Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
Genezaregionów
29
ściągającymzzewnątrznaswojeterytorium:siłęrobocząiobcekapitały.
Obszartenprzyczyniasięrównieżdopowstawanianowychinwestycji,wzrostu
obrotówhandlowych,zwiększeniakonsumpcjiorazpodniesieniapoziomużycia
lokalnegospołeczeństwa.Chęćutrzymaniauprzywilejowanejpozycjiwyzwala
mocnetendencjedośrodkowe.Jeślijesttododatkowoośrodekcentralny,to
prowadzidoscalanianaroduirodzeniasiępostawpatriotycznych.Jeślijestto
ośrodekinnyniżsiedzibawładzpaństwowychalboregionperyferyjnylubteż
konkurencyjnydogłównegobiegunawzrostu,możnazauważyćtendencjędo
zachowańodśrodkowych.Tendencjeodśrodkowestanowiąpoważnezagroże-
niedlacentrumisąprzezeńzwalczanezdużąkonsekwencjąideterminacją.
PrzykłademgłównegobiegunawzrostujestRepublikaSerbiiwbyłejJugosła-
wii.Pozostałerepubliki,wtymszczególnie:Chorwacja,SłoweniaorazOkręg
AutonomicznyKosowo,wostatnichlatachistnieniaFederacjiJugosłowiańskiej
zdecydowaniedążyłydouwolnieniasięspodwładzwBelgradzieiuzyskania
niepodległości.Cel,jakimbyłodoprowadzeniedorozpaduJugosławii,został
osiągniętywnastępstwiewojnydomowej,którapochłonęładziesiątkitysię-
cyofiar.
Niewszystkieruchyocharakterzeodśrodkowym,mającenaceluuzyskanie
pełnejniezawisłości,sąrozwiązywanepomyśliaspirującychdowolnościregio-
nów.Przykłademuzyskaniaprzezregionniepodległościtylkonarelatywnie
krótkiczas,anastępniejejutratyiponownegowcieleniawgranicedotych-
czasowegopaństwa,jestprzypadekRepublikiCzeczenii,wchodzącejwskład
FederacjiRosyjskiej.WczasierozpaduZwiązkuSocjalistycznychRepublik
Radzieckich(ZSRR),w1991rokunacjonaliściczeczeńscywykorzystalisłabość
Moskwyiogłosiliniepodległośćswojegokraju.Następniekonsekwentniereali-
zującpolitykęniezawisłości,w1992rokuCzeczeniakategorycznieodmówiła
podpisaniaumowystowarzyszeniowejzRosją.Mocarstwonieuznałotejdecyzji
iw1994rokuwszczęłokrwawąwojnęzmaleńką,byłąrepublikąpołożonąna
północnymKaukazie.Kuzaskoczeniuwszystkich,Czeczeniitęwojnęudałosię
wygrać,adziałaniamilitarnezostałyzakończonew1996roku.Konfliktodno-
wiłsiępoobjęciuprezydenturyprzezWładimiraPutinaw1999roku.Władze
rosyjskieogłosiłycałkowitezwycięstwow2002rokuiprzywróciłyuprzednistan
rzeczy,codoprowadziłodocałkowitegozniszczeniaobszarurepubliki.Wroku
2003wRepubliceCzeczeniiodbyłosięreferendumkonstytucyjne,wktórym
ponad96%biorącychwnimudziałosóbopowiedziałosięzapowtórnymwłą-
czeniemterytoriumtegogórzystegoregionuwgraniceFederacjiRosyjskiej.
ZdaniawsprawieCzeczeniisąwtejchwilipodzielone.Częśćświatowejopinii
publicznejuważa,żeRosjamiałaniezaprzeczalneprawodoobronyintegral-
nościswojegoterytorium.Inniobserwatorzyopisywanychwydarzeńsązdania,
żewyniszczającawojnanaKaukaziemiałaczystokolonialnycharakter,ajej
głównymnarzędziembyłyzakrojonenaszerokąskalęczystkietniczneitaktyka
