"Informatyka medyczna"

Spis treści

Podziękowania 10

1. Wstęp R. Rudowski 12

Bibliografia 15

2. Ogólne pojęcia cybernetyczne i informatyczne: system, model, algorytm, dane, informacja, wiedza R. Rudowski 16

Bibliografia 21

Literatura uzupełniająca 21

3. Komputery i sieci komputerowe M. Dzierżak 22

3.1. Architektura systemów komputerowych 22

3.1.1. Procesor 24

3.1.2. Pamięć komputera 25

3.1.3. Pamięci masowe 26

3.1.4. Urządzenia wejścia/wyjścia 27

3.1.5. Urządzenia komunikacyjne 27

3.2. Wymiana informacji w systemach komputerowych 28

3.3. Standardy wymiany danych medycznych 31

3.4. Oprogramowanie 32

3.4.1. Oprogramowanie BIOS 32

3.4.2. Oprogramowanie systemowe 32

3.4.3. Oprogramowanie narzędziowe 33

3.5. Bezpieczeństwo danych i systemów komputerowych 34

3.4.4. Oprogramowanie użytkowe 34

Bibliografia 38

Literatura uzupełniająca 39

4. Systemy baz danych J. Sierdziński 40

4.1. System zarządzania bazą danych i jego funkcje 41

4.2. Modele baz danych 43

4.3. Podstawowe polecenia związane z bazami danych na przykładzie języka SQL 48

4.4. Interfejsy oparte na mechanizmach WWW zapewniające dostęp do sieciowych baz danych 53

4.5. Przykład bazy danych 55

Bibliografia 59

Literatura uzupełniająca 59

5. Systemy akwizycji i przetwarzania sygnałów M. Guć 60

5.1. Definicja sygnału 61

5.2. Źródła sygnału i rodzaje sygnałów 61

5.3. Sygnał analogowy i cyfrowy, przetwarzanie analogowo-cyfrowe sygnału 63

5.4. Metody cyfrowego przetwarzania sygnałów 68

5.4.1. Przestrzeń czasu i częstotliwości 70

5.4.2. Przekształcenie Fouriera 70

5.4.3. Funkcje korelacji wzajemnej i autokorelacji 74

5.4.4. Odpowiedź impulsowa, charakterystyka częstotliwościowa, moc widmowa, filtry 76

5.5. Przykłady zastosowań metod przetwarzania sygnałów 80

Bibliografia 83

Literatura uzupełniająca 85

6. Systemy obrazowania A. Okoń 86

6.1. Informatyczne podstawy obrazowania 86

6.2. Techniki akwizycji obrazu 89

6.3. Przesyłanie i archiwizacja obrazu - systemy PACS 97

6.4. Przykłady zastosowań systemów obrazowania 98

6.5. Standard DICOM 100

6.6. Podsumowanie - przyszłość systemów obrazowania 101

Bibliografia 102

7. Systemy wspomagania decyzji M. Michnikowski 106

7.1. Algorytmy kliniczne 108

7.2. Systemy eksperckie 112

7.3. Systemy oparte na sztucznych sieciach neuronowych 119

7.4. Systemy oparte na zbiorach rozmytych 124

Bibliografia 129

Literatura uzupełniająca 130

8. Lingwistyka medyczna - systemy klasyfikacji i kodowania oraz nomenklatury E. Waniewski, R. Rudowski 131

8.1. Historia systemów klasyfikacji i kodowania 132

8.2. Opis sytemów klasyfikacji i kodowania (ICD, TNM, ICPC, MeSH, DRG) 133

8.3. Opis nomenklatur (SNOP, SNOMED, IND) 142

8.4. Porównanie systemu klasyfikacji z nomenklaturą 145

8.5. Kombinacja systemu klasyfikacji i nomenklatury - Zunifikowany System Języka Medycznego (UMLS) 146

8.6. Podsumowanie 147

Bibliografia 148

Literatura uzupełniająca 148

9. Elektroniczna historia choroby R. Rudowski, M. Grabowski, J. Sierdziński 149

9.1. Pojęcie historii choroby 150

9.2. Treść i cele stosowania historii choroby 153

9.3. Rodzaje historii chorób - czasowo, źródłowo i problemowo zorientowane 153

9.4. Papierowa a elektroniczna historia choroby 157

9.5. Wprowadzanie i prezentacja danych 159

9.6. Aspekty techniczne związane z elektroniczną, multimedialną historią choroby 162

9.7. CDA - standard elektronicznej historii choroby 163

9.8. Przykłady EPR 165

9.9. Problemy z wprowadzaniem elektronicznej historii choroby 167

Bibliografia 169

Literatura uzupełniająca 170

10. Systemy komputerowe dla różnych szczebli opieki zdrowotnej 171

10.1. System komputerowy dla gabinetu lekarskiego M. Grabowski 171

10.1.1. Kartoteka pacjentów dla gabinetu lekarskiego 171

10.1.2. Cechy dobrego oprogramowania dla gabinetu lekarskiego 172

10.1.3. Przykłady - KS-GAB, INFOKRATES, Kartoteka Pacjentów 173

10.1.4. Kartoteka Pacjentów w środowisku MS-Access - projekt własnej bazy 174

10.2. System komputerowy dla przychodni, ambulatorium M. Grabowski 177

10.2.1. Moduły oprogramowania dla przychodni lekarskiej 177

10.2.2. Oprogramowanie dla kilku stanowisk - praca w sieci 179

10.2.3. Przykłady - FINN, KS-ZIPLO 180

10.2.4. Zabezpieczenie danych przed utratą 180

10.3. Szpitalne systemy informatyczne R. Rudowski 181

10.3.1. Historia rozwoju architektury szpitalnych systemów informatycznych 181

10.3.2. Ogólna charakterystyka szpitalnych systemów informatycznych 183

10.3.3. Cele stosowania szpitalnych systemów informatycznych 186

10.3.4. Moduły oprogramowania i moduły sprzętowe 187

10.3.5. Przykład szpitalnego systemu informatycznego - system HELP 188

10.4. Standard przesyłania danych tekstowych - HL7 M. Grabowski 192

Bibliografia 194

Literatura uzupełniająca 194

11. Telemedycyna i telematyka zdrowia R. Rudowski 195

11.1. Wprowadzenie 195

11.2. Charakterystyka telemedycyny. Aspekty techniczne, ekonomiczne i medyczno-prawne 197

11.3. Aktualny stan telemedycyny 200

11.3.1. Stan telemedycyny w Polsce 200

11.3.2. Polskie serwisy WWW związane z telemedycyną 202

Literatura uzupełniająca 203

11.3.3. Stan telemedycyny i programy telemedyczne za granicą 204

Bibliografia 209

11.4. Dlaczego należy rozwijać telemedycynę? 209

11.3.4. Zagraniczne serwisy internetowe 209

Literatura uzupełniająca 210

12. Multimedia i e-nauczanie medycyny P. Rudowski, R. Rudowski, M. Grabowski 211

12.1. Wprowadzenie 211

12.2. Zalety multimedialnych programów edukacyjnych i bariery w ich rozpowszechnianiu 212

12.3. Metodyka budowy multimedialnych programów edukacyjnych 213

12.4. Problemowo zorientowane uczenie się (PBL) i programy symulacyjne 214

12.5. Ocena jakości nauczania wspomaganego komputerowo 218

12.6. E-nauczanie i nauczanie na odległość 218

12.6.1. Definicja pojęć nauczania na odległość i e-nauczania 219

12.6.2. Model systemu e-nauczania 221

12.6.3. Korzyści i ograniczenia związane z e-nauczaniem 224

12.6.4. E-nauczanie medycyny 226

Bibliografia 229

12.7. Możliwości e-nauczania 229

Literatura uzupełniająca 231

13. Medyczny Internet M. Grabowski 232

13.1. Wprowadzenie 232

13.2. Internet źródłem informacji medycznej 233

13.3. Historia Internetu 233

13.4. Struktura sieci 234

13.5. Przegląd usług internetowych 235

13.5.1. Poczta elektroniczna 235

13.5.2. Listy dyskusyjne 236

13.5.3. Usenet - grupy dyskusyjne 236

13.5.4. WWW 239

13.5.5. FTP 241

13.6. Metody wyszukiwania informacji w Internecie 242

13.7. Medyczne bazy literaturowe w Internecie 244

13.7.1. Baza MEDLINE 244

13.7.2. Biblioteka Cochrane 246

13.7.3. Inne medyczne bazy literaturowe w Internecie 247

13.7.4. Internetowe bazy leków 248

13.8. Internet jako narzędzie komunikacji pomiędzy lekarzami i pacjentami 252

13.9. Wiarygodność informacji medycznej dostępnej w Internecie 253

Bibliografia 254

Literatura uzupełniająca 255

Skorowidz 256