Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Dylematynaukhumanistycznych
Przezwiekiwtradycjieuropejskiejfunkcjonujeformuła
potrójnegożycialudzkiego:(1)fizycznego,badanegoprzez
biologów22,(2)psychicznego,badanegoprzezpsychologów
ifilozofów23,(3)duchowego,badanegoprzezfilozofówiteologów.
Czyjestmożliwewykazaniejednościpowyższejformuły?
Przedstawicielenaukhumanistycznychzazwyczajodwołująsię
doKartezjusza,wedlektóregociałofizycznejestrzecząrozciągłą
(resextensa),zaśumysłjestrzecząmyślącą(rescogitans).
Naukiprzyrodniczeanaukihumanistyczno-
społeczne.Wprzeciwieństwiedonaukszczegółowych,
dopoznawaniaczłowiekaijegośrodowiskafilozofiaużywa
wszystkichmożliwychmetodiśrodkównaukszczegółowychoraz
korzystazwynikówichbadań.Zarazemnaukomszczegółowym
ukazujekierunekbadańumożliwiającyzrozumienieczłowiekaijego
działań.Filozofiawyznaczafundamentbadańnaukom
szczegółowym,aleistanowiichzwieńczenie.Dotejporybrak
jednolitejnaukioczłowieku,choćnaukiszczegółowewypracowały
pewnąliczbęteorii,ujmującychróżnefragmentyczłowieka.Żadna
znaukszczegółowychniejestwstaniecałościowozdefiniować
człowieka,jakożenaukiszczegółowe,związanezjednąmetodą
badańempirycznych,nieogarniającałości.Najwięcejteorii
szczegółowychdotyczącychczłowiekadostarczająbiologia
ipsychologia;pierwszaujmujeaspektyfizyczne,druga–aspekty
psychiczne,leczdalejniewiemy,czyprocesypsychicznesąistotnie
różnewzględemprocesówfizycznych?Jeżeliniesąistotnieróżne,
towtedyuzasadnionebyłobystwierdzenie,żezajmująsięnie
dwoma,leczjednymprzedmiotembadań,badanymzdwóchróżnych
perspektyw.Jeżelizaśsąistotnieróżne,towtedymamy
doczynienianiezjednym,leczdwomarozłącznymiprzedmiotami
badańidwomarozłącznymimetodamibadań.
Jeżeliczłowiekstanowicentrumnaukhumanistycznych,
toczłowiekjestfunkcjąprzyrodyikultury:wszakwczłowieku
sąstrukturydeterminowaneprawamiprzyrodyorazstruktury
