Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Denazyfikacjadokonanaprzezaliantów(1945-1949)
AliancinadługiczasprzedupadkiemTrzeciejRzeszy,8maja1945r.,przygotowaliśrodki,
bywykorzenićwNiemczechmilitaryzminazizm.Onegomajowegodnia,gruntwydawałsię
sprzyjającydlawprowadzeniatychśrodkówwżycie,jakożezwycięzcy–unicestwiwszy
suwerennośćkraju–mieliodtądwolnąrękę.Mimoto,choćwydawałosię,żealianci
sąbardzozdeterminowani,napotkanerealiabardzoszybkonarzuciłyzupełnieinnąpraktykę.
Zwłaszcza,żewtymsamymczasiereakcjeniemieckiejludnościnijaknieodpowiadały
oczekiwaniomzwycięzców.
1.Zaskoczenieipragmatyzmaliantów(maj–czerwiec
1945r.)
WeFrancjiiwinnychkrajachokupowanychprzeznazistowskieNiemcy,takichjakBelgia,
LuksemburgczyHolandia,wyzwoleniekrajuumożliwiłowyjściezpodziemiasiłomruchu
oporu,którebyłyzdecydowaneukaraćmiejscowychkolaborantów.Przeciwkotymostatnim
wystąpiłarównieżludowawendetta.Podwpływemtejpodwójnejpresji,stopniowo–wraz
zwycofywaniemsięniemieckichoddziałów–doszłodospontanicznychczystek.Wkrajach
tychczystkibyłykrwawe;tysiącekolaborantówstraciłożycie,podczasgdyinnistalisię
ofiaramirepresjilubprześladowańzamniejokrutneczyny.WNiemczech,wstrefach
okupowanychiwyzwolonychodnazizmu,niedoszłojednakdoniczegotakiego.
Alianciwobeczjednoczonegonarodu
Nieliczniopozycjoniściwobecnazistów,jakiczłonkowieruchuoporuzginęli,znajdowalisię
pozakrajem,bądźbyliznaczącoosłabieniwskutekichosadzeniawwięzieniulubwobozie.
Olbrzymiawiększośćniemieckiejludnościstopniowozaakceptowałanazistowskireżim.
KwestiaprzesiąknięciażyciaNiemcówideologiąniezostałajeszczewzadowalającysposób
wyjaśniona,atodlatego,żezajmowanosiędotądtreściąnazistowskiejideologii,anie
jejrzeczywistymwpływem.Idąctropemkilkuautorówtzw.
Alltagsgeschichte
(historiażycia
codziennegoimikrohistoria),HeinzSchreckenbergprzyznaje,żeideologiadokonałagłębokiej
penetracji.Wydajesię,żehasło
Volksgemeinschaft
(wspólnotyzjednoczonegoludu)zostało
przyjętewszerokichkręgachipozwoliłonazjednoczenienaroduniemieckiego.Pierwsze
dyplomatyczne,anastępniemilitarnezwycięstwawywołałyistnąeuforięiprzychylność
wobecreżimu.Zachwiałysięnawetprzekonaniarobotnikówzrzeszonychwzwiązkach
zawodowychilewicowychaktywistów.Następowałodotakiegostopniamieszaniesiępostaw
entuzjazmu,zwykłejakceptacjiczyczęściowej
Resistenz
(odmowaprzyłączeniasię
izamknięciesięwsobie),żewmaju1945r.nielicznibylici,którzyprzeszliprzezokres
nazizmubezskompromitowaniasię.Skutkiemtego,Niemcyniebyligotowi
nazaakceptowanierygorystycznejpolitykidenazyfikacji.Działaczeruchuoporuiemigranci,
jacywrócilidokraju,którychnazywano„reemigrantami”,niespotkalisięzprzychylnym
nastawieniemipozostalibezwsparcia.Pierwszeporażkinafronciewschodnimnapoczątku
1943r.wżadensposóbnieskłoniłyNiemcówdowyczekiwaniaklęski,któraprzyspieszyłaby
koniecnazistowskiegoreżimu.Napoczątkumaja1945r.,rewizjawyznawanychpoglądów
okazałasiędlawszystkichbardzotrudna.
Warunkiniesprzyjałydenazyfikacji.Niezastosowanośrodkówodwetowych,aaliancinie
musielizajmowaćsięproblemamiwyrównywaniarachunków.Klaus-DietmarHenkepodaje
przykładkopalniwEschweiler,którejrobotnicy–ciemiężeniuprzednioprzezfanatycznego
nazistowskiegozwierzchnika–niewyrządzilitemuostatniemużadnejfizycznejkrzywdy,
tylkoograniczylisiędowysłaniaAmerykanompisemnegosprawozdanianajegotemat,
proszącbyówzwierzchnikzostałusuniętyzestanowiska.Prawdąjest,żerobotnicy
mieszkającypozawielkimiaglomeracjami,którymobcabyłakulturaruchurobotniczego,jak
izmysłorganizacji,ulegliurokowinazistowskiejpropagandy,którawychwalałamoralny
poziompracującego.Bycierobotnikiembyłozaszczytem(
Ehre
),itawłaśniegrupazawodowa
pozwoliłanazizmowizachowaćpozytywnywizerunek,równieżposwoimupadku.
Wsierpniu1947r.,zrealizowaneprzezAmerykanówwichstrefieokupacyjnejbadanieopinii
