Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wstęp
Rozwójosobniczy(ontogeneza)toszeregkolejnych9kierunkowych(zazwyczaj
nieodwracalnych)zmian9zachodzącychwkształtowaniusięorganizmuodpowsta-
niazygoty9przezrozwójwewnątrzmaciczny9urodzenie9ażdokresużyciaosobnika
(Wolański2005).Kierunekwspomnianychzmianokreślajączynnikigenetyczneiwa-
runkiśrodowiskowe9prowadzącedoukształtowaniasięosobnikówprzystosowanych
dożyciawzmieniającychsięwarunkach.Dopodstawowychskładowychtegoproce-
sunależąwzrastanie(zwiększanierozmiarów)9różnicowanie(kształtowaniezmian
wstrukturzeifunkcjitkanek)orazdojrzewanie(doskonalenietychfunkcji).
Różnicowanietkankimięśniowejszkieletowejrozpoczynasięwzarodkupookre-
siegastrulacji9akończywpierwszychmiesiącachpourodzeniu(Ostrowski1995).
W12.dniupozapłodnieniuwtzw.węźlezarodkowymdokonująsięprzemieszczenia
komórek9prowadzącedopowstaniapojedynczejichwarstwy9leżącejnapowierzch-
niwęzłazarodkowego–endodermy.Pozostałekomórki9łączącesięztrofoblastem9
utworząektodermę.Wtensposóbpowstająpierwszelistkizarodkowe.Zkoleiekto-
dermazarodkowa9rozrastającsię9staniesięprzyczynkiemtrzeciegolistkazarodko-
wego–mezodermy.Dająsięwniejwyróżnićtrzyobszary:przyśrodkowy9pośredni
iboczny.
Mezodermaprzyśrodkowaulegapodziałowinasegmentyzwanesomitami9
wktórychwyróżniasiękilkaczęściróżnicującychsięwrozmaitysposób.Ichczęść
grzbietowo-bocznatworzydermamiotom9zktóregorozwinąsiędwiegrupykomó-
rek9tworzącemiotomidermatom.Towłaśniekomórkimiotomubędąróżnicować
sięwkierunkumięśniszkieletowychpoprzecznieprążkowanych(Ostrowski1988).
Mięśniegładkiepowstajązmezodermytrzewnejotaczającejjelitoijegopochodne9
natomiastmięsieńsercowyzmezodermytrzewnejotaczającejcewęsercową.Jakza-
temwidać9całyukładmięśniowyczłowiekarozwijasięzblaszki(warstwy)mezo-
dermalnejzarodka9ajedynymwyjątkiemsąmięśnietęczówki9powstającezkomórek
ektodermalnychkielichaocznego(Sadler1993).
Niektórekomórkimiotomuróżnicująsięwmioblasty.Ichnamnażaniemitotyczne
prowadzidopowstaniaszeregugeneracjipotomnychmioblastów9którenastępniełą-
cząsięzesobą(fuzują)9zatracającbłonykomórkoweijużokoło18.tygodniapowsta-
jąwłóknamięśniowe.Jądramioblastówwędrująpodbłonękomórkowąpowstającego
włóknamięśniowego9awewnątrzcytoplazmypojawiająsięmiofilamentytworzące
aparatkurczliwy.Około3.miesiącażyciapłodowegozaczynasięuwidaczniaćwe
włóknachpoprzeczneprążkowanie(Bartel2004).Jednocześniezpowstawaniemdoj-
rzałychwłókienmięśniowychnastępujetworzeniepołączeńsynaptycznychmiędzy
