Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rzeczywistośćtelewizyjnychdyskursów–fenomenologiatelewizyjnegomedium
Popularnedyskursytelewizyjne
Sposobemkonceptualizowaniatelewizyjnejrzeczywistościjestpróbaspojrzeniana
niązperspektywydyskursówobecnychwjejobszarze.Telewizjajestmedium,które
musibyćpostrzeganejakoelementcałegosystemuspołecznego,zktóregoniemożna
jejwyabstrahować,ponieważwnimwnaturalnysposóbegzystujeisięrozwija.Ana-
lizatelewizji(iwogólemediów)zperspektywynaukspołecznychmusiuwzględniać
szerokikontekstwarunkówkulturowych,politycznych,ekonomicznychorazspo-
łecznych.
Pojęciedyskursuumożliwiauchwycenieowejrelacjipomiędzytreściamiakon-
tekstemsytuacyjnym,społecznym,technologicznymikulturowymorazpotraktowanie
telewizyjnychtreścijakopewnychcałościowychstrukturegzemplifikującychsięwza-
uważalnychtrendachczyzjawiskach(Dijk2001).Rzeczywistośćtelewizji,podobnie
jakświataspołecznego,ton(ś)nietrwałyiniezmiennystan,leczraczejnieustanny
dynamicznyproces.Społeczeństwodziejesięraczej,niżistnieje,składasięzezdarzeń
raczej,niżzobiektów”(Sztompka2002:527).Telewizyjnaprzestrzeńciąglesięrozwi-
ja,zmienia,reagujenapozostałeelementysystemu.Modyfikujesięwzakresieswojej
formyitreści.Ujęciedyskursywnewstosunkudoanalizowaniatreścitelewizyjnych
uwzględniazatemzarównoaspektstrukturalny,jakiprocesualny(Jabłońska2009:23).
Dyskursmacharakterprocesualny.Jestzmiennyidynamiczny,wykazujecechyre-
ferencyjneiautoreferencyjne.Pozatymmaonrównieżcharakterstrukturalny,gdyż
uwzględnianiezwykleistotnykontekst:n(ś)struktur[ę]obejmując[ą]wszystkiewłaś-
ciwościsytuacjispołecznej,któresąistotnedlawytwarzaniaiodbieraniadyskursu”
(Dijk2001:28).Dyskurstelewizyjny,jakkażdyinny,jestzawszedomenąokreślonego
miejscaiczasu,kulturyispołeczeństwa,procesówrozwojutechnologicznego.Dys-
kurstelewizyjnyuwzględniawszelkietreści,jakiesąprodukowaneireprodukowane
wjegoobszarze.Wwypadkutelewizjiumowneokreślenietreściczytekstówobejmuje
zarównosłowa,jakiobrazy,czyliwszelkieformywypowiedziiprezentacjizdarzeń
iobiektów,którekreująznaczenia.Telewizjazeswojejnaturywytwarzaznaczenia
orazdominującedyskursydziałającewdomeniespołecznej.
Perspektywadyskursywnanieniwelujemożliwościtraktowaniatelewizjiwjej
wymiarzegatunkowym.Zaletąprzyjętegoujęciadyskursywnegoanalizowaniatreści
telewizyjnychjestmożliwośćodejściaodniecopetryfikującejkoncepcjigatunkowej,
któraswojątradycjąsięgabadańliteraturoznawczych.Podejściegatunkowewydaje
sięjednakobecnieniewystarczające,gdyżnieobejmujewszystkichpojawiającychsię
znaczeń.Naturalnieniesposóbnawigowaćpotelewizyjnymświecie,nieposługując
sięwogóleutrwalonymiwbadaniachimyśleniuotelewizjikoncepcjamigatun-
kowymi.Gatunkicharakteryzująsiębowiemwysokimstopniemrozpoznawalności
przezwidza.Zazwyczajzewzględunagatunekwidzowiedokonująwyborutego,
comajązamiaroglądać.Oglądamywiadomościtelewizyjne,seriale,operymydlane
czyteleturnieje.Krystalizacjagatunkowaułatwiławidzomczerpanieprzyjemności
zoglądaniatelewizji.Znającirozpoznającgatunkoweregułyprogramu,umiejętnie
