Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Jesteśmykarłami,którzywspięlisięnaramionaolbrzymów.
Wtensposóbwidzimywięcejidalejniżoni,aleniedlatego,
żebywzroknaszbyłbystrzejszy,albowzrostsłuszniejszy,
aledlatego,żeonidźwigająnaswgórę
ipodnosząocałąswągigantycznąwysokość.
BernardzChartres
1
.
Przedmiotemmonografiijestpróbaukazaniamyślifilozoficznejepoki,którą
zwykłosięodkońcaXVIIIw.określaćmianemUfilozofiiprzedsokratejskiej”,
ajejprzedstawicielimianemUpresokratyków”
2
,awięcobejmującąokres,
któregopoczątkiginąwpomrocedziejów,umownieniejakoutożsamiane
przezArystotelesazpojawieniemsięwMileciemyślicielaTalesa,akończący
się–znowuumownie–ześmierciąateńskiegomędrcaw399r.p.n.e.
FunkcjonująceodepokiOświeceniapodziałynafilozofięprzed-iposok-
ratejskąexdefinitioneprzypisująSokratesowizasługędokonaniazasadni-
czegoprzełomuwfilozofiigreckiej,któryMarekTuliuszCiceronazywa
Uściągnięciemfilozofiizniebanaziemię”ipowierzeniajejludzkichspraw
iproblemów
3
.Przedłożonaksiążkazjednejstronypodejmujepróbę
odebraniaSokratesowiowejzasługiiprzypisaniajejprawdziwymtwórcom
nowejfilozofii–filozofiiczłowieka–sofistom,zdrugiejzaś–itojestjejcel
najważniejszyimyślprzewodnia–próbujepokazaćmyślprzedplatońskąjako
filozofięzasad–archaiwichewolucji:odkoncepcjijednejzasady
(Milezyjczycy,Heraklit),przezkoncepcjędwóch(Pitagorejczycy),czterech
(Empedokles)iwreszcieniepoliczalnejichliczby(Anaksagoras,Demokryt).
Ewolucjapojmowaniaowycharchaiwyznaczarozwójgreckiejmyśli
filozoficznej,ażdomomentu,któryzpojawieniemsięfilozofiiplatońskiej
przyniesiefilozofiinowąkoncepcjęUbytupierwszego”,pojmowanegoinaczej,
1
SłowaBernardazChartres(Patrologiaecursuscompletus199)cytujęza:Cyceron,
Filipiki.MowyprzeciwMarkowiAntoniuszowi,przeł.,wstępemiprzypisamiopatrzyłaKarolina
Ekes,Warszawa2002,PrószyńskiiS-ka.
2
TakieokreśleniedlamyślifilozoficznejodjejpoczątkówdoUumownego”399r.p.n.e.
wprowadziłporazpierwszywdziejachhistoriifilozofiistarożytnejJohannA.Eberhard
w:AllgemeineGeschichtederPhilosophie,Berlin1788,por.Andre
´Laks,PhilosophesPresocra-
tiques.Remarquessurlaconstructiond’unecate
´goriedel’historiographiephilosophique,w:Hi-
storicization–Historiesierung,GlennW.Most(red.),Aporemata.KritischeStudienzurPhi-
lologiegeschichte,vol.5,Go
¨ttingen2001,Vandenhoeck&Ruprecht,s.293nn.
3
MarcusT.Cicero,TusculanaedisputationesV11.
7
