Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Emocjejakoprzedmiotrozważańsocjologicznych
Badaniomprowadzonymwpodejściukulturowo-strukturalnymtowarzyszy
przekonanie,żeemocjepowinnosięanalizowaćwodniesieniudoinnych
czynnikówmakrospołecznych,wtym-szerszychprzemianspołecznych(Gor-
don1990;Cancian,Gordon1988).
Przyjrzyjmysięzatemwspółczesnymrozwinięciomtychnurtów.
1.2.1.Inspiracjepsychoanalityczne:wstyd
jakopodstawowaemocjaspołeczna
WedługTurnera(2006)rozważaniadotycząceprzyczyninaturypoczucia
winy,odczuwanegoprzezjednostkę,orazsposobówradzeniasobieznim,
stanowiąjednąznajważniejszychosikoncepcjiFreuda.Jesttozarazemwą-
tek,któryzostałpodjętywźniejszychczasachprzezinnychbadaczyemocji
oorientacjipsychoanalitycznej.Przedmiotemzainteresowaniajestwnimza-
równopoczuciewiny,jakiodczuciewstydu.Tedoświadczeniaemocjonalne
sąbowiemsobiebliskie-obydwapowstająwmomencie,wktórymjednostka
złamieobowiązującewdanejgrupiekodymoralne,alezarazembardzoż-
ne(Turner,Stets2006b).JakzauważaTurner(2006),socjolodzyinspirowani
psychoanaliząmoglisięzająćbadaniemnietylkopoczuciawiny,alerównież
wstydu,dziękipracomHelenBlockLewis.Wswoichanalizachnagrańzsesji
terapeutycznychwykazałaona,żetowstyd,aniepoczuciewiny,jestuczuciem
najczęściejobjawianympodczastychsesji;teżneemocjebyływedługniej
teżbardzoczęstomyloneprzezanalizującychokreśloneprzypadkiterapeu-
tów.Wjejrozróżnieniuwstyd-wprzeciwieństwiedopoczuciawiny-od-
nosisiędocałejosobydanejjednostki,czemutowarzyszybolesneodczucie
własnejnikłościibezradności;poczuciewinynatomiastdotyczykonkretnych
zachowań.DlategoteżwujęciuLewistowstyd,aniepoczuciewiny,częściej
aktywujemechanizmyobronneJa(Turner2006).
PiszącodziedzictwieFreudawodniesieniudoanalizyemocji,Scheffza-
uważa,żeistotnymbrakiemkoncepcjiFreudabyłozignorowaniespołeczne-
gokontekstufunkcjonowaniaczłowieka:D[o]piswstyduwwiększościpism
psychoanalitycznychjestproblematyczny,ponieważnieporuszasiętam
kwestiispołecznegoosadzeniajednostki[socialmatrix]”(2000:85).Scheff
zarzucaFreudowianalizowaniedynamikiemocjiwwyizolowanychjednost-
kachiignorowaniefaktu,żeżyjąonewspołeczeństwie.Odpowiedziąnaten
problemjestwedługniegobardziejsocjologicznepodejściedoproblematyki
ikulturowo-społecznykontekstjejdziałania-interakcjonizmsymbolicznywykraczapoza
tradycyjnypodziałnateoriezajmującesięprocesamimikrospołecznymiitymi,wcentrum
zainteresowaniaktórychznajdująsięzjawiskaocharakterzemakrospołecznym.Rzeczywiście,
wydajesię,żelokowanieperspektywyinterakcjonistycznejnagranicymiędzypoziomemmi-
kroimakrobardziejodpowiadaźródłomtejorientacjiteoretycznej,wedługktórychjednostki
niemożnarozpatrywaćwoderwaniuodspołeczeństwa,obserwacjiobecnejm.in.wpracach
Cooley’a(Mucha1992).