Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MagdalenaKreft
UniwersytetGdański
„Jestczaspisaniaiczasniepisaniał”.
KsięgaKoheletawpismachElizyOrzeszkowej
DobrzemówiBibliał
ElizaOrzeszkowazapoznałasięzfragmentamiBibliizpewnościąjużwdzie-
ciństwie,spędzonymubokubabki,ElżbietyzKaszubówKamieńskiej,orazna-
uczycielekdomowych.Babkabyła,jejzdaniem,osobąstaroświeckoinaiwnie
pobożną1.Zczytaniamibiblijnymiosłuchałasięrównieżpodczaslatspędzo-
nychnapensjisióstrsakramentekwWarszawie2.Zakonnicenieprzeciążałyjed-
nakwychowanekpraktykamireligijnymiinieprzymuszałydonabożeństwczy
pobożnychlektur.Ranoiwieczoremnapensjimówiłosiępacierz,wniedzielę
uczestniczyłowsumie,awczwartek-wnieszporach.Dwarazywrokupen-
sjonarkiszłydospowiedzi.Trzyrazywtygodniubyłalekcjareligii,którejuczył
ks.Sławianowski.WjęzykupolskimwykładałonkatechizmorazStaryiNowy
Testament.OsłuchaniesięzBibliąwwypadkupannyPawłowskiej,jakichyba
niemalkażdegoówczesnegodziecka,nastąpiłozatemwdzieciństwie.Autorka
A…B…C…jużjakodorosłaosobarównieżzadbałaoto,abydziecipracowni-
kówswegomajątkuzapoznaćzpopularnymifragmentamibiblijnymi.Wlatach
1
Obabce-zob.E.Jankowski,ElizaOrzeszkowa,Warszawa1964,s.22.Podstawąniniejszego
artykułuwszelkiewypowiedzipisarkiocharakterzewmniejszymlubwiększymstopniuoso-
bistym,zaczerpniętezlistówprywatnych,autobiograficznychzwierzeń,zpisanegowtajemnicy
dzienniczkaorazzwszelkichinnychwypowiedziniebędącychpublikacjąkierowanądomaso-
wegoodbiorcy.Wniektórychpartiachpracypojawiąsięrównieżodniesieniadoutworówlite-
rackich.Cytatyifragmentybiblijnezostałyzlokalizowaneodpowiednimskrótemodnoszącym
siędowspółczesnegowydania.AutorkakorzystałazPismaŚwiętegoStaregoiNowegoTestamentu
wprzekładziezjęzykóworyginalnych,oprac.zespółbiblistówpolskichzinicjatywybenedyktynów
tynieckich,wyd.3popr.,Poznań1980.LokalizowaniecytatówwewspółczesnejBibliiTysiąclecia
niejestzpewnościązgodnezduchemczasówOrzeszkowej,alewygodnedladzisiejszegosłucha-
czaiczytelnikaPismaŚwiętego.Autorkasięgnęłarównieżdonastępującychwydań:Bibliawprze-
kładzieks.J.Wujkaz1599r.TranskrypcjatypuflB”oryginalnegotekstuzXVIw.iwstępyks.
J.Frankowski,wyd.3,Warszawa2000;BibliaGdańskawsystemieStronga.StaryTestament,t.1-2,
Kraków2004.BibliaBrzeskawwersjielektronicznejhttp://biblia-online.pl/spis-tresci,biblia,biblia-
,brzeska,5.html.
2
E.Orzeszkowa,Pamiętnik,[w:]Osobie…,wstępJ.Krzyżanowski,Warszawa1974,s.30-32.