Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
Wstęp
rzyszenia,którewprawdzieniewskazywałysportu,rekreacjiczyturystykijako
celówswojejdziałalności,alemimotoprowadziłyjąnaniwiekolarstwa.
Pochodnątakiegookreśleniatematumonografiibyłyproblemyszczegółowe.
Jakiestowarzyszeniakolarskie,kiedyigdziezostałyzawiązane?
Jakiebyłyskładyspołecznestowarzyszeń,czyzmieniałysięonenaprzestrze-
nilat?
Jakieformykolarstwabyłyprzeznieuprawiane,któreznichbyłyprefero-
wane?
Czywprowadzonejdziałalnościprzezgalicyjskiestowarzyszeniamożna
wyróżnićjakieśokresy,jeślitak–toodczegoonezależałyiczymsięróżniły?
ZakresterytorialnypracyobjąłGalicję.Byłato,jakuważałA.Chwalba,
Dnajwiększainajludniejszaprowincjacesarstwa”3.Jejpowierzchniawynosiła78502
km2,zamieszkiwałojąw1890roku6,6mlnmieszkańców,natomiastw1910roku
niecoponad9mln,wtymokoło5mlnPolaków4.
Galicjaposiadaławsporejczęścinaturalnegranice,którymibyły:Wisła,
ZbruczorazKarpatyZachodnieiczęściowoKarpatyWschodnie(ichzachodnia
iśrodkowaczęść).Byłtojednaksztucznytwór,gdyżpowstałzwycięciagozdaw-
nego,funkcjonującegokilkasetlatorganizmupaństwowego.
Zakreschronologicznymonografiiobejmujelata1886–1914.Takieramyczaso-
wewynikałyzbardzoistotnychwydarzeńdladziejówkolarstwanaterenieGalicji.
W1886rokupowstałpierwszynatereniezaboruaustriackiegopolskiklubkolarski.
ByłnimKrakowskiKlubCyklistów.Jegostatutzostałzatwierdzonyprzedstatutem
WarszawskiegoTowarzystwaCyklistów.Stołecznyklubuznawanybyłzapierwsze
stowarzyszeniekolarzynaziemiachpolskich,dlategopowołaniekrakowskiego
stanowicezuręnietylkodladziejówkolarstwawGalicji,aleiPolski.
Zamknięciebadań,atymsamymininiejszejmonografii,na1914rokuwy-
nikałozkilkupowodów.Dnia28lipca1914rokuwojnęSerbiiwypowiedziały
Austro-Węgry,kilkadnipóźnejNiemcytosamozrobiływstosunkudoRosji.
Natomiast5sierpniaweLwowieodwołanowszelkieimprezysportowezpowodu
ogólnejmobilizacji5,ajużwewrześniu1914rokudoszłotamdowalkzbrojnych.
IchskutkiemżyciesportowewmieścienadPełtwiązamarło.Tenzaniksportowej,
rekreacyjnejiturystycznejdziałalnościkolarskiejw1914rokuuznanozawłaściwą
datękońcarozważańnt.działalnościgalicyjskichstowarzyszeńkolarskich.
Kolarstwonatereniezaboruaustriackiegojestwdzięcznymtematemrozważań
dlawielubadaczysportu.Pierwszym,któryzwróciłnatouwagębyłB.Tuszyński.
Jestonautoremażtrzechpokaźnychrozmiarówdziełdotyczącychzagadnieńko-
larstwaodjegozaranianaziemiachpolskichdolatdziewięćdziesiątychXXwieku.
3A.Chwalba,HistoriaPolski1795–1918,Kraków2000,s.194.
4J.Pajewski,HistoriaPowszechna1871–1918,Warszawa2001,s.114;Dodatekstatystycznydo
S.KornmanaMapyGalicjiiBukowiny,Lwów1898,s.3.
5Księgapamiątkowapoświęcona35-leciudziałalnościLwowskiegoKlubuSportowego„Pogoń”
1904–1939,Lwów1939,s.61.
