Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Preludium
ZamachnaarcyksięciaFerdynanda,następcętronumonarchiiaustro-węgierskiej,do
któregodoszło28czerwca1914rokunaulicachSarajewa,zapoczątkowałlawinęwy-
darzeńpolitycznych.Tewciągukolejnegomiesiącadoprowadziłydowybuchuświa-
towegokonfliktuzbrojnegonaskalędotychczasnieznanąludzkości.Przeciwkosobie
stanęłypotężnesojuszemilitarne,dążącedozdobyciadominacjizarównowEuropie,
jakinaświecie.Dlategowojna,którasięrozpoczęła,zyskałamianoświatowej.
Naziemiachpolskich,zwłaszczawśródmłodzieży,nastrojebezpośredniopowy-
buchuwojnybyłypełnenadzieinarychłyudziałw-jakjużwówczasuważano-wiel-
kichwydarzeniachoraznerwowegooczekiwanianarozwójsytuacji.Wielumłodych
ludzipragnęłojaknajszybciejznaleźćsięwcentrumwalkitoczonejnietakdalekood
rodzinnegodomuiwnieśćchoćbyniewielkiwkładwtrwającąwojnę,atymsamym
przyczynićsiędoodrodzeniaOjczyzny.Przedstawicielestarszegopokolenia,pamię-
tającychoćbyniedawnąwojnęrosyjsko-japońskązlat1904-1905istratyponiesione
wówczasprzezarmięcarską-wktórejoddziałachznaleźlisiętakżepolscyrekruci,
pochodzącyzziemzaborurosyjskiego-bylinastawienisceptyczniej.
Pierwszawojnaświatowaszybkookazałasięswoistymżywiołem,klęskąbezlitośnie
dotykającąwszystkich,którzystanęlinajejdrodze.Chłopówwcielanosiłądowojska,
jeśliniewcharakterzeżołnierzyliniowych,tojakotaborytówirobotników.Sposób
działaniawojsk,którejużwówczasmieniłysiępiewcąkulturyicywilizacji,nasuwałna
myślnajazdybarbarzyńców.Nadalporażają,wyłaniającesięzrelacjipamiętnikarskich
iprasowych,ogromstratizniszczeńoraztragedialudzi,którzywjednejchwiliutracili
dorobekcałegożycia.Pięćdziesiątdwamiesiącewalk,któredoprowadziłydotrwałych
zmiannamapiepolitycznejświata,przynoszączmierzchdotychczasowymimperiom,
zamykałyswójbilanswnaderponurychliczbach,sięgających:8,5milionazabitych,
21milionówrannychoraz7
,7milionazaginionych.
Wszeregachwojskwystawionychprzezobapotężnesojuszewalczyłyniemaltrzy
milionyPolaków.Większośćznich,wcielonajeszczewtrakcieletniejmobilizacji1914
roku,służyławarmiachpaństwzaborczych,przelewająckrewzaobcychwładców
7
