Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
BADANIARADIOIZOTOPOWE
(SCYNTYGRAFICZNE)
StanisławNowak,KrystianRudzki
Scyntygrafiapoleganagraficznymprzedstawieniuroz-
mieszczeniawustrojuuprzedniopodanegochoremu
związkuradioaktywnego.Miejscowestężeniezastoso-
wanejsubstancjiznakowanejradioizotopemiobser-
wowanejegozmianysąwynikiemmetabolizmu,co
decydujeoczynnościowymcharakterzemetody.
Badaniascyntygraficznedzielisięnastatyczne
idynamiczne.Wbadaniachstatycznych,zwyklewy-
konywanychwkilkuprojekcjach,uwidaczniająsię
miejscoweróżnicenagromadzeniaradioznacznika
wokreślonymczasieodchwilijegopodania.Wba-
daniachdynamicznychrejestrujesięserięobrazów,
napodstawiektórychwczasieanalizyistniejemożli-
wośćgenerowaniadlawybranychregionówwykresów
miejscowychzmianaktywnościwczasie(TAC–ti-
me-activitycurve),któreumożliwiająilościowąocenę
badanegoprocesu.Wartopodkreślić,żewmetodach
radioizotopowychekspozycjapacjentanadziałanie
promieniowaniajonizującegojestniezależnaodliczby
zarejestrowanychobrazów.
Podczaswykonywaniabadańtomograficznych
zwykorzystaniemradioznacznikówemitującychpoje-
dynczefotony(SPECT)dopamięcikomputerawpro-
wadzasięserięobrazówsprzężonązrotacyjnymru-
chemgłowicykamerywokółciałachorego.Zapomocą
programukomputerowegoztychplanarnychobra-
zówrekonstruujesiętomogramyemisyjne,najczę-
ściejwtrzechpłaszczyznach:poprzecznej,czołowej
istrzałkowejwstosunkudoosiciała.Wpozytonowej
tomografiiemisyjnej(PET)obrazyrozmieszczenia
radioznacznikarejestrowanesąbezpośredniowposta-
citomogramówpoprzecznych.SkaneryPETumożli-
wiająakwizycjęzjawiskdynamicznychwprzestrzeni,
którejwymiarwzdłużosiciałajestograniczonyszero-
kościądetektora(liczbąwarstwumożliwiającychrów-
noczesnąakwizycję).
Badaniascyntygraficznecechująsięsłabąrozdziel-
czościąprzestrzenną.Nascyntygramachplanarnych,
wykonywanychprzyużyciustandardowychgamma-
kamerwyposażonychwkolimatorydorutynowych
badańprzyużyciuradioznacznikówniskoenergetycz-
nych,rozdzielczośćosiągawartośćokoło5mmdlatka-
nekpowierzchniowych(będącychwkontakciezczo-
łemdetektora)ipogarszasiędlastrukturoddalonych
(np.przyodległości10cmprawiedwukrotnie).Kon-
trastowośćdlawiększościbadańscyntygraficznychjest
wysokaizależyodmetabolizmuużytegoradioznacz-
nika.
Tomogramyemisyjnerejestrowanetechniką
SPECTcechujepoprawarozdzielczościprzestrzen-
nejwobrębiecałejwarstwy,choćzależyonaprzede
wszystkimodwłaściwościzastosowanegokolimatora.
Nawizualnąpoprawęrozdzielczościobrazuwarstwo-
wego(tomograficznego)dodatkowywpływmazwięk-
szeniejegokontrastowości.TechnikaPETpozwala
uzyskaćconajmniejdwukrotnielepsząrozdzielczość
wporównaniuzeSPECTdziękikoincydencyjnejde-
tekcjikwantówgammapowstałychwwynikuanihila-
cjipozytonówzeswobodnymielektronami.
Precyzjędiagnostycznąoraztrafnośćumiejsco-
wieniazmianwbadaniachtomograficznychzarówno
PET,jakiSPECTmożnazwiększyć,nakładającuzy-
skaneobrazyfunkcjonalnenaobrazymorfologiczne
otrzymanezapomocąTKiMR.Współczesneaparaty
PETwytwarzanesąjakourządzeniahybrydowe(PET
-TK)pozwalającewykonywaćwkrótkimczasiebez
zmianypozycjichoregobadaniadwomatechnikami
(PETiTK),coułatwianakładanieobrazów.Produkuje
sięteżaparatySPECT-TK.
Badaniascyntygraficznezaliczasiędometod
nieagresywnych.Związkiradioaktywnestosujesię
bowiemwbardzomałychilościachwagowych(wy-
noszącychodkilkudokilkudziesięciumikrogramów,
natomiastdawkasubstancjinośnikowejmożebyć
większaidochodzidopojedynczychmiligramów).
Ztegopowodupopodaniuradiofarmaceutykówpra-
wienigdyniewystępująobjawyubocznenaskutek
ichtoksycznegodziałania,aobjawynadwrażliwości
(alergii)spotykasięwyjątkoworzadko.Jedynyczynnik
szkodliwy,najakinarażenisąpacjenciwczasiebadań
scyntygraficznych,wiążesięzekspozycjąnadziałanie
promieniowaniajonizującego,cojednakuwzględ-
34
