Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Świadomośćobywatelskaipartycypacjaspołecznawkontekście...
17
warunkimogłyprzyczynićsiędodanychreakcji?;Jakieokolicznościmogły
miećwpływnazachowanie?;Jakwyglądałasytuacjazperspektywyosóbwniej
działających?”
8
.Analizauwarunkowańśrodowiskowychnadecyzjeiwybory
życiowejednostkiujawniaprzemożnywpływwarunkówisiłspołecznychna
jakośćicharakteregzystowaniaczłowieka.
Wperspektywiesocjologiihumanistycznejzagadnienierelacjijednostki
zjejśrodowiskiemspołecznymrozpatrujesięwinnym,szerszymkontekście
znaczeniowym,wywiedzionymzpodstawowychzałożeńontologicznych.
Pierwszeznichzakłada,żewarunkiemkoniecznymdlarozwojujednostki
jestjejprzynależnośćdowspólnotyspołecznej,wktórejmożesięrozwijać,
uczyć,pracowaćirealizować.Drugiezałożeniepodkreślazależnośćjednostki
odśrodowiskaspołecznego,którekreujejejcałokształtwarunkówżyciowych.
Środowiskospołecznedeterminujewarunkijejegzystowania,wpływająctym
samymnakierunekidynamikęprocesujejosobowegorozwoju.Środowi-
skospełniawięcfunkcjękształtującąjejosobowość,wiedzęidoświadczenie
zgodniezwłaściwymitemuśrodowiskuspecyficznymimożliwościamioraz
ograniczeniami.Zkoleitrzeciezałożeniewnosinowąjakośćdorozważań
nadrelacjąjednostkiześrodowiskiemspołecznym.Dotyczybowiemuznania
zapodstawoweiniezmiennetego,żejednostkajakopodmiotżyciaspołecz-
negomożetworzyćnróżnerodzajeiformyżyciazbiorowego”
9
.Jednostka,
wprzeciwieństwiedopsychologicznegopodejściadyspozycyjnego,niejest
zatemrozpatrywanawoderwaniuodswojegośrodowiska,leczjakoosoba
integralnieznimzwiązana.Świadomadziedzictwawspólnotylokalnej,
identyfikującasięzjejkulturą,językiemitradycjąmożeodnajdywaćwsobie
gotowośćdotwórczegooddziaływania,zintencjątwórczegoprzeobrażania
różnychaspektówfunkcjonowaniawspólnoty.
Zkoleiwperspektywiepersonalistycznejpierwszoplanowestająsięwza-
jemneodniesieniaipowinnościwspólnotywobecosoby,iosobywobecwspól-
noty.WmyślrozważańM.A.Krąpca…Otwartośćisuwerennośćbytuosobowego
człowiekajestracjąludzkiejgodnościizupełności.Godnośćczłowiekaprzejawiasię
wtym,żejestoncelem,anieśrodkiemwludzkimdziałaniu.(…)Granicązatem
ludzkiejwolnościjestwolnośćosobydrugiej,któratoosobajesttakżecelemsama
wsobie
10
.Wspólnotowywymiarludzkiegożyciawiążesięznieustannymdefi-
niowaniemidoświadczaniemtejgranicywinterpersonalnychigrupowych
kontaktachmiędzyosobowych.Wartościąpodmiotowegocharakterurelacji
międzyosobowejjestjejznaczeniewspólnotoweiautokreacyjne.Objawiasię
onojakouświadomioneprzezobiestronyodkrywaniewspólnychznaczeń
8Ibidem,s.30.
9J.Turowski,Socjologia.Małestrukturyspołeczne,Lublin1999,s.14–15.
10M.A.Krąpiec,Człowiekwkulturze,Warszawa1996,s.141.
