Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Teoretyczneaspektykapitałuludzkiego
Uogólniającpowyższerozważania,wartopodkreślić,iżwszyscywymienienieko-
nomiści,którychtwórczośćprzypadanaramyczasoweodwiekuXVIIdodrugiej
połowyXXwieku,awięcdomomentuopublikowaniapierwszychpracdotyczących
teoriikapitałuludzkiegoprzezT
.W
.SchultzaiG.S.Beckera,niezajmowalisiędo-
głębnieomawianątematyką.Wtymczasieniepowstałarównieżspójnakoncepcja,
któramogłabystanowićpunktwyjściadlapóźniejszegorozwojuteoriikapitałuludz-
kiego.Niemniejjednakwiększośćznichdostrzegaławażnośćwiedzyiumiejętności
ucieleśnionychwludziachdlaprawidłowegorozwojugospodarkinarodowejorazsta-
rałasięwykazać,iżludzie,wrazzewspomnianąwiedząiumiejętnościami,stanowią
podstawowyskładnikkapitałunarodowego.
1.2.Istotaielementyskładowekapitałuludzkiego
Dotychczasowerozważaniabyłyskupionenapoglądachsłynnychekonomistów,
żyjącychitworzącychprzeddrugąpołowąXXwieku,dotyczącychroli,jakąodgrywa
człowiekwtworzeniubogactwanarodowego.Tohistorycznespojrzenienatenobszar
naukowychzainteresowańujawnianiektóreproblemypojawiającesięprzedbada-
czami,amiędzyinnymiproblempojęćiichdefinicji.Wdorobkuopisanychwyżej
ekonomistówgłównąosiąsporubyłsposóbpojmowaniakapitału.Wzależnościod
przyjętejjegodefinicjiistotyludzkietraktowanebyłyjakkapitał(W
.Petty),winnym
przypadkuzakapitałuważanotylkoucieleśnionąwjednostcewiedzęidoświadczenie
(A.Smith).PonadtododrugiejpołowyXXwiekuniefunkcjonowałowekonomii
pojęciekapitałuludzkiego(humancapital),mimożeintuicyjniewskazywanonaważ-
nośćzdobytejwiedzyidoświadczeniazawodowegodlajednostki,którezdzisiejszej
perspektywymożemyokreślićmianemskładnikówtegokapitału.Dalszerozważania,
aszczególnieprzedstawieniegłównychzałożeńteoriikapitałuludzkiego,wymagają
operowaniawmiaręnajdokładniejzdefiniowanymipojęciami.Biorącpoduwagęte-
matykętegoopracowania,szerszejanaliziepowinnyzostaćpoddanetakiepojęcia,jak
kapitałorazkapitałludzki.
Pojęciemmającymkluczoweznaczeniewteoriiekonomiijestkapitał.Mimoiż
terminemtymposługiwalisięwszyscyekonomiściodczasówA.Smitha,dochwili
obecnejniewypracowanojegojednejspójnejdefinicji[M.Dobija,2002a].Powodem
tegojestfakt,iżterminem„kapitał”operująbadaczereprezentującyróżnedziedziny
naukowe,wktórychprzybieraonwielorakieznaczenie.Historyczniesłowo„kapitał”
pochodziodłacińskiegoprzymiotnikacapitale,którewystępowałowrazzrzeczow-
nikiemcaputooznaczającymgłowę[D.Dobija,M.Dobija,2003].Wtymkontekście
termintenoznaczałsumępożyczonychpieniędzy,czylikwotęgłównąpożyczkiod-
różniającąjąododsetek.Współcześniepodziałtennadaljestwykorzystywany,jak
chociażbywprzypadkupożyczekbankowych,gdzierataichspłatyczęstopodzielona
jestnaczęściobejmującekapitałiodsetki.Wrazzrozwojemnaukekonomicznych
znaczenietegoterminuulegałojednakstopniowejewolucjiiwprzedstawionymrozu-
mieniurzadkojeststosowane.
