Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Konstytucjonalizacjawolnościbadańnaukowych
badańnaukowych.Podejścietobyłosymptomatycznedlakon-
stytucjonalizmusocjalistycznego.Kazuistykacytowanychprze-
pisówkonstytucyjnychszławparzezichmarginalnymwalo-
remgwarancyjnym,osłabianymdodatkowowpraktycewskutek
dalekoidącychingerencjiwsferęwolnościbadańnaukowych,
głównieprzezróżnorodneformycenzury9.Znaczneograniczenia
wolnościbadańnaukowychwynikałyponadtozesformułowań
użytychwprzywołanychprzepisach10.Wyrażałosiętowszcze-
gólnościwzawężeniudbałościorozwójnaukitylkodotejjej
części,któraopierałasię„nadorobkuprzodującejmyśliludzkiej
ipostępowejmyślipolskiej”
,atakżewwyraźnieograniczającym
badaczyokreśleniu„naukawsłużbienarodu”11.
ZacytowanewyżejartykułyKonstytucjiPRLzostałyutrzy-
manewmocyprzezart.1pkt8ustawyzdnia29grudnia1989r.
ozmianieKonstytucjiPolskiejRzeczypospolitejLudowej12zsym-
bolicznązmianą,polegającąnazastąpieniusformułowania„Pol-
skaRzeczpospolitaLudowa”zwrotem„RzeczpospolitaPolska”
.
Wtymkształcieobowiązywałyonedodnia17października
1997r.,kiedytoweszławżycienowaKonstytucjaRzeczypospo-
litejPolskiejzdnia2kwietnia1997r.13
Wszerszymzakresiewolnośćbadańnaukowychzaczęłaznaj-
dowaćodrębnywyrazdopierowkonstytucjachpowstających
podrugiejwojnieświatowej.Jakoprzykładmożnawskazać:
art.33ust.1KonstytucjiRepublikiWłoskiejzdnia27grudnia
1947r.(„Sztukainaukawolneorazwolnejestichnauczanie”);
art.5ust.3UstawyzasadniczejRepublikiFederalnejNiemiec
zdnia23maja1949r.(„Sztukainauka,badaniainauczanie
wolne.Prawodowolnościnauczanianiezwalniaodobowiązku
wiernościkonstytucji”);art.16ust.1KonstytucjiGrecjizdnia
9czerwca1975r.(„Zapewniasięwolnośćsztukiinauki,badań
inauczania,aichrozwójiwspieranieobowiązkiempaństwa.
Wolnośćuniwersyteckaiwolnośćnauczanianiezwalniajązobo-
wiązkuprzestrzeganiaKonstytucji”);art.42KonstytucjiRepubli-
kiPortugalskiejzdnia2kwietnia1976r.(„1.Twórczośćintelek-
tualna,artystycznainaukowajestwolna.2.Wolnośćtaobejmuje
9S.Jarosz-Żukowska,Ł.Żukowski,Wolnośćbadańnaukowych…,s.710;
por.J.Sobczak,Wolnośćbadańnaukowych-standardyeuropejskieirzeczywistość
polska,NaukaiSzkolnictwoWyższe”2007,nr2(30),s.57.
10Ibidem.
11Ibidem.
12Dz.U.1989,nr75,poz.444zezm.
13Dz.U.1997,nr77,poz.483zezm.
19