Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Biologiczneuwarunkowania
procesustarzenia
KrystynaCzyżewska
Processtarzeniajestzjawiskiemuniwersalnyminieodwracalnymdla
wszystkichorganizmówwielokomórkowych,przebiegaprogresywnie
wciągucałegożycia.Proponujesięróżnedefinicjeprocesustarzenia.
Starzenieorganizmuokreślasięnaprzykładjakopowolne,nieodwra-
calnezmianykoloidalnejstrukturymaterii.Wyrazemtychzmiansąpro-
cesydegeneracyjne,powodująceosłabieniezdolnościfunkcjonalnych
nawszystkichpoziomachorganizacjibiologicznejorganizmu,począw-
szyodcząsteczekażdonarządówiukładów.Przyjmujesiętakże,że
starzeniejestlosowymgromadzeniemuszkodzeńpodstawowychskład-
nikówkomórki,głównieDNA,białek,węglowodanówitłuszczówjuż
odwczesnychetapówżycia.Uszkodzeniatewpewnymmomenciesątak
duże,żeprzerastajązdolnościsamonaprawyiprowadządostopniowego
upośledzeniafunkcjonowaniaorganizmuorazstanowiąpodstawęcech
fenotypowychstarzenia.Starzenieorganizmutraktujesięponadtojako
rezultatpostępujących,nieodwracalnychprocesów,którezmniejszają
zdolnośćprzystosowawcząorganizmudozmiennychwarunkówśrodo-
wiska,atakżeutrzymaniahomeostazyustrojowej.
Niektórzyautorzyokreślająprocesstarzeniajakodegeneracyjny,cha-
rakteryzującysięaberracjami,któreprowadządostanówpatologicz-
nych,np.cukrzycy,miażdżycy,nowotworów,chorobyAlzheimera,
stwardnieniazanikowegobocznego,zaburzeńoddechowych.
Processtarzeniaorganizmumożebyćrozważanydwojako.Jakoproces
pierwotny,fizjologiczny,występującynaturalnie,związanyzupływem
czasu.Cechujesięindywidualnymcharakterem.Dlategowiekkalenda-
rzowy,metrykalnyniezawszejestzgodnyzwiekiembiologicznym.Przyj-
mujesię,żeszybkośćtegoprocesuwznacznymstopniujestuwarunko-
wanagenetycznie.Podczasprocesunaturalnegostarzeniadochodzido
9
