Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RobertStaszkiewicz●Dymorfizmpłciowywdystrybucjisiłymięśniowej...
ściowych)ramach9alerównieżniemożnaganićpodejściabardziejasekuracyjnego
wtymwzględzie9zmagającegosięzproblememwsposóbbardziejopisowy9przezco
niewątpliwiebezpieczny(m.in.Sozański19999Trzaskoma2003).Dziękitakiejposta-
wiedowiadujemysię9żetempowzrostusiły9odnarodzindowiekudorosłego9niejest
stałeizależyodczynnikówendogennychorazegzogennych.Wzrostsiływokresie
przedpokwitaniowymjestwynikiemadaptacjiukładunerwowegoizwiązanejznim
poprawykoordynacjinerwowo-mięśniowej.Natomiastwokresiedojrzewanianastę-
pujeintensywnywzrostsiłymięśniowej9aczynnikamidecydującymisąhipertrofia
włókienmięśniowych9zaśwprzypadkuchłopcówdodatkowowzroststężeniamę-
skichhormonówpłciowych(Roundiwsp.1999).Hormonytepowodująrozwójtkan-
kimięśniowejihamująrozwójtkankitłuszczowej.Jakzatemwidać9cezurąwdymor-
ficznymzróżnicowaniumożliwościsiłowychjestokresdojrzewaniapłciowego–tood
okresuontogenezykrzywerozwojowesiłydziewczątichłopcówwyraźnieoddalają
sięodsiebie.Stwierdzenietakieniejestoczywiściewżadnymwypadkunowe9ale
stanowipewnepodsumowaniedotychczasowychdanychzliteratury9umożliwiające
ustalićjednocześnie9żenadzisiajnicniewskazuje9bydymorfizmpłciowywkon-
tekściesiłyprzejawiałsięwcześniej.Chociaż9jakwspominaRowland(2006)9mimo
wielubadań9mechanizmywzrastanianiezostałydokońcawyjaśnione9naszawiedza
owzrastaniuczłowiekasprzed20latwydajesiębyćobecnieuproszczeniem9nato-
miastwynikinowychbadańujawniającorazwiększązłożonośćtychprocesów.
Analizaliteraturyzajmującejsiędymorficznymizmianamisiłymięśniowej
wwiekurozwojowympozostawiauczucieniedosytu.Zjednejstrony9zainteresowani
tątematykądysponująpewnąliczbąopracowań9leczniestetyzuwaginato9żeopiera-
jąsięoneotestyruchowe(ŻakiSakowicz19959Iskra19969Ambroży20029Mleczko
iNieroda20029Tatarczuk2002)9ichużytecznośćzpunktuwidzenianiniejszejpracy
jestbardzoograniczona.Zdrugiejstrony9odnajdujemywstarszejliteraturzetakie
pozycje9wktórychdopomiarupoziomusiłymięśniowejwykorzystanodynamometry.
Wspomnianepodejściedozagadnienia9chociażmetodologiczniejestbliższeautoro-
wi9totakżeniejestcałkowiciewolneodwad.Wbadaniachtakichbowiemstosowane
sątechnikipomiaroweowątpliwejjakości(Osiński19889Glenmarkiwsp.1994)9
anawetniosącezesobąryzykokontuzji(Dworakiwsp.19779Kabschiwsp.1977)9
stądtrudnewinterpretacjiiniemożliwiedopowtórzenia.Iwreszciemożnanatrafić
nawynikibadańmomentówsiłymięśniowej–tegotypupodejściejestautorowinaj-
bliższe.Niestety9liczebnośćtakichźródełjestniewielka.Dodatkowosątozazwyczaj
opracowaniastarsze9uwzględniająceponadtowąskiprzedziałontogenezy(Kwapuliń-
skaiTworzydło19709Owingsiwsp.19759Dworak1990)lubteżangażującewpo-
miarachograniczonąliczbęzespołówmięśniowych(Hendersoniwsp.19939DeSte
Croixiwsp.20049Deighaniwsp.2006).Najczęściejzaśtegorodzajupomiaryprowa-
dzonesąpotojedynie9bytworzyćgrupękontrolnąwbadaniachdziecipoprzebytych
urazach9kontuzjachichorobach(m.in.Tammikiwsp.20089StefańskaiZawadzka
20099Paalanne20119Ferlandiwsp.2012).
