Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
I.
Bezrobociejakoakceptowanefatum
jącysięzpracydostanuubóstwa,gdyżrynekpracyniejestrynkiem
doskonalekonkurencyjnym.Zpowoduleseferyzmujesttotakżerynek
zdominowanyprzezprzedsiębiorstwazgłaszającezapotrzebowaniena
pracęidysponującedecydującąsiłąprzyustalaniupoziomupłac,nawet
poniżejwyrażonejwartościowokrańcowejwydajnościpracy.Wynikają-
cestądgłębokienierównościspołecznedotycząbezwyjątkukażdego,
ktoopowiadasięzaspołeczeństwemsolidarnym,zarównotychargu-
mentującychnarzeczobronyrozsądnegopoziomupłacy,jakitychpra-
gnącychudzielićpomocyspołecznejosobombezpracy.
Jednakżewybórsolidarnościowywramachorganizacjirynkupracy,
polegającynaprzyznaniubezrobotnymzasiłkuwzamianzautracone
źródłodochoduztytułuzatrudnienia,spowodowałpowstanienowego
typudobrowolnegobezrobocia.Bezrobotniprzebywającywswoistym
getciebrakuaktywnościponosząryzykoznalezieniasięnamarginesie
rynkupracy,gdyżracjonalnywybór,któregodokonują,opierasięzjed-
nejstronynaróżnicypomiędzydochodemnetto,jakimogąosiągnąćna
rynkupracy,pomniejszonymokosztyzwiązanezwykonywaniempra-
cy,takiejak:kosztyprzejazdu,kosztyzapewnieniadzieciomopieki,
azdrugiejstronynazasiłkudlabezrobotnych,powiększonymniekie-
dyodochodyuzyskiwanezpracynaczarno,czylipracyniepodlegającej
opodatkowaniu.Natymwłaśniepolegapułapkabezrobocia,któretylko
dlategojestdobrowolne,żeistniejesystemsolidarnościspołecznej,wy-
myślonypoto,ażebyzmniejszyćdramatycznekonsekwencjespołeczne,
jakiewynikałybyzutratypracy,gdybytakisystemnieistniał.Oddala-
mysiętymsamymodmodeluneoklasycznego,nakładającegosięnary-
nekpracyipowodującegobezrobociedobrowolneinnegorodzaju.To
błędnekoło,wktórympomocdlabezrobotnych,wpełniuzasadniona
wspołeczeństwiedemokratycznymtroskąorównośćiwolność,jestjed-
nocześnieźródłem„dobrowolnegobezrobocia”.Wprowadzaonodoana-
lizynowywymiariskłaniadopostawieniafundamentalnegopytania
wiążącegosięzmojąpropozycjąstworzeniaspołeczeństwabezbezrobo-
cia:dlaczegonależałobyprzywrócićdopracytych,którzyzracjiświad-
czonejimpomocyspołecznejgodząsięzbrakiemaktywnościzawodo-
wej?Odpowiedźnatopytanie,jakrównieżmożliwośćrozstrzygnięcia
dylematudotyczącegopomocyspołecznej,którazwielokrotniabezrobo-
cie,jestmożliwajedyniewramachpowtórnegoprzemyśleniazasady
równości.