Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
IcancompareMr.WarrenwithnoothermanIhavemet.
Simpleasachild,wiseastheGods.Hereversesocrate’s
method.Insteadofasking,heanswerquestions.Old
SocrateshimselfIthinkwouldretreatfromsuchacon-
test,andspendingsometimewithhisXantippe,confess
thatforoncehehadbeencompletelyoored.Andyet,he
wouldhavetoreturn,forMr.Warrenmakesnoenemies.
SidneyH.Morse,nWord”,maj1873,t.2,nr1
KiedyJohnStuartMillwswojejAutobiograiwspominaJosiahęWarrena,nazywago
nniezwykłymAmerykaninem”1.Millpisze,żeWarrennstworzyłsystemspołeczny(Sy-
stemofSociety)opartynazasadziesuwerennościjednostki(Sovereigntyoftheindividu-
al)iznalazłlicznychnaśladowców,ifaktycznierozpocząłtworzenieVillageCommunity
(czyistnieje,jeszczeniewiem).Owawspólnota,mimopowierzchownegopodobieństwa
doniektórychprojektówsocjalistów,diametralnieimsięsprzeciwiacodozasad[naktó-
rychsięopiera],gdyżnieuznajeżadnejwładzynadjednostkąwspołeczeństwie,zwy-
jątkiemwprowadzeniarównejwolnościrozwojudlawszystkichjednostek”2.Mill,który
darzyłWarrenaogromnąestymą,przyznajetakże,żezapożyczyłodamerykańskiego
reformatorapojęciesuwerennościjednostki.Powstajepytanie,kimbyłtennniezwykły
Amerykanin”,takcenionyipoważanyprzezwspółczesnychmumyślicieli,aobecnie
niemalzupełniezapomniany.Kimbyłczłowiek,którynazywanyjestpierwszymamery-
kańskimanarchistąibywauznawanyzaojcacałegoruchuindywidualistycznegordzen-
nego(native)amerykańskiegoanarchizmu,cenionyipodziwianywXIXwieku?
1
n(...)aremarkableAmerican,MrWarren,hadframedaSystemofSociety,onthefoundationof
‘theSovereigntyoftheindividual’,hadobtainedanumberoffollowers,andhadactuallycommenced
theformationofaVillageCommunity(whetheritnowexistsIknownot),which,thoughbearingasu-
percialresemblancetosomeoftheprojectsofSocialists,isdiametricallyoppositetotheminprinciple,
sinceitrecognizesnoauthoritywhateverinSocietyovertheindividual,excepttoenforceequalFreedom
ofdevelopmentforallindividualities”.J.S.Mill,TheCollectedWorksofJohnStuartMill,t.1,Autobio-
graphyandLiteraryEssays,red.J.M.Robson,J.Stillinger,UniversityofTorontoPress,Toronto1981,
s.260(wyd.polskie:J.S.Mill,Autobiograa,przeł.M.Szerer,NaszaKsięgarnia,Warszawa1931).Mie-
czysławSzererpominąłcałypowyższyfragment,uznającpostaćWarrenazamałoistotną,awakapicie
opisującymwpływy,któreMilluznajezaważnedlapowstaniaswojegosystemu,Szererpozostawiłjedy-
nienazwiskoHumboldta,usuwającnazwiskoWarrena(s.156).Jeśliniezaznaczonoinaczej,wszystkie
cytatyzeźródełobcojęzycznychpodanowtłumaczeniuautorkininiejszejmonograi.
2
Ibidem.