Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Składnikiśrodowiskaiichcharakterystyka
Atmosfera–powietrzeatmosferyczne
Powietrzejestmieszaninągazów,któraotaczakulęziemskąitworzy
powłokęgazową,zwanąatmosferą(gr.atmos–‘parawodna,opar’
igr.sphaira,łac.sphaera–‘kula,powłoka’).Atmosferaporuszasię
razemzZiemiąwjejruchuobiegowymdookołaSłońca,wprzekroju
pionowymdzielisięnaposzczególnewarstwy,różniącesię
temperaturą,składemchemicznym,wilgotnościąitp.
Warstwyatmosfery:
najbliżejpowierzchniZiemiznajdujesiętroposfera(gr.tropos
–‘zawracać’),średniodookoło12kmodpowierzchniZiemi,gdzie
wrazzewzrostemwysokościnastępujespadektemperatury(średnio
ookoło1ºCna200km,ażdo–55ºC);wtejwarstwiewystępują
wszystkiezjawiskapogodowe(tworzeniechmur,opady,
wyładowaniaatmosferyczneitp.)9inajwiększedobowewahania
temperaturyorazzanieczyszczeniapowietrza;tutajmająmiejsce
pionowe,poziomeinieuporządkowane(turbulencyjne)ruchy
powodującemieszaniesiępowietrza10;około6kmnad
powierzchniąZiemiwystępująsilnezachodniewiatry(jet-
stream)11;
tropopauza–granicamiędzytroposferąistratosferą12;jejpołożenie
jestzależneodporyrokuiszerokościgeograficznej(nadbiegunem
około6–8km,wstrefieumiarkowanej–10–12km,nadrównikiem
do15–17km;latemznajdujesięwyżej);
stratosfera(gr.stratus–‘warstwa’)sięgadookoło50kmnad
powierzchnięZiemi,temperaturapowietrzapodnosisięod–55ºC
dotemperaturdodatnichwgórnejwarstwie13nawysokości50–55
km;wwarstwietejwystępujeniewieleparywodnejitylkopoziome
ruchypowietrza;powietrzejestrzadszeizmniejszasięjego
ciśnienie;wgórnejwarstwiestratosferyznajdujesięwarstwa
ozonowa(ozonosfera),pochłaniającapromienieultrafioletowe
Słońca14;
stratopauza–warstwaprzejściowamiędzystratosferąimezosferą
nawysokości50–55kmnadpowierzchniąZiemi;
