Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CONASŁĄCZY
Wliteraturzepolskiejodponadtrzystulatkrążyopowieść,któ-
rejbohateramisąŻydzi,ichkultura,atakżejejwpływnapolskie
społeczeństwo.OdlatczterdziestychXXwiekuhoryzontemtej
opowieścistajesięZagłada,testującawydolnośćjęzykaiwyobraź-
nięjegoużytkowników,atakżekształtującawświadomościzbioro-
wejtrwałypunktodniesieniaijedenznajważniejszychproblemów
kulturypolskiej.Możnagowyrazićpytaniem:jakpowinniśmybu-
dowaćrelacjezŻydami?Literaturastawiajeodstuleciawprawie
niezmienionejformie,niebacząc,żedawnostraciłoonoważnego
odbiorcęipartneradialogu,jakimbyliŻydzi.
PytanieopolskiestosunkizŻydami,oddziałującewyjątkowo
mocnonapisarzy,wymagawyjaśnienia.Popierwsze,niejestono
wcalekierowanetylkodożydowskichadresatów,aleprzedewszyst-
kimdoPolaków.Podrugie,macharaktersymboliczny,aniefaktycz-
ny,iwynikazprzemożnejpotrzebyprzejęciadominującejnarracji
owzajemnychrelacjachitakiegojejuustawienia”
,któreniekompro-
mitowałobynaswobliczuhistorii,alepozwoliłobysięzniejoczy-
ścić,wytłumaczyćczywręcznapisaćjąnanowo.
Wyłaniającasięztejksiążkirelacjaopolsko-żydowskichzwiąz-
kachniejestwięcopowieściąprawdziwą,aleprojektemmanipu-
lowaniaprzeszłością,mającymnaceluwytworzeniezłudzenia,że
ucoś”unas”(jakkolwiekokreślimytęwspólnotę)znimi(na-
dal)łączy.Niejesttoaniidentycznakultura,anipodobnecier-
pienie.Wzmożonezainteresowanietakzwanątematykążydowską
po1989roku,przybierającenasilewnarracjachostatnichlat,odpo-
wiadafizycznejnieobecnościŻydówwPolsce.Inawetjeśliniekiedy
próbujesięjązrównoważyćpojedynczymiświadectwamiodradza-
jącejsiężydowskiejkultury,wciążjesttonieobecnośćdojmująca.
