Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wybranewymiaryosobowościoweiaksjologiczne…
go,atakżestałysiępomocnewpraktycznychaspektachzarządzania.Warte
podkreśleniasąwynikiuzyskanezapomocąSkaliWOZiinnychnarzędzidia-
gnozującychosobowościoweczynnikisprzyjająceosiągnięciomzawodowym,
gdzieokazałosię,żestanowisko,którezajmująpracownicy,byłozdecydo-
waniebardziejróżnicującązmiennąniżnp.płeć(Mróz,2011).Wartoprzypo-
mnieć,żepełnionafunkcjaipozycjawhierarchiipracownikówplasowałysię
nawysokichmiejscachrównieżwskaliGliszczyńskiej.
Jeślikwestięosiągnięćzawodowychposzerzyćodziałaniatwórczewpra-
cyartysty,zpewnościąuzyskamydodatkoweinformacjeposzerzającezagad-
nieniazwiązanezocenąkompetencji.
KoncepcjatwórczościzawartawpracachWładysławaTatarkiewiczaobej-
mujedośćszerokizakreszjawisk.AutorHistoriifilozofiiuważa,żetwórczość
nobejmujewszelkiegorodzajuludzkieczynnościiwytwory,nietylkoarty-
stów,aletakżeuczonychczytechników”(Tatarkiewicz,1976,s.302).Dwa
głównekryteria-nowośćienergiaumysłowa-pozwalająrozpoznawaćwy-
tworylubczynnościtwórcze.
Popierwsze,nowośćjestzwiązanazróżnymipunktamiwidzeniana
danąrzecz.Jestonastopniowalna,awysokijejstopieńokreślatwórczość.
Mankamentemwydajesiębraknarzędzipomiaru,stądpoziomtwórczości
niemożebyćprecyzyjniewskazany,leczjedynieintuicyjnierozpoznawalny.
Nowośćoznaczajakość,jakiejprzedtemniebyło.Nowośćmożemiećrozma-
itepochodzenie,możebyćosiąganazapomocąróżnorakiegowysiłku,meto-
dyczniebądźspontanicznie,atakżemożestanowićoznakęrożnychpostaw
iosobowościtwórców.Iwkońcunowośćmożeprowadzićdoskutkówprak-
tycznychiteoretycznychoróżnymcharakterzeizasięgu(Tatarkiewicz,1976).
Podrugie,kryteriumenergiiumysłowejwiążesięztym,coTatarkiewicz
nazywawyższympoziomemdziałania,większymwysiłkiem,większąsku-
tecznością.Uzupełnia,żenzatwórcówmamytych,którychdziełasąnietylko
nowe,aleteżsąobjawemszczególnejzdolności,napięcia,energiiumysłowej,
talentu,geniuszu.Energiaumysłowazużytanawytworzenienowejrze-
czyjestmiarątwórczościniemniejniżsamanowość”(Tatarkiewicz,1976,
s.304;podkreśl.W.T.).
WujęciuTatarkiewiczanowośćłączysięzwyższymiuzdolnieniami,
aenergiaumysłowa-ztalentemigeniuszem.
TwórczośćfilozoficznaMariiGołaszewskiej,uczennicyRomanaIngarde-
na,interesującowiążesięztreściamipsychologicznymi.Gołaszewskauwa-
ża,żeosobowośćtwórczaartystyrozwijasięnatleosobowościpodstawowej
(Gołaszewska,1986,2001).Wanalizowanymdzielenigdynieznajdziemy
pełnegoodzwierciedleniaktórejśzosobowości,choćmożemyzniegownio-
skowaćotwórczejosobowościpoprzezwyraźneśladyzawartewposzcze-
gólnychdziełachartysty.Naosobowośćtwórcząskładasięzespółczynników
tkwiącychwosobowościpodstawowej,którebezpośredniowarunkująpodję-
17
