Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
Wstęp
XIX
nielicznimłodsiwspółpracownicy,jakAwromZak,którzy,wstrzymującwypłatyoso-
bomniepojawiającymsięwpracy,zrobilijednakwyjątekdlastaregoredaktoranaczel-
nego:nCodziennieprzychodziłajegostarszacórka(»Sonieczka«-jakjąnazywał)po
teskromnekilkazłotychzeskąpegocodziennegodochodu”
52
.
OostatnichchwilachnMomentu”pisałwewspomnieniuBernardMark,zatrudniony
tamjakoredaktornocny,powojniedyrektorŻydowskiegoInstytutuHistorycznego:
nMoment”dożyłdo23września[1939].Byłatojużdrugaśmierćgazety.Pierwszanastąpiła
14-gowrześnia,wprzeddzieńuroczystychświątRoszHaszana(NowyRokżydowski).Ze
szczególnązaciętościąNiemcybombardowalicentralnąulicędzielnicypółnocnej,Nalewki.
[ł]Płonęłatakżekamienicanaszejredakcji.Pastwąogniapadłodrugiepiętro,pokoje
redakcji,administracjiiarchiwum.Spłonęłaczęśćlinotypów,aledrukarniamieszczącasię
naniskimparterzeocalała.[ł]
Ostatninumerwydaliśmy23września,wwigilięświętaDniaPojednania,kiedynastąpił
drugidruzgocącyatakpowietrznynadzielnicężydowską.Ogieńbyłwtedyjużtaksilny,że
ostatnielinotypyzaczęłytopnieć.[ł]Starzyzecerzystaliwponurymmilczeniucichopła-
cząc.Stary,popularnydzienniknMoment”,ukazującysięodr.1910,zginąłwpłomieniach
53
.
Otym,jakbardzoCwiPryłuckiutożsamiałsięzwydawanąprzezsiebiegazetą,
świadczyćmożeostatniezanotowanezdaniewspomnień:nGdypiszętesłowa,
11czerwca1941,niewiadomo,kiedy»DerMoment«będziemógłznówsięukazy-
wać”(cz.II,z.X,k.312).Pamiętnikiniezawierająanijednegozdaniadotyczącego
życiawgetcie-takjakbykresedycjinMomentu”byłdlajegowieloletniegoredaktora
faktycznymkońcemhistorii.
Rodzina
CwiPryłuckipoślubiłwstyczniu1882r.Pesię
54
zdomuBekelman,októrejnicbliż-
szegoniewiadomo.Mieliprzynajmniejtrzechsynówitrzycórki.Zsynównajstarszy
byłNojech,urodzonyw1882r.wKrzemieńcu,zzawoduadwokat,azzamiłowania
-badaczjęzykaifolklorujidysz.Byłtakżebardzoaktywnypolityczniejakozałoży-
cielpartiiFołkspartaj,członekRadyMiejskiejWarszawyw1916r.,apóźniejposełna
SejmwIIRzeczypospolitej.PowybuchuwojnyuciekłnaLitwę,gdzieobjąłpionierską
katedręfilologiiżydowskiejnaUniwersytecieWileńskim.PonapaściNiemiecnaZSRR
zostałaresztowanyirozstrzelanywsierpniu1941r.
55
WprzypadkupozostałychdzieciPryłuckiegonieznanesąnawetdatyurodzenia,
ainformacjebiograficznesądośćskromne.BiografNojechaPryłuckiego,Kalman
52A.Zak,„DerMoment”...,s.107.
53B.Mark,WspomnieniaoudzialeludnościżydowskiejwcywilnejobronieWarszawy,w:Cywilna
obronaWarszawywewrześniu1939r.Dokumenty,materiałyprasowe,wspomnieniairelacje,War-
szawa1964,s.306.
54WbazieofiarHolocaustu(CentralDatabaseofShoahVictims’Names)prowadzonejprzezYad
VashemżonaPryłuckiegofigurujejakoPnina.
55WięcejoNojechuPryłuckimzob.K.Weiser,JewishPeople...,passim.
