Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kultury,pragnącbyćnarodowym,chcebyćzarazemwszystkimdla
wszystkich,Uwliczbiemnogiej”,nawielupoziomachistopniach,
zmienne-niczymkameleon-wzależnościodprzypływówiodpły-
wówmódipokoleń(Fumaroli2008,s.40,173-175).
Wświetletegonowego,wspólnegodoświadczeniamożemy
zprzekonaniemstwierdzić,żenawetjeślidawniejrzeczywiścieist-
niałaUsystemopodobna”kultura,touznaniezjawiskkulturowychza
spójnąizamkniętąUcałość”(Usystem”wtymsensie,wjakimzostał
zdefiniowanywcześniej)byłouwarunkowanehistorycznie.Obec-
niewyraźniejniżkiedykolwiekwcześniejdostrzegamyprawdziwe
znaczenietrywialnegospostrzeżenia,żezjawiskaprzestrzenne
sąproduktemspołeczeństwa,azatemichrolawrozdzielaniuiłą-
czeniucałościspołecznychbędzieprawdopodobniezmieniaćsię
wrazzewolucjątechnikiprocedurprodukcji.
Możnasięzastanawiać,wjakimstopniuczynnikigeofizycz-
ne-naturalneorazsztucznegranicejednostekterytorialnych
-prowadziłydawniejdowytworzeniasięodrębnychtożsamości
społecznościikultur,atakżeczyrozróżnienienaUwewnętrzną”
iUzewnętrzną”częśćkażdejjednostkisocjokulturowejniebyło
wistociepojęciemwynikającymzmaterialnychartefaktówUbarier
prędkości”lub,mówiącogólniej,czasowychifinansowychograni-
czeńswobodyporuszaniasięwprzestrzeni.
PaulViriliostwierdziłniedawno,żechoćzapowiedźUkońca
historii”poczynionaprzezFrancisaFukuyamęwydajesięmocno
przedwczesna,zcorazwiększąpewnościąmożnaobecniemó-
wićoUkońcugeografii”(por.Virilio1997,s.17)1.Odległościznaczą
mniejniżdawniej,aideęgeofizycznejgranicycoraztrudniejzreali-
zowaćwUrealnymświecie”.Naglestajesięoczywiste,żepodział
kontynentów,czykuliziemskiejjakocałości,namniejlubbardziej
odrębnelubnawetsamowystarczalneenklawystanowiłpochodną
1Oilewiem,oideiUkońcageografii”jakopierwszywspomniałRichardO’Brien
(1992).
Wprowadzenie
33
