwoju jednostki terytorialnej 124

5.4. Funkcje programowania rozwoju 126

5.4.1. Funkcje efektywnościowe 126

5.4.2. Funkcje instrumentalne 128

5.5. Problemy metodyczne programowania 129

5.5.1. Dwa podejścia metodyczne do budowy programu rozwoju 129

5.5.2. Zarys struktury programowania 130

5.5.3. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej, ekologicznej i przestrzennej 131

5.5.4. Struktura celów i obszarów interwencji 133

5.5.5. Mechanizm realizacji programu 138

5.6. Zarys programowania rozwoju w polityce Unii Europejskiej 141

Literatura 143

ROZDZIAŁ 6. Strategie rozwoju regionalnego i lokalnego (Krystian Heffner) 144

6.1. Wstęp 144

6.2. Jednostka terytorialna jako przedmiot analizy strategicznej 144

6.3. Kierunki, cele i uwarunkowania rozwoju regionalnego 145

6.4. Strategia rozwoju jako instrument zarządzania regionem 149

6.4.1. Strategie rozwoju regionalnego – główne składowe, proces tworzenia 151

6.4.2. Procedura tworzenia i wdrażania strategii rozwoju regionalnego 152

6.4.3. Funkcje strategii rozwoju regionalnego 156

6.5. Kierunki, cele i uwarunkowania rozwoju lokalnego 157

6.6. Strategie rozwoju lokalnego 158

6.6.1. Strategie rozwoju lokalnego – główne składowe 161

6.6.2. Funkcje strategii rozwoju lokalnego 163

Literatura 165

ROZDZIAŁ 7. Polityka przestrzenna w gospodarce regionalnej i lokalnej (Maciej Borsa) 166

7.1. Przestrzeń w gospodarce regionalnej i lokalnej 166

7.1.1. Przestrzeń i jej składniki 166

7.1.2. Konieczność świadomego kształtowania przestrzeni 167

7.1.3. Istota i zadania polityki przestrzennej 169

7.1.4. Zasady polityki przestrzennej 171

7.2. Uwarunkowania polskiej polityki przestrzennej 172

7.2.1. Model rozwoju przestrzennego 172

7.2.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe 173

7.2.3. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze 175

7.2.4. Rozwój infrastruktury 176

7.2.5. Struktura osadnicza 177

7.2.6. Rozwój miast 178

7.3. Instrumentacja polityki przestrzennej 180

7.3.1. Podmioty i instrumenty polityki przestrzennej 180

7.3.2. System planowania przestrzennego 181

7.3.3. Ewolucja systemu planowania przestrzennego 183

7.3.4. Współpraca europejska 186

Literatura 188

ROZDZIAŁ 8. Projekty rozwojowe według standardów UE w gospodarce regionalnej i lokalnej – aplikacja (Andrzej Gałązka) 189

8.1. Wstęp 189

8.2. System wdrażania – ogólne zasady 190

8.3. Ogólny system realizacji polityki strukturalnej UE w Polsce 191

8.4. Procedura przygotowania projektu ubiegającego się o dofinansowanie w ramach polityki strukturalnej UE w Polsce 199

Załącznik 1. Wykaz programów i przykładowych wytycznych 2007–2013 203

Załącznik 2. Przykładowa struktura/zawartość studium wykonalności projektów infrastrukturalnych w ramach ZPORR 206

Literatura 209

CZĘŚĆ III. Zarządzanie gospodarką regionalną i lokalną 210

ROZDZIAŁ 9. Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym (Wojciech Kosiedowski) 210

9.1. Region jako system przestrzenno-gospodarczy i jego rola w gospodarce rynkowej 210

9.2. Istota zarządzania rozwojem regionalnym i lokalnym 215

9.3. Istota i czynniki rozwoju regionalnego i lokalnego 221

9.4. Efektywność rozwoju regionalnego i lokalnego 226

Literatura 231

ROZDZIAŁ 10. Finanse samorządu regionalnego i lokalnego (Eugeniusz Ruśkowski) 232

10.1. Istota finansów lokalnych i regionalnych 232

10.2. Podstawy prawne finansów lokalnych i regionalnych 233

10.2.1. Ponadustawowe źródła prawa 233

10.2.2. Ustawowe źródła prawa 234

10.2.3. Pozostałe źródła prawa 235

10.3. Organizacja i zasady finansów samorządowych, ze szczególnym uwzględnieniem budżetów j.s.t 236

10.3.1. Organizacja i zasady lokalnej i regionalnej gospodarki finansowej 236

10.3.2. Podstawowe zasady procedury budżetowej, kontroli finansowej i odpowiedzialności za ich realizację 243

10.4. Dochody, wydatki i wyniki finansowe samorządu terytorialnego 248

10.4.1. Dochody j.s.t 248

10.4.2. Wydatki j.s.t 252

10.4.3. Wyniki oraz zobowiązania samorządu terytorialnego 252

10.5. Nowe problemy oraz wyzwania w zarządzaniu finansami lokalnymi i regionalnymi w Polsce 253

Literatura 254

ROZDZIAŁ 11. Marketing terytorialny (Alicja Sekuła) 255

11.1. Geneza i rozwój marketingu terytorialnego 255

11.2. Istota marketingu terytorialnego 256

11.3. Specyfika marketingu w przypadku terytorium 259

11.4. Wybrane elementy systemu marketingu terytorialnego 265

11.5. Instrumenty marketingu-mix w odniesieniu do terytorium 270

11.5.1. Strategia rozwoju a strategia marketingowa i marketing-mix 270

11.5.2. Produkt 272

11.5.3. Cena 274

11.5.4. Promocja 277

11.5.5. Dystrybucja i personel 281

Literatura 284

ROZDZIAŁ 12. Europejska współpraca międzynarodowa i przygraniczna w gospodarce regionalnej i lokalnej (Marek Proniewski) 285

12.1. Wstęp 285

12.2. Struktura finansowania Programu Interreg III w Polsce w latach 2004–2006 286

12.3. Współpraca terytorialna jako samodzielny cel polityki spójności Unii Europejskiej w okresie programowania 2007–2013 291

12.4. Struktura finansowania programów współpracy terytorialnej w latach 2007–2013 293

12.5. Programy europejskiej współpracy terytorialnej w Polsce w latach 2007–2013 294

12.6. Zakończenie 298

Literatura 299

Podsumowanie 300

Bibliografia 304

Spis map 308

Spis tabel 309

Spis rysunków 310

Indeks 312