Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Wprowadzenie
1.1.Wstęp
Regionśląsko-krakowskitoobszarobardzo
urozmaiconejrzeźbie,którajestpochodnązłożonej
budowygeologicznej.Wjegoskładwchodzątrzy
głównejednostkistrukturalnepiętraalpejskiego:
KarpatyZachodnienapołudniu,zachodniaczęść
zapadliskaprzedkarpackiego(ostrawsko-krakow-
skiego)wcentrumimonoklinaśląsko-krakowska
napółnocy.Jednostkitenakładająsięnastruktury
waryscyjskie1centralniepołożonezapadliskogór-
nośląskie(GZW),sąsiadująceodpółnocnegozacho-
duzmasywemczeskim,aodpółnocnegowschodu
1zmasywemmałopolskim(BukOWY,1974;kOTAS,
1982).Womawianymregioniemożnawyróżnićtrzy
prowincjepaleogeograficzne:zapadliskoprzedkar-
packienapołudniu,wałmetakarpackiwcentrum
idepresjęcentralnąnapółnocy(tabela1).Główne
elementygeomorfologiczneomawianegoregionu
powstaływneogenieiczwartorzędzie,tzn.wcią-
guostatnich23mlnlat.Wewczesnymmioceniena
południupowstałorogenkarpacki,anajegoprzed-
poluutworzyłosięzapadliskoprzedkarpackie,objęte
wmiocenieśrodkowymzalewemmorskim.Obszar
wspomnianegozapadliskapokrywasięzKotliną
Raciborską,zajętąprzezDolinęGórnejOdry,oraz
zKotlinąOświęcimską,zajętąprzezDolinęGór-
nejWisłyijejdopływy.Obiekotlinyoddzielonesą
odsiebiewypiętrzonymtektonicznieobszarem1
PłaskowyżemRybnickimiGarbemMikołowskim.
DolinaGórnejOdry(jużnaobszarzeMoraw)wy-
korzystujezapadliskotektoniczne,zwaneBramą
Morawską,oddzielającemasywsudecki(Jesenik
Niski)odłańcuchaKarpatZachodnich.Odzachodu
KotlinaRaciborsko-OświęcimskagraniczyzPła-
skowyżemGłubczyckim,aodpółnocyiwschodu
1zWyżynąŚląsko-Krakowską.Napółnocnymza-
chodzieregionurozciągasięNizinaŚląska,napół-
nocnymwschodziezaś1NizinaŚrodkowopolska.
Obiepokrywagrubypłaszcz(do200m)osadówneo-
genuiczwartorzędu(ryc.1).
Erakenozoiczna,którejczastrwaniaoceniasię
na65mlnlat,reprezentowanajestgłównieprzez
osadymorskiemiocenuśrodkowego(ok.5mlnlat).
Wstrefiezapadliskaprzedkarpackiegoichmiąż-
Tabela1.Jednostkigeomorfologiczne,strukturalneipaleogeograficznewchodzącewskładregionuśląsko-krakowskiego(kLIMASZEW-
SkI,1972)
NizinaPołudniowopolska
NizinaŚląska
WyżynaKrakowskaPółnocna
WyżynaŚląskaPółnocna
WyżynaŚląsko-KrakowskaPołudniowa
KotlinaOświęcimska
KotlinaRaciborska
Mezoregionygeomorfologiczne
monoklinaprzedsudecka—
śląsko-krakowska
zapadliskogórnośląskie
(GórnośląskieZagłębieWęglowe)
zapadliskoostrawsko-krakowskie
Jednostkistrukturalne
depresjacentralna
(basenwrocławsko-poznański)
wałmetakarpacki
zapadliskoprzedkarpackie
Prowincjepaleogeograficzne
~5~
