Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•narodzinymarekznanychnacałymświecieigwarantowanejprzezniejakości
towarówiusług,
•poprawazdrowia.
Procesglobalizacjidoprowadziłteżdowieluzjawisknegatywnych,nieprzewidy-
walnychwcześniej.Skalaicharaktertychnegatywnychkonsekwencjiskłaniado
refleksji,żezałożoneceleglobalizacji,jakimimiałabyćredukcjaubóstwa,wzrost
gospodarczykrajówrozwijającychsięijednolite,sprawiedliweregułyświatowego
handlu,niezostałyzrealizowane.Wefekciepojawiłysięnastępującezjawiska:
•globalizacja,którapogłębiazróżnicowaniepoziomurozwojugospodarczego
ipoziomużycia,umacniapodziałnabiednychibogatych,
•polaryzacjagospodarek,którajestwiększaniżichunifikacja,
•mobilnośćkapitałuzachęcającadospekulacji,któremogąbyćprzyczynąkry-
zysówfinansowychcałychregionów,
•wzrostubóstwaiwykorzystywanietaniejsiłyroboczejwkrajachsłaboroz-
winiętych,
•destabilizacjaświatowejgospodarki,wzrostbezrobocia,
•dominacjakorporacjimiędzynarodowychimiędzynarodowychinstytucji,
aprzeztozagrożeniesuwerennościpaństw,
•zniszczenieśrodowiska,rosnącezużyciesurowcówenergetycznych,emisja
gazówcieplarnianych,
•globalnawioska,wktórejdominujekulturamasowaipostawykonsumpcyjne
kształtowaneprzezdziałymarketinguglobalnychkorporacji,
•zerwaniewięzispołecznych,unifikacjażyciaisamotność,apoprzeztorosnące
patologiespołeczne.
Stiglitzpyta:dlaczegotezałożoneideeglobalnejprzemianygospodarczejniezo-
stałyzrealizowane3?Przyczyną–wedługniego–jestniezręcznośćprowadzonejprzez
organizacjemiędzynarodowe,azwłaszczaMiędzynarodowyFunduszWalutowy,polityki.
Rewolucjaneoliberalna(latasiedemdziesiąte)wUSAiWielkiejBrytaniiprzynios-
ławzrostgospodarczy,odbudowanierolirynku,kreatywność,efektywniejszezarzą-
dzaniefirmami.Uzyskanoefektożywieniagospodarkiprzezuwolnieniepaństwaod
obowiązkówspołecznych(interwencjonizmupaństwowego,zwłaszczawsprawachspo-
łecznych,zatrudnienia,zabezpieczeniaspołecznego).MFWuznał,żejesttouniwer-
salnareceptadlawszystkich,takżedlakrajówrozwijającychsię.Międzynarodowy
FunduszWalutowyjakowarunekpomocykrajombiedniejszymproponowałderegula-
cjęrynków,redukcjędeficytubudżetowego,ograniczeniewydatkówpublicznych,wy-
cofaniepaństwazpolitykisocjalnej,prywatyzację,zniesieniebarierwhandluświato-
wym,otwarcierynkówfinansowych.PodpresjąMFWkrajotwierałrynki,państwo
wycofywałosięzobowiązkówsocjalnych,rządprywatyzowałfirmyibanki.Zyskizcałej
operacjiczerpałyzagranicznekoncernyilokalnaklikafinansowo-polityczna.Rodzime
rolnictwoiprzemysłpogrążałysięwkryzysie.Rynekfinansowyotwierałsięnaspekula-
cjekapitałowe(zyskizwahańkursowych)imożliwezachwianiarównowagizwiązanej
zwycofywaniemsiękapitału.Procestendoprowadziłdosytuacji,wktórejpaństwa
3Ibidem,s.22.
27