Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Edukacjamiędzykulturowa–przewodnik
waneobcejgrupie,przekonaniaiwyobrażenianajejtemat)orazintelek-
tualny(realnieposiadanawiedzaoobcejzbiorowości,pragnieniezdobycia
takiejwiedzy)2.WzajemnezależnościmiędzyświatemJaaświatamiinnych
osóbTzvetanTodorovcharakteryzujenastępująco:
Możnaodkrywaćinnychwsobiesamym,zdaćsobiesprawęzfaktu,iżjasam
nietylkoniejestemsubstancjąjednolitą,aleponadtozdecydowanieobcąwszyst-
kiemu,coniejestmną;jajestkimśinnym.Innijednaksątakżemną,podmiotami
podobnymidomnie,któretaknaprawdęoddzielaiodróżniaodemniejedyniemój
własnypunktwidzenia,zgodniezktórymwszyscysątam,atylkojajestemtutaj.
Mogępostrzegaćtychinnychjakoabstrakcję,jakopewienelementkonfiguracji
psychicznejwłaściwejdlakażdejjednostki,jakoInnego,innego,czyteżdrugiego
dlamnie,alboteżjakokonkretnągrupęspołeczną,doktórejmynienależymy.
Tagrupazkoleimożestanowićczęśćspołeczeństwa:kobietywobecmężczyzn,
bogaciwobecbiednych,szaleńcywobec„normalnych”.Alboteżpozostawaćpoza
nim,awięctworzyćinnąspołeczność,bliższąlubdalszą,zależnieodprzypadku.
Mogątobyćistotybardzonambliskiepodwzględemkulturowym,moralnymczy
historycznymalboteżistotynieznane,obce,którychjęzykaanizwyczajówniero-
zumiem;natyleobce,żewkońcumamwątpliwości,czyuznaćnasząwspólną
przynależnośćdotegosamegogatunku3.
Każdegoczłowiekacharakteryzujewięcprzynajmniejjednalubwiele
właściwościpozwalającychmupostrzegaćsiebieiinneosobywkatego-
riachróżnic(odmienności).Kryteriamiumożliwiającymidokonaniewręcz
nieskończonejliczbypodziałównaowekategoriesąnp.cechy:
–biologiczne(płeć,wiek,kolorskóry,oczu,włosów,sprawność/
niepełnosprawnośćfizycznalubumysłowa),
–społeczne(przynależnośćdodanejgrupynarodowościowejlubet-
nicznejorazzwiązanyztymstatus),
–kulturowe(posiadanieiwyrażanieswejtożsamościkulturowej
ireligijnejorazzwiązanychzniąodrębności),
–polityczne(preferowanieokreślonegoświatopoglądu,doktryny,
ideologii),
–ekonomiczne(pozycjamajątkowaijejnastępstwa)itp.4
2Patrz:E.Nowicka:Badaniepogranicza.Kilkapropozycjimetodologicznych[w:]
A.Sadowski(red.):Pogranicze.Studiaspołeczne,Białystok1999,t.8,s.15;E.Tarkowska:
Niepewnośćkulturowaastosunekdoinności[w:]M.Kempnyetal.(red.):Uproguwielo-
kulturowości.Noweobliczaspołeczeństwapolskiego,Warszawa1997,s.89.
3T.Todorov:PodbójAmeryki.Probleminnego,Warszawa1996,s.9.
4Szerzej:M.Augé:Lesensdesautres,Paris1994,s.13–88;Z.Benedyktowicz:Por-
trety„obcego”,Kraków2000,s.15–80;M.Dąbrowski:Swój/obcy/inny.Zproblemówin-
