Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.PsychologiaeuropejskaijejtradycjewEuropieŚrodkowej
Jednymznajważniejszychmomentówwnowożytnejhistoriibyłowyda-
niedrukiemwNorymberdzewroku1543traktatuMikołajaKopernika
Derevolutionibusorbiumcoelestium(Gingerich,2004)lDziełotonietyl-
koprzysłużyłosięrozwojowinauki;maonotakżemetaforycznywy-
miarlWswojejHistoriiwspółczesnejpsychologiiLudyTlBenjamin(2008,
sl170)skonstatował:nNapoczątkuXVIwiekuKopernikprzysporzył
zmartwieńświatu,kiedywykazał,żeZiemianiejestcentrumwszech-
świata,leczżekręcisięwokółSłońcalNaglenaszaplanetaokazałasięnie
takważna”lLeonardZusne,włączającbiogramwarmińskiegokanonika
dosłownikanajwybitniejszychpsychologów,pisał:nZnaczenieKoperni-
kadlapsychologiiwynikazezmianyspojrzenianamiejsceczłowiekawe
wszechświecie,doktórejdoprowadził,zmianie,którawkonsekwencji
pozwoliłanabadanieludzkiejświadomościizachowania”(1984,sl85)l
Wartozauważyć,żerewolucjakopernikańskabyładziełempolskiego
uczonegoreprezentującegotradycjeEuropyŚrodkowejlKopernikprzy-
gotowałgruntpodnowywarsztatbadawczyuczonegolJegocechy,takie
jakbezwzględnedążeniedoprawdyiodwagawjejgłoszeniu,stałysię
powszechnedopierodwawiekipóźniej(Kuhn,2006)l
1.Psychologianowożytna:odKartezjusza
po„wiekfilozofów”
Epokaoświecenia,którarozpoczęłasiępodkoniecXVIIwiekuitrwała
dopoczątkówXIXwieku,jestnazywanatakżenwiekiemrozumu”lub
nwiekiemfilozofów”lRozkwitfilozofiizapowiadałpostępwujmowaniu
zagadnieńzwiązanychzklasycznąpsychologią:
Siedemnastywiekprzyniósłzdecydowanązmianęwtraktowaniuproblemów
psychologicznychlObserwacjaiindukcjawyparłyterazmetafizycznąanalizę
idedukcjęlPsychologiazdecydowanieprzestajebyćnaukąoduszylWzamian
głównymprzedmiotemzainteresowaniastająsięumysłijegodziałanie[ł]
Psychologiateraztakżeobejmujeważniejsząrolęwramachfilozofii[ł]Wcią-
gudwóchipółstuleci,od1600do1850roku,filozofiaformułujekoncepcje,
22