Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Genezaekonomikikultury
21
obudziedzin.Takjakkulturaniemożeistniećbezuwzględnianiagospodarczych
realiów,takwspółczesnagospodarkarynkowanieistniałabybezkultury.Stworze-
niewspółczesnychzasadgospodarowaniawymagałobowiemodpowiedniegopo-
ziomukulturyoduczestnikówprocesówwymiany:zaufaniadodłużnika,solidności
wpracy,przestrzeganiazasadumowyitp.Bendixenpolemizujezteoriąosamowy-
starczalnejgospodarcerynkowejkierowanejniewidzialnąrękąrynku,regulowanej
wyłącznieprzezpopytipodaż.NiezgadzasięzAdamemSmithem,zaliczającym
kulturędosfery„nieprodukcyjnej”,którawprzeciwieństwiedosfery„produkcyj-
nej”nietworzyżadnychnowychwartości.Bendixenpodkreśla,żetegotypuinter-
pretacjaniejestprawidłowa,cowięcejsprzyjautrzymywaniuniskiegopoziomu
finansowaniakulturyześrodkówpublicznych,izaWeberemostrzega,żejeżeli
kapitałrazwygra,toniebędziejużwięcejpotrzebowałducha(czytaj:kultury).
Bendixen(2001:40)pisze:
chociażpojedynczaosobamożesiętakzachować(wbiedzienawetmusi),tojednakniecałe
społeczeństwo.Chwilowaindywidualnarezygnacjazkorzystaniazusługkulturalnychzakłada,
żewkażdymmomenciemożnadonichwrócić.Jeżelizaśspołeczeństwojakocałośćnadłuższy
okreszaniechaaktywnościkulturalnejlubdoprowadzidojejzniszczeniazpowodukoniunktu-
ry,będzietomiałotrwałeskutki.Aniwprzyrodzie(entropia),aniwkulturzeniejestmożliwe
cofnięciepowstałychzniszczeń.
1.2.2.Definicjapojęcia„ekonomikakultury”ijejnarodziny
Wtekścienierozważaneróżnedefinicjekultury.Takjakwswoichpoprzednich
książkach,odwołujęsięgłówniedodefinicjikultury,wktórejwskazujesięnainsty-
tucjonalneformyprowadzonejdziałalnościkulturalnej,niewnikającwtreśćicha-
raktertejdziałalności.Topodejścienajbliższejestdefinicjizaproponowanejprzez
AntoninęKłoskowską(1991:41)wSpołecznychramachkultury,gdzieautorkacharak-
teryzujetzw.drugiobiegkulturynastępująco:
Instytucjonalnyukładkulturyobejmujetreścitworzonewbezpośrednichkontaktachtwórców
iodbiorców,alewramachokreślonychścisłymiregułami,formalniezorganizowanychinstytu-
cji,naprzykładszkół,kościołów,teatrów,filharmonii,domówkultury.Tenukładpodlegazwy-
klekontroliszerszychorganizacjiwchodzącychwzakressocjetalnejkultury.Jestprzedmiotem
wpływówpolitykikulturalnejlubpluralistycznychpolitykkulturalnych.
Wtekścieużywampojęć„sektorkultury”lub„sektorkreatywny”.Stosujęwów-
czastermin„sektor”zgodniezrozumieniemgoprzezMichaelaE.Portera,czylijako
grupęprzedsiębiorstwwytwarzającychwyrobylubusługiopodobnymprzeznacze-
niu,zaspokajająceokreślonąpotrzebęklientów(Porter1994:34–36).Jesttoznacze-
nieodmienneniżstanowiącemoichrozważańsektory:publiczny,prywatnyinon
profit,któreokreślajączęścigospodarki.
Ekonomiatonaukabadającaspołecznyprocesgospodarowania(Begg,Fischer,
Dornbusch1993:28).Kluczowepytania,naktórestarasięznaleźćodpowiedzi,to: