Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
SEBASTIANWOJCIECHOWSKI
AMERYKAŃSKADEMOKRACJAWOBECGLOBALNEGO
TERRORYZMU
Nagruntstosunkówmiędzynarodowychprzeniesionojużwieleteoretycznychkoncepcji.
Nieznaczytojednak,żedyscyplinataniemawłasnychosiągnięć.Jejbadaczepotrafią
nietylkotworzyćnowerozwiązania,aleiadaptowaćinnedlawłasnychpotrzeb.Jedną
znichjestteoriadualistyczna,zakładającadominacjędwóchpodstawowychiczęsto
przeciwstawnychpodmiotów,tendencjiczywartości.Naareniemiędzynarodowejszcze-
gólniewielejejprzykładówmożnabyłozaobserwowaćwwiekuXX.Obrazujątochoć-
byrozróżnieniaipodziałytypu:TrójprzymierzeiTrójporozumienie,koalicjaantyfaszy-
stowska,apaństwaOsiczyzimnowojennyukładbipolarnyWschódZachód.
Tendencjatawystępujerównieżiobecnie,znajdującswojeodzwierciedleniem.in.
wtakichdualizmach,jak:bogataPółnocbiednePołudnie,islamZachód,dżihad
kontraMcświat,europejskaWenusamerykańskiMars,światowecentraglobalne
peryferieitp.
1Jednymznajnowszychjejprzykładówjestzestawienieobejmujące
zjednejstronyStanyZjednoczone,azdrugiejproblemglobalnegoterroryzmu.Oba
przeciwstawne„podmioty”dążąnietylkodowzajemnegounicestwienia,aprzynajm-
niejzadaniasobienawzajemjaknajwiększychstrat,alewchodząteżwżnegoro-
dzajuinterakcjeiwsposóbznaczącywpływająnakształtwspółczesnegoświata.
PierwszymadwersarzemsąStanyZjednoczone.Wciążichybajeszczedługoświato-
wylider.Primusinterpares.Pomimoprzeżywanychkryzysów,rozszerzającejsięlisty
problemów,kurczącejsięplejadysojuszników,awzrastającejliczbywrogów,mimo
licznychprzepowiedni,ostrzeżeńczyteoriiwskazującychna„początekkońca”lub„ko-
nieckońców”amerykańskiejdominacjiwświecie,wciążnawielupłaszczyznachUSA
sąnumeremjeden
2.Iprzyznaćtomuszązarównozwolennicy,jakiprzeciwnicyichsu-
premacji.Opiniataniewynikabowiemzpolitycznychsympatiiczyantypatii,leczkon-
kretnychfaktówijeszczebardziejkonkretnychwartościliczbowych.Wystarczywskazać
nakilkaznich.ObecnawartośćamerykańskiegoPKBwynosiokoło11bilionówdola-
1Zob.np.R.Scruton,Zachódicałareszta,Poznań2003;E.Ramus,PółnocPołudnie,konfliktczy
współpraca?Warszawa2001;R.Kagan,Potęgairaj,AmerykaiEuropawnowymporządkuświata,War-
szawa2003;B.Barber,DżihadkontraMcświat,Warszawa1997.
2NatematocenypozycjiipolitykiUSAzob.np.S.ąbiński,Politykapoamerykańsku,Warszawa
1996;P.Bender,Ameryka,NowyRzym,Warszawa2004;Z.Brzeziński,Wybór,dominacjaczyprzywódz-
two,Kraków2004;Z.Sandor,M.Davies,DlaczegoludzienienawidząAmeryki,Kraków2004;
J.Pogonowski,Światpoamerykańsku.KomentarzedopolitykizagranicznejUSA,Szczecinek2004;
T.Kisielewski,ImperiumAmericanum?,Warszawa2004.