Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Neurofzjologiakliniczna
sama,aleznaczniewiększabyłaliczbakomórekglejowychniżneuronów.Najwięcej
komórekglejowychbyłowpróbcekoryciemieniowejpółkulidominującejmózgu
Einsteina.Jesttomiejsce,wktórymzachodzimyślenieabstrakcyjne,obrazowanie
wizualneimyśleniezłożone.KomórkiglejoweobserwowałpodmikroskopemRa-
mónyCajal(1852-1926,laureatNagrodyNoblaw1906),któryzewzględunaliczne
wypustkiprotoplazmatyczne,nazywaneprzezinnychastrocytami(gwiazdy),nazy-
wałjenkomórkamipajęczymi”.
Wroku1974biologDouglasFieldsprzypadkowozauważył,żemeduzyzawie-
rająbarwnik,którywiążącwapń,wywołujezjawiskobioluminescencji,tj.zimnego
światłazielononiebieskiejfosforescencji.Zaobserwowanezjawiskobadałnaneuro-
nachhodowanychwnaczyniuzroztworemzawierającymtenbarwnik.Przezza-
topionewroztworzeelektrodypobudzałbodźcamielektrycznymineurony,które
wytwarzałyimpulsybioelektryczne.Zmiananapięciaelektrycznegobłonkomórko-
wychtychneuronówpowodowałaotwarciekanałówbiałkowychiwnikaniedownę-
trzaneuronówjonówwapniowych.Fieldszauważył,żepokażdymelektrycznym
pobudzeniuneuronówrozbłyskiwałyoneświatłemwwynikułączeniasiębarwnika
fluoryzującegozwnikającymidotychneuronówjonamiwapnia.W1984rokuprze-
prowadziłeksperymentnahodowlineuronów,zosłaniającymiichaksonykomórka-
miglejowymi(Schwanna).Doczasutegoeksperymentusądzono,żekomórkiglejo-
wetylkoizolująaksonyneuronów,aleniewykrywająpłynącychprzeznieimpulsów
bioelektrycznych.Tymczasemokazałosię,żejestinaczej.Fieldszauważył,żeko-
mórkiglejowe(Schwanna)naglezaświecająsię,cooznaczało,żejakimśsposobem
wykryłyimpulsbioelektrycznygenerowanywaksonachiodpowiedziaływzrostem
stężeniawapniawswymwnętrzu.W1994rokuFieldskorzystałjużzeskanującego
laserowegomikroskopukonfokalnego,którywodróżnieniuodzwykłegomikroskopu
świetlnegoukazujenietylkowszystkiestrukturykomórkiwprecyzyjnychprzekro-
jachoptycznych,alerównieżtoczącesięwniejprocesybiochemiczneifizjologiczne.
Strukturyifunkcjeneurogleju
Wmózguipozostałychczęściachukładunerwowegojestdziewięćdodziesięciu
razywięcejkomórekglejowychniżnerwowych.Fakttenjednakniezmieniałod
wiekupoglądu,zgodniezktórymkomórkineuroglejunieuczestnicząwprocesach
związanychzzachowaniemruchowym,myśleniemiuczeniemsię.Tymczasemco-
razwięcejdowodówwskazujenato,żekomórkineuroglejuodgrywająważniejszą
rolę,niżdotychczassądzono(www.journals.cambridge.org/jid_NGB).Komórkineu-
roglejuróżniąsięodneuronówstrukturalnieiczynnościowo.Dzieląsięnakomórki
makroglejuimikrogleju.Wmakroglejuwyróżniasięastrocyty,oligodendrocyty,
komórkiSchwannaiependymy.Astrocytysądużymikomórkamizlicznymiwy-
pustkami.Wypustkitepokrywajądendrytyneuronówiotaczająsynapsy.Niektóre
wypustki,zakończonetzw.stopkamissącymi,przylegajądonaczyńwłosowatych
lubdooponymiękkiejiwtensposóbtworząwarstwępokrywającąpowierzchnię
mózguirdzeniakręgowego.
Powierzchniatastanowiglejowączęśćbarierykrew-
-mózg(ang.brain-blood-barrier-BBB).
Oligodendrocyty,komórkiskąpowypustko-
we,występująwmózgu,aichodpowiedniki,czylikomórkiSchwanna-wukładzie
obwodowym.Wspólnąichcechąjestwytwarzanieosłonkimielinowej,będącejelek-
