Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
AnnaJach
zapowiedzianychrównieżwewspomnianymdekreciewyborówparlamentar-
nychorazreferendumkonstytucyjnego(11-12grudnia1993r.)Jelcynzapro-
wadziłnaterytoriumFederacjiRosyjskiejsystemrządówosobistych.Jedynymi
organamiwładzy,którymprzysługiwałazarównowładzaustawodawcza,jak
iwykonawcza,byłprezydentiRadaMinistrów.Równieżorganyjudykatywy
podporządkowanezostałyegzekutywie.Napodstawiewydawanychprzezpre-
zydentadekretówprzygotowywanopodłożedoprzeprowadzeniaelekcjioraz
ReferendumKonstytucyjnego.Wtymceluzawieszonodziałalnośćtychorga-
nizacjiorazorganówprasowych,którebrałyudział,bądźbyłypodejrzewane
ouczestnictwownrewolucjipaździernikowej”
,jakmówiłowydarzeniachjesieni
1993r
.BorysJelcyn16.Bezwątpieniamieliśmywówczasdoczynieniaztzw.auto-
rytaryzmemmiękkim,któregostopieńrepresyjnościbyłdośćniski,skierowany
raczejnazabezpieczeniewłasnychflankiumocnieniepozycjiwkształtującejsię
nanowostrukturzewładzy.
Podrugie,przyjęcieprzygotowywanegoprzezspecjalniewtymcelupowo-
łanągrupędeputowanychprojektukonstytucji,któryzakładałpowstaniesil-
negoośrodkawładzyprezydenckiej.DlaJelcynagrudniowereferendumstano-
wiłoowieleważniejszezadaniedowykonanianiżwybory,dlategożeprzyjęta
wpowszechnymgłosowaniuprzezobywatelikonstytucjamiałasankcjonować
powstałyviafactistanrzeczy.Winteresiegłowypaństwależałorównieżza-
bezpieczeniedominującejpozycjiprezydentapaństwawstrukturzeorganów
władzy,doktórych,coważne,niezostałzaliczony,alezająłpozycjęarbitra17.
Wpraktycechodziłooto,abymógłonutrzymaćdotychczasoweuprawnienia
władcze,zmożliwościąichewentualnegoposzerzenia.
Potrzecie,oilewtokudokonującejsięzmianysystemowejmieliśmydo
czynieniazezmianąustroju,otyleniedokonałasięwówczaswymianaelity
rządzącej.Wynikałotozfaktu,żewiększośćdeputowanychwspółtworzących
nowyrosyjskiparlamentwywodziłasięzszeregówdawnejnomenklaturyko-
munistycznej.TakiskładZgromadzeniaFederalnegoniegwarantował,nieste-
ty,konsolidacjiprocesudemokratyzacji,alereprezentowanieinteresówgrup,
którychstalisięnieformalnymiwyrazicielami,czyteżrealizowaniewłasnych
16
B.Jelcyn,Notatkiprezydenta.Odpuczudopuczu,Warszawa1995,s.402.
17
NatematprerogatywprezydentaFederacjiRosyjskiejzob.:A.Czajowski,Demokra-
tyzacjaRosjiwlatach1987-1999,Wrocław2001;A.Jach,Rosja1991-1993.Walkaokształt
ustrojowypaństwa,Kraków2011;KonstytucjaFederacjiRosyjskiejprzyjętawogólnonaro-
dowymreferendumwdniu12grudnia1993,tłum.A.Kubik,wstępA.Bosiacki,Warsza-
wa2000;M.Kowalska,SystempolitycznyFederacjiRosyjskiej,[w:]Instytucje...,s.631-647;
E.Zieliński,PrezydentFederacjiRosyjskiej,[w:]Prezydentwpaństwachwspółczesnych,red.
J.Osiński,Warszawa2000;E.Zieliński,SystemkonstytucyjnyFederacjiRosyjskiej,Warsza-
wa2005;Б.А.Исаев,Н.А.Баранов,Политическиеотношенияиполитическийпроцесс
всовременнойРоссии,Санкт-Петербург2009;В.Никонов,Конституционныйдизайн,
[w:]Современнаяроссийскаяполитика.Курслекций,red.В.Никонов,Москва2003.
