Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
12
(pol.„Amerykanin”),odnoszącychsiędoróżnychgrupetnicznych
wUSA,tzw.HyphenatedAmericans,takichjaknp.„ChineseAmeri-
cans”(inaczej„Chinese-Americans”)czy„IrishAmericans”(inaczej
„Irish-Americans”).Niejesttojednakokreśleniecałkowiciejedno-
znaczne:możesiębowiemodnosićdojakiejkolwiekosobywywo-
dzącejsięzAfryki,amieszkającejwAmeryce(awięcteoretycznie,
byposłużyćsięjaskrawnymprzykładem,mogłobysięrównieżod-
nosićnp.dobiałegoAfrykanerazRepublikiPołudniowejAfryki,który
wyemigrowałdoUSA).Mimotejniejednoznacznościjesttookreśle-
nienajbardziejrozpowszechnione,neutralne,aprzedewszystkim
proponowaneprzezsamychczarnoskówychmieszkańcówUSA.
Należywszakpamiętać,żewciągu400lathistoriiAfroamerykanów
powstałowangielszczyźniewieleinnychokreśleń,zktórychpewne
sąwciążwużyciu,innezaśodeszływzapomnienie.Przedstawmy
jeponiżej,posiłkującsięzestawieniemchronologicznym,opracowa-
nymprzezdwojejęzykoznawcówamerykańskich,FlexneraiSouk-
hanov(1997:16).
Historyczniebiorąc,najstarszymspośródokreśleńAfroamerykani-
najestwywodzącesięzhiszpańskiego,awcześniejzłacinysło-
wo„nigger”.Pojawiłosięonowangielszczyźniejużw1619roku
iodtamtegoczasujestużywanewzasadzienieprzerwaniedo
dziś,choćkonotacjenegatywnezyskałodopieropodkoniecXIX
wieku(namarginesiewartoodnotować,żejegozmodyfikowany
ortograficzniewariant„nigga”funkcjonujeodroku1800).Jestto
określenienajbardziejrasistowskieiskrajnieobraźliwe,używane
głównieprzezosobynawołującedonienawiścinatleetnicznym.
Wangielszczyźniestanowiwyraztabu,nierzadkozastępowany
eufemizmami,takimijaknp.używanyodpołowylat80.synonim
„n-word”.Jednakokreślenietoczęstotraciswojenegatywnekono-
tacje,kiedyużywanejestwśródAfroamerykanów,służącwówczas
podkreśleniuprzynależnościdogrupyetnicznej,atakżewcelach
autoironicznychlubhumorystycznych.Należyteżzauważyć,żema
onoszerszyzakresimożesięodnosićdoosóbociemnymkolo-
rzeskóryipochodzeniuafrykańskim,mieszkającychrównieżpoza
USA,awięcnp.doczarnoskórychobywateliKeniiczyRepubliki
PołudniowejAfryki.Jegopolskimodpowiednikiemjest„czarnuch”,
