Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
Onaturzerosyjskiegoautorytaryzmu.Próbaopisu
31
gosystemuwystępująm.in.deklaratywnytrójpodziałwładzyprzyjednoczesnej
przewadzewładzywykonawczejnadprawodawczą,ograniczonypluralizmpoli-
tyczny,regulatywnepaństwoprawa,niewystępowaniewolnychwyborów,wol-
nychmediówczyspołeczeństwaobywatelskiego,jakrównieżsłabozarysowany
systemwartości,doktóregoodwołujesięwładza.Stądwysnuwanyjestwniosek
oprzejściowymcharakterzerozwiązańsystemowych,przyczymwzależności
odsytuacjiwewnętrznejizewnętrznej,przewagęmająalbojednealbodrugie.
Odsamegopoczątkumamydoczynieniazhybrydalnymreżimemwładzy,
przyczymod2000r.nadrozwiązaniamidemokratycznymidominująautory-
tarne.Prowadzinasdokonstatacji,żejesttoformamiękkiegoautorytaryzmu,
któryczerpiezróżnychźródeł.
Wodniesieniudomieszanychformsprawowaniawładzywliteraturze
przedmiotuodnajdujemyichokreśleniejakodemokratury.JakpodkreślaMarek
Bankowiczncharakteryzująsię[one]formalnymistnieniemdemokratycznych
rozwiązańkonstytucyjnychorazdemokratycznychprocedur,wtymprocedur
wyborczych,aczkolwiekwrzeczywistościspełniająonefunkcjęwdużejmierze
fasadową,ponieważrządzącynagminniełamiąobowiązującenormy,dopusz-
czająsięmanipulacjiwyborczychiinnegorodzajunadużyćpolitycznych,aza-
temwkonsekwencjirealizowanawtychwarunkachpolitykajestewidentnie
niedemokratycznawtreści”10.Otakichmodelachustrojowychmogliśmymó-
wićwprzypadkuniedokończonejkonsolidacjizachodzącejzmianysystemowej
wkierunkuodniedemokratyzmukudemokratyzacji.Przykładówprzerwa-
nejbądźniedokończonejdemokratyzacji,znajdziemywiele.Wtymaspekcie
odmiennecechywykazująpaństwależącewEuropieŚrodkowo-Wschodniej,
zwłaszczazaśteznajdującesięnaobszarzepostradzieckim.FederacjaRosyj-
ska,będącanajwiększymiprawnymspadkobiercąZwiązkuRadzieckiego,uważa
krajetzw.bliskiejzagranicyzaswojąstrefębezpośrednichwpływówiwystępuje
częstonatymtereniejakogwarantniezmiennościuwarunkowańustrojowych,
politycznychispołeczno-gospodarczych.Wpraktyceprzejawiasiętotym,że
większośćznichpozostajepodścisłąobserwacjąaniejednokrotnierównież
naciskiemzestronyMoskwy,cowkonsekwencjiprowadzidoprzekształcenia
nawzórrosyjskirozwiązańsystemowych.
RozpatrująckwestięautorytarnościreżimuwRosjizgóryprzesuwamy
punktciężkościwstronęmodeluniedemokratycznego.Narzecztakiejinter-
pretacjiprzemawiająliczneczynnikiwypływającebezpośredniozhistoriitego
państwa,adokładnieztradycyjnegodefiniowaniacentralnejwładzypolitycz-
nej,jakrównieżzbieżącejanalizystanupaństwa.Niewchodzączbytgłęboko
wszczegóły,możemywtymprzypadkuprzywołaćkoncepcjęwładzycarskiej,
któranajpełniejwyrażonazostałaprzezprzedstawicieliXIX-wiecznejmyślikon-
10
M.Bankowicz,Niedemokratyzmy,Kraków2011,s.24-25.
