"Finanse osobiste. Zachowania - Produkty - Strategie"

Spis treści

Wprowadzenie 6

ROZDZIAŁ 1. Gospodarstwo domowe jako podmiot gospodarczy 12

1.1. Klasyfikacja gospodarstw domowych 12

1.2. Potrzeby finansowe gospodarstw domowych 18

1.3. Rynek usług finansowych dla gospodarstw domowych – stan i tendencje zmian 24

ROZDZIAŁ 2. Zachowania finansowe gospodarstw domowych 35

2.1. Typologia zachowań i postaw finansowych 35

2.2. Determinanty zachowań finansowych 40

2.3. Proces podejmowania decyzji finansowych 46

2.4. Błędy i pułapki w podejmowaniu decyzji finansowych 48

2.5. Ocena zachowań finansowych i ich konsekwencje 54

2.6. Psychopatologia zachowań finansowych 56

ROZDZIAŁ 3. Pieniądz a finanse gospodarstwa domowego 62

3.1. Psychospołeczne aspekty funkcjonowania pieniądza 65

3.1.1. Psychologiczne ujęcie natury pieniądza 65

3.1.2. Postrzeganie pieniądza 68

3.1.3. Postawy wobec pieniądza 72

3.1.4. Psychopatologia pieniądza 75

3.2. Aspekty instytucjonalne – dochody gospodarstwa domowego 76

3.2.1. Przychody gospodarstwa domowego 76

3.2.2. Struktura dochodu z pracy najemnej 79

3.3. Zarządzanie płynnością w gospodarstwie domowym 80

3.3.1. Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy – istota produktu 81

3.3.2. Kanały dostępu do ROR 83

3.3.3. Instrumenty płatnicze 87

3.3.4. Wybór rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego – kryteria 90

3.4. Budżet gospodarstwa domowego i strategie 94

3.4.1. Cash flow, budżet i bilans gospodarstwa domowego – wprowadzenie 95

3.4.2. Cash flow gospodarstwa domowego – zasady konstrukcji i analizy 96

3.4.3. Budżetowanie w finansach osobistych 101

3.4.4. Komputerowe wspomaganie ewidencji finansowej i budżetu domowego 103

3.4.5. Bilans gospodarstwa domowego i wartość netto jako podstawa długoterminowego planowania finansowego 107

3.4.6. Planowanie finansowe 110

3.4.7. Podział ról w zarządzaniu finansami gospodarstwa domowego – problemy praktyczne 112

ROZDZIAŁ 4. Oszczędzanie w gospodarstwie domowym 115

4.1. Teoretyczne aspekty oszczędzania 116

4.1.1. Różnice między psychologicznym a ekonomicznym ujęciem oszczędzania 116

4.1.2. Teorie oszczędzania 118

4.1.3. Przesłanki i cele gromadzenia oszczędności 121

4.1.4. Proces podejmowania decyzji o oszczędzaniu 124

4.2. Instytucjonalne aspekty oszczędzania 126

4.2.1. SKOK, bank komercyjny, bank spółdzielczy i inne instytucje – różnice z punktu widzenia oszczędzającego 126

4.2.2. Bezpieczeństwo wkładów – regulacje prawne 128

4.2.3. Opodatkowanie oszczędności 130

4.3. Produkty oszczędnościowe 131

4.3.1. Rachunki oszczędnościowe 131

4.3.2. Lokaty terminowe 133

4.3.3. Hybrydowe produkty oszczędnościowe 135

4.3.4. Programy systematycznego oszczędzania długoterminowego 138

4.3.5. IKE i PPE – trzeci filar systemu emerytalnego w Polsce 140

4.4. Oszczędzanie w praktyce – strategie 142

4.4.1. Hierarchia form oszczędzania 142

4.4.2. Rodzaje oszczędności a instrumenty oszczędzania 144

4.4.3. Kryteria oceny produktów oszczędnościowych 146

ROZDZIAŁ 5. Kredytowanie potrzeb gospodarstw domowych 149

5.1. Psychospołeczne uwarunkowania zadłużania się gospodarstw domowych 149

5.1.1. Moda na kredyt 150

5.1.2. Cele i motywy zadłużania się 153

5.2. Instytucje kredytowe 157

5.2.1. Banki i doradcy finansowi 158

5.2.2. Kasy i parabankowe instytucje kredytowe 164

5.2.3. Biura informacji gospodarczej i kredytowej 166

5.2.4. Bezpieczny kredyt, czyli poprawianie zdolności kredytowej 169

5.3. Produkty kredytowe 174

5.3.1. Formy i cele kredytowania 175

5.3.2. Zakres, parametry i koszty umowy kredytowej 177

5.3.3. Ryzyko kredytowe i zabezpieczenia 179

5.4. Bezpieczne strategie kredytowe 183

5.4.1. Kredyt to nie tylko pętla długu 184

5.4.2. Kryteria wyboru kredytu 187

5.4.3. Efektywne zarządzanie spłatą 192

ROZDZIAŁ 6. Gospodarstwa domowe na rynku inwestycyjnym 200

6.1. Psychologiczne aspekty inwestowania 200

6.2. Instytucje w procesie inwestowania, w ramach osobistego planowania finansowego 208

6.3. Instrumenty inwestycyjne w ramach osobistego planowania finansowego 216

6.4. Strategie inwestycyjne w planowaniu finansów osobistych 228

ROZDZIAŁ 7. Rola ubezpieczeń w funkcjonowaniu gospodarstw domowych 238

7.1. Psychologiczne aspekty ubezpieczania się przed ryzykiem 238

7.2. Instytucje ubezpieczeniowe 242

7.2.1. Ubezpieczenia społeczne 242

7.2.2. Ubezpieczenia gospodarcze 245

7.3. Najważniejsze dla gospodarstw domowych produkty ubezpieczeniowe 248

7.3.1. Ubezpieczenie emerytalne 248

7.3.2. Umowa ubezpieczenia gospodarczego 251

7.3.3. Ubezpieczenia życiowe (life) 256

7.3.4. Pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe (non-life) 261

7.4. Dobór ubezpieczenia do potrzeb konkretnego gospodarstwa domowego 266

7.4.1. Definiowanie potrzeby ubezpieczeniowej 266

7.4.2. Wybór kanału zakupu ubezpieczenia 267

7.4.3. Porównanie innych niż cena warunków ubezpieczenia 270

7.4.4. Porównywanie cen ubezpieczeń 272

ROZDZIAŁ 8. Wpływ podatków na zachowania finansowe gospodarstw domowych 274

8.1. Najważniejsze cechy obowiązku podatkowego 274

8.1.1. Neutralność podatkowa 274

8.1.2. Sprawiedliwość opodatkowania 276

8.2. Klasyfikacje podatków 281

8.3. Instytucjonalne aspekty opodatkowania 285

8.3.1. Organy administracji podatkowej i zakres ich działania 285

8.3.2. Postępowanie podatkowe jako procedura rozstrzygania sporów podatkowych 289

8.4. Reakcje podatników na obowiązek podatkowy 295

8.4.1. Skutki obciążeń podatkowych dla gospodarstw domowych 295

8.4.2. Postawy wobec podatków 298

8.4.3. Ucieczka przed podatkami 303

8.5. Strategie podatkowe 306

8.5.1. Pojęcie i klasyfikacja strategii podatkowej 306

8.5.2. Kształtowanie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych 310

8.5.3. Szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania i wysokości podatku 312

8.5.4. Wpływ ulg podatkowych na redukcję podatku 316

ROZDZIAŁ 9. Ochrona konsumenta na rynku usług finansowych 321

9.1. Ochrona instytucjonalna 326

9.1.1. Ochrona instytucjonalna o charakterze ogólnym 326

9.1.2. Ochrona instytucjonalna na rynku bankowym 328

9.1.3. Ochrona instytucjonalna na rynku ubezpieczeń 332

9.1.4. Ochrona instytucjonalna na rynku kapitałowym 334

9.2. Ochrona prawna w zakresie kredytów 335

9.2.1. Ochrona w ramach ustawy o kredycie konsumenckim 335

9.2.2. Ochrona dotycząca kredytów na cele mieszkaniowe 339

9.2.3. Ochrona w ramach ustawy „antylichwiarskiej” 339

9.2.4. Ochrona w ramach upadłości konsumenckiej 340

9.2.5. Ochrona w ramach rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego 341

9.3. Ochrona prawna w zakresie depozytów 342

9.4. Ochrona prawna w zakresie obrotu płatniczego 344

9.4.1. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy 344

9.4.2. Ochrona w zakresie elektronicznych środków płatniczych 345

9.5. Ochrona prawna w zakresie usług inwestycyjnych 349

9.6. Pozostałe elementy ochrony prawnej 353

9.6.1. Ochrona wynikająca z klauzul niedozwolonych 353

9.6.2. Ochrona danych osobowych i tajemnica bankowa 355

9.6.3. Ochrona w ramach szczególnych form sprzedaży usług finansowych 356

9.7. Strategie postępowania w kwestii ochrony na rynku finansowym 359

Bibliografia 362