Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.WYBORYPARLAMENTARNE2011ROKU–KONTYNUACJAIZMIANA
20
sięnowegobytuparlamentarnegomaznaczeniedlawieluzaprezentowanych
wtabeli1.3wskaźników.Prześledźmyjepokolei.
Indeksfrakcjonalizacjijest-ogólnierzeczujmując-miarąspójnościsystemu
partyjnego:imwyższajegowartość,tymsystemjestbardziejpodzielony;im
niższajegowartość,tymsystemjestbardziejspójny.Skrajnieniskiewartości
współczynniktenprzybierawprzypadkusystemówzdominowanychprzezjedną
partię-wtedyjegowartośćzbliżasiędozera(oczywiściewzależnościodre-
latywnejsiłyowejpartii,atakżewzależnościodsiłypozostałychstronnictw
wsystemie).Użycietegowskaźnikapozwalawprosty,przejrzystysposóbukazać
stopieńrozproszeniadanegosystemupartyjnego,któryświadczyozakresiejego
konsolidacjiiinstytucjonalizacji.Indekstenmiędzyrokiem2007i2011wzrósł
nieznacznie(z0,70do0,73)ichoćjestniecowyższyodtegosprzedczterechlat,
jestdrugimwkolejnościnajniższymwokresieomawianegodwudziestolecia.
Podobnąwymowęmająobydwawskaźnikiefektywnejliczbypartii,jejwersja
liczonanapodstawiezarównooddanychgłosów,jakiuzyskanychprzezposzcze-
gólnepartiemiejscwparlamencie-wporównaniudoroku2007wskaźnikite
wzrosły.Niecowyraźniejwzrósłwskaźnikopartynapreferencjachwyborców
niżten,któryzapodstawębierzeliczbęuzyskanychmiejscwparlamencie,ato
zpowodumechanicznychefektówprzeliczaniagłosównamandaty,zwłaszczazaś
naskutekistnienia5-procentowegoproguwyborczegoorazstosowaniaformuły
d’Hondta,którafaworyzujepartieduże.
ZpowyższymiwskaźnikamizwiązanyjesttakżeindeksGallaghera,mie-
rzącydysproporcjonalnośćuzyskanejkonfiguracjiparlamentarnejwstosunkudo
preferencjisuwerena.Przypomnijmy,omawianadysproporcjabierzesięzkilku
-kategorialnieodmiennych-czynników.Wpływająnaniąprzedewszystkim
ustanowioneprogiwyborcze,wielkośćokręgówwyborczych,formułaprzeli-
czaniagłosównamandatyorazlokalnaspecyfikaposzczególnychokręgów,
częściPolski(główniesłabośćisiłakonkretnychugrupowań).Uzyskanywynik
wskazuje,żewskaźniktenwzrósł-nietylkopowrócił,aleiprzekroczyłpoziom
ztrzechostatnichwyborów(2001,2005i2007).Niejesttowzrostznaczny,ale
jednakwidoczny.Jesttoprawdopodobniekonsekwencjapojawieniasięnowej
partii,abyćmożetakżeinneniecorozproszeniagłosów(w2007rokuman-
daty-próczdominującejparyPOiPiS-brałydwiepartieróżniącesięjednak
wielkościąpoparcia,zkoleiw2011rokumandatyzdobyłytrzypartieodość
podobnympoparciu).
Następnym,bardzoistotnymiświadczącymodojrzałościsystemupartyjnego
iobywateli,jestwskaźnikodsetkazmarnowanychgłosów.Świadczyonojakości
elitpolitycznych,czytelnościsygnałówwysyłanychprzeznichwyborcomizdol-
nościoraztrafnościtychostatnichwichodczytywaniu.Wskaźniktenukazuje
namumiejętnościwyborcówwzakresieracjonalnejkalkulacji,rzetelnegosza-
cowaniaszanspartiimałych(zwłaszczatych,którychszansenaprzekroczenie
proguwyborczegosąniewielkie).
