Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejNiesporek:KoncepcjaklasyspołecznejP.Bourdieu…
esencjalistycznadopuszczaprzytymmożliwośćocenytychpoglądów,jako
nieadekwatnieodzwierciedlającychrzeczywistąstrukturęklasową.
Skrajnieprzeciwstawna,konstruktywistycznakoncepcjawogóleodrzuca
próbęsubstancjalizacjistrukturyklasowej
5
.Problematyzujesamoistnienie
społeczeństwa,traktującjejedyniejakokażdorazowohistorycznieokreśloną
próbęograniczeniaDnieskończonejgryróżnic”6.Jakopróbęhegemonizacji
naddeterminacjiznaczenia.Porządekspołecznymabowiemtutajcharakter
symboliczny
.DSymboliczny—czylinaddeterminowany—charakterstosun-
kówspołecznychoznaczazatem,żeniemająonedosłownegoznaczenia,które
sprowadzałobyjedorangikoniecznychmomentówjakiegośimmanentnego
prawa.Nieistniejądwaplany—planistotiplanzjawisk—gdyżniemożliwe
jestustalenieostatecznego,dosłownegosensu,wstosunkudoktóregoto,co
symboliczne,stanowiłobywtórnyipochodnyplansygnifikacji.Zarówno
społeczeństwo,jakipodmiotyspołecznepozbawionesąistoty
,aichregular-
nośćjestjedynieformąwzględnegoinietrwałegoustabilizowania,towarzy-
szącąustanowieniupewnegoporządku”7.Dodajmy:porządku(domknięcia
znaczenia),którymahegemonicznycharakter.Koniecznośćstanowitutaj
jedynieczęścioweograniczeniepolaprzygodności.Prezentowanepodejście
opierasięnaodrzuceniukoncepcjiDspołeczeństwa”jakocałościfundującej
swojeprocesyczęściowe
8
.Odrzucenieesencjalistycznegopodejściadocałości
społecznejorazstanowiącychjąstosunkówspołecznychoznaczajednocze-
śnieuznanietymczasowegocharakterukażdejtożsamościspołecznej.Tożsa-
mościkonstytuująsięwobrębiedyskursu(ściślej:różnychdyskursów),który
stanowiwarunekprzejawianiasiętego,cospołeczne—DKażdyprzedmiot
konstytuowanyjestjakoprzedmiotdyskursuotyle,oileżadenprzedmiot
niejestdanypozawszelkimidyskursywnymiwarunkamijegoprzejawiania
się”9.Konstytuowanietożsamościspołecznychdokonujesięwobrębiedys-
kursuprzezpraktykępowiązania,tj.Dpraktykęustanawiającąrelacjęmiędzy
elementamiwtakisposób,żeichtożsamośćzostajeprzekształconawwyniku
praktykiwiązania”
10
.Każdatożsamośćspołecznamarelacyjnycharakter
iistniejewyłączniewobrębiepowiązanejcałościdyskursywnej.Struktury
dyskursywne(łączącewerbalneiniewerbalneelementyinstytucjonalne)są
konstruktemspołecznymustanawiającympraktykęwiązania,określającym
5
E.Laclau,Ch.Mouffe:Hegemoniaisocjalistycznastrategia:przyczynekdoprojektu
radykalnejpolitykidemokratycznej.Przeł.S.Królak.WydawnictwoNaukoweDolnośląskiej
SzkołyWyższejEdukacjiTWP,Wrocław2007.
6E.Laclau:TheImpossibilityofSociety.“CanadianJournalofPoliticalandSocialThe-
ory”,1991,no.15.
7E.Laclau,Ch.Mouffe:Hegemonia…,s.104.
8Ibidem,s.102.
9Ibidem,s.113.
10Ibidem,s.111.
220lat…
17
