Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Zanimprzejdziemydowłaściwegotematu,nakreślmykontekstfunkcjonowaniateatru
jidyszwmiędzywojennymKrakowie.Przyjrzyjmysięludnościmiasta,skupiskom
Żydówiichstrukturzezawodowej,językom,udziałowitychmieszkańcówwpolityce
iwewładzachmiasta,działalnościreligijnejidobroczynnejgminywyznaniowej,or-
ganizacjicharytatywnejocharakterzesemi-masońskim,ekonomii,edukacjii*yciu
kulturalnemu.Spróbujmyspojrzećnascenęjidysznatleinnychwidowisk,rozrywek,
subsystemówjęzykowych.Nieaspirującdowyczerpaniatakrozległegotematu,roz-
wa*ymytekwestieprzedewszystkimzpunktuwidzeniaichpotencjalnegowpływuna
rozwójteatru*ydowskiego.Zadajmywięcpytanie,comusielibraćpoduwagęjego
organizatorzy"Dokonanietegoprzeglądupomo*enamnietylkozarysowaćtło,ale
iokreślić,którezomówionychczynnikównale*yuznaćzasprzyjające,którezaneu-
tralne,aktórezawrogiedlascenyjidyszwKrakowie.
1i
Wedługspisuludnościz1921r.Krakówliczył183706mieszkańców(wyłączając
wojskowych)
1.SytuowałogotonaczwartymmiejscuwPolsce,poWarszawie,Łodzi
iLwowie.Poniewa*jednakwokresiemiędzyspisami(1921-1931)liczbajegoludno-
ściwzrastaławolniej,wkrótcedałsięwyprzedzićprzezPoznań.Uwa*anogo,niebez
racji,zajednoznajbardziejpolskichmiastkraju.Jedynąznaczącąmniejszośćstano-
wilituŻydzi.W1921r.wKrakowiemieszkało45229osóbwyznaniamoj*eszowego
(24,6%),w1931r.-56515(25,8%),w1935-70254(29%),aw1938-64348
(około25%).DlaporównaniawWilnie,zwanymÄJerozolimąpółnocy´,analogiczne
liczbydlaroku1921wynoszą46559(36,1%),adla1931-55000(28,2%).
PonadpołowakrakowskichŻydóww1931r.zgrupowałasięnaKazimierzuina
pobliskimStradomiu.Ichodsetekwśródmieszkańcówobutychdzielnicwynosiłpo-
Piszącoludności,opieramsięnanastępujących(ródłachiopracowaniach.B.Małecka-Jaworska,
/udność*ydowskIw.rIkowiewlItIch1918-1939,Warszawa1993,s.18-33>pracadoktorskanapisana
podkierunkiemprof.dr.hab.J.TomaszewskiegonaWydzialeHistorycznymUniwersytetuWarszawskie-
go,maszynopisprzechowywanywBiblioteceInstytutuHistorycznegoUW,sygn.P.Dr.290;dziękuję
AndrzejowiŻbikowskiemuzainformacjęotejpozycji];E.Adamczyk,Społeczność.rIkowIijej*ycie,
>w.]'zieje.rIkowI,t.4.
.rIkówwlItIch1918-1939,red.J.BieniarzównaiJ.M.Małecki,Kra-
ków1997,s.27-36;E.Duda,.rIkowskiejudIicI,Warszawa1991,s.47;SkorowidzmiejscowościRzeczy-
pospolitejPolskiej,t.12,Warszawa1921;ÄRocznikStatystykiMiastPolski´,Warszawa1928;'rugi
powszechnyspisludnościzdnż9;II1931rżMieszkIniIigospodIrstwIdomoweż/udnośćżStosunkizIwo-
doweżMiIsto.rIków,ÄStatystykaPolski´,seriaC,z.64,Warszawa1937.
