Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WYKŁADII
wAnglii,tonajchętniejczastenspędzałwtowarzystwiewiernychsłu-
żących,swoichfaworytówikochanek.Jegosynmówiłwprawdziepo
angielsku(zwyraźnymakcentemniemieckim)ilubiłżyciedworskie,ale
problemywielkiejpolitykiraczejgonudziłyiichrozwiązywanie
pozostawiałswoimministrom(takimjakRobertWalpoleczyHenry
Pelham).ZkoleiJerzyIIIwykazywałsporeaspiracjedorządzenia,alena
przeszkodziedoichrealizacjistanęłajegochorobaumysłowa.Sprawiła
ona,żefaktycznąwładzęwykonawcząsprawowalikrólewscyministrowie–
donajwybitniejszychwśródnichnależeliWilliamPittMłodszy(był
premieremwlatach1783–1801oraz1804–1806)orazHenryRobert
Castlereagh(byłministremsprawzagranicznychwlatach1769–1822).
Wparlamencieangielskimumocniłsięwtamtymstuleciudwupartyjny
systemwładzy–wjegopierwszejpołowieprymwiedliwnimwigowie,
natomiastwdrugiejtorysi.
2.Społeczeństwo
WyspyBrytyjskiejeszczenapoczątkuXVIIIw.byłyobszaremstosunkowo
słabozaludnionym.Jednakżewciągutegostuleciaichzaludnienieznacznie
wzrosło,itomimosporejemigracjiczęściichmieszkańcówdoAmeryki.
Brytyjczycydzielilisięwedługkilkukryteriów.Jednymznajważniejszych
byłijestdodzisiajpodziałzuwaginapochodzenieetniczne–naAnglików,
zamieszkującychbardziejurodzajneilepiejrozwiniętegospodarczonizinne
terenyWysp,orazSzkotów,IrlandczykówiWalijczyków,zajmujących
ziemieosłabszejstrukturzerolniczej(większośćznichnadajesięwyłącz-
nienapastwiska),posiadająceniewielkiezasobysurowcoweorazpołożone
wostrzejszymobszarzeklimatycznym.Różnilisięrównieżjęzykami,
obyczajamiorazhistorią–zapisanązarównosporamidynastycznymi,jak
ireligijnymi.SzczególniedługotrwałaiwyniszczającabyłaWojnaDwóch
Róż(1455–1485),zakończonazwycięstwemangielskiejdynastiiTudorów.
JejwygaśnięciepośmierciElżbietyI(1603)umożliwiłoobjęcietronuprzez
szkockiegokrólazdynastiiStuartówJakubaVI(panującegowAngliijako
JakubI).PrzypieczętowaniemtegozwiązkubyłAktoUnii,przyznający
wprawdzieprymatAnglikom(najegomocySzkocitracilim.in.prawodo
posiadaniaodrębnegoparlamentu),niemniejprzynoszącyobustronom
wymiernekorzyści(m.in.gospodarcze).Rzeczjasna,musiałoupłynąć
sporoczasu,abymogłyulecosłabieniuróżnorakieuprzedzeniaiurazy
międzyAnglikamiiSzkotami–GeorgeMacaulayTrevelyanpisze,iż
szczególnieżywebyłyoneumieszkańcówpogranicza:„zawistni
27
