Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Komunikacjaniewerbalna–charakterystykaprzedmiotubadań
27
Uzupełnianiepoleganamodyfikowaniulubrozwijaniuprzezzachowania
niewerbalnetreścikomunikatuwerbalnego,cosprawia,żekomunikatmożebyć
odczytanyzwiększądokładnością35,np.człowiek,którymówioswoimbólufi-
zycznym,częstouzupełniatenkomunikatobolałymwyrazemtwarzyczyskuloną
postawąciała.„Należyprzypuszczać,żemiędzyposzczególnymikulturamilub
grupamikulturowymiistniejąróżnicewsposobachregulacjitokukonwersacji.
Kiedydzieckorozpoczynapoznawanietychprawideł,stosujezregułymniejsub-
telnesygnały,naprzykładpociąganiematkizarękawlubspódnicę,podnoszenie
rękiitd.Dziecisątakżemniejbiegłewpodtrzymywaniukonwersacjiorazpłyn-
nymprzejmowaniuioddawaniugłosu,cołatwostwierdzić,próbującrozmawiać
zmałymdzieckiemprzeztelefon”36.
Komunikatyniewerbalnemogąbyćrównieżzastępowaneprzezkomunika-
tywerbalne,gdynp.wracamydodomuporozmowiekwalifikacyjnejdotyczącej
nowejpracyzminąwyrażającąradośćitriumf,dodatkowekomunikatywerbal-
neniesąkonieczne.
Kolejnyzwiązekmiędzyomawianymidwomatypamikomunikacjitoakcen-
towanie,wzmacnianiezachowańwerbalnychprzezniewerbalnelubichmodero-
wanie,czyliłagodzenie.Zaprzykładposłużyćmożesytuacja,gdypolitykwystę-
pującpubliczniepowie:„tojestnajważniejszypunktmojegoprogramuwybor-
czego”jednocześnieakcentującwypowiedźużyciempalcawskazującego.Mamy
wówczaswrażenieprawdziwościtakiegoprzekazu.„Pewneruchy–piszeEkman
–zazwyczajgłowybądźrąk–wykonywanerytmicznie–mogązaakcentowaćczy
podkreślićpewnesłowa”37.
Ostatniąfunkcjęzachowańniewerbalnychmożnaokreślićjakoregulującą
zachowaniawerbalne,chodzituzarównookoordynacjęwłasnychzachowańwer-
balnychiniewerbalnych(np.wówczas,gdytniemyrękomaprzestrzeńwymienia-
jąckilkaelementów),jakikoordynacjęnaszychzachowańzzachowaniamiin-
nychuczestnikówinterakcji(widaćtoszczególniewyraźniewówczas,gdyta-
kiejkoordynacjibrak,tzn.gdychcemywejśćwsłowokomuś,ktociąglemówi
imówi).Ekmanpisze,że„pewneminimalnewskazówkiniewerbalne,kiwanie
głową,ruchyoczu,zmianypozycjiciała,mogąsłużyćdoutrzymaniakomunika-
cyjnegoprzepływu”38,takżewtedy,kiedymówiącypotrzebujesygnałówzwrot-
nychododbiorcykomunikatu.
JuliaT.Woodpodsumowujeteróżnicewbardziejskróconejformie:
1)Komunikacjaniewerbalnapostrzeganajestjakobardziejszczera.Jeśli
przekazwerbalnyiniewerbalnyniesąspójne,jesteśmywstaniebardziejzaufać
temudrugiemu(choćmożnabysięspieraćcodoprawdziwościtejtezyiistnienia
35M.L.Knapp,J.A.Hall,op.cit.,s.39.
36Ibid.,s.42.
37P.Ekman,Communicationthroughnonverbalbehavior...,op.cit.,s.441.
38Ibid.
