Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI
Muzykawpowiązaniuzczłowiekiem
MuzykazawszepełniławielorakiefunkcjewżyciuczłowiekaispołecznościlWy-
korzystywanojąprzedewszystkimwcelachobrzędowych,wychowawczych,
leczniczych,ludycznychlJestczęściąwychowaniaestetycznegolJejpotencjałdo-
strzeganybyłodnajdawniejszychczasówl
Warchaicznychcywilizacjach,starożytnejGrecjiikulturachorientalnych
dźwiękpojmowanojakoboskązasadęwszechświatalJużwdziejachplemionpier-
wotnychmuzykastanowiłanietylkoczęśćpowszednichzajęć,aleodgrywałaprio-
rytetowąrolęwobrzędachiczynnościachkultowych,stanowiąccentralnypunkt
każdejuroczystościplemiennejlWstarożytnymEgipcieśpiewstanowiłniezwy-
kleważnyelementmodłów,gdyżuważano,iżjedyniemodlitwywyśpiewanezod-
powiedniąintonacjąmogąbyćusłyszaneprzezbogów(Minkiewicz1892,sl499)l
Najstarszyznanyzapismówiącyoleczniczymwykorzystaniupieśnipochodzi
zEgiptuidatowanyjestnaokoło3500tysllatplnlel(Lightiinl1954)l
Wymownejest,żeżadnazestarożytnychszkółfilozoficznychniepozostawała
obojętnawobecmuzykilPitagorejczycyopieralisięnazałożeniu,żewszechświat
zbudowanyjestmatematycznieiharmonijnielMuzykępostrzegalimatematycznie,
podobniejakkosmos,rozumianabyłajakozasadaporządkująco-lecznicza
orazwyrazproporcjonalnegoładuiharmoniikosmosulHarmoniadźwięków
stanowiładlanichprzejawgłębszejharmonii,wyrazwewnętrznegoładuwsamej
budowierzeczylJużwtedydostrzegano,żemuzykadziałanietylkonaosobę
czynniewniejuczestniczącąpoprzezgrę,tanieciśpiew,alerównieżnasłuchaczal
Słuchającwskupieniuharmonijnejmuzyki,mógłondoznaćtzwlkatharsis,czyli
noczyszczeniaduszy”
,wyrzuceniastłumionychemocjiczyenergii,którepomaga
uzyskaćwewnętrznąharmonięlJakpodajeArystoksenos,podczasgdymedycyna
służyłapitagorejczykomdooczyszczaniaciał,muzykastanowiłaidealnenarzędzie
dooczyszczaniaduszlPostrzegalijąjakoszczególnydarbogów,cośwyjątkowego
(Tatarkiewicz1985)l
RównieżPlatonceniłharmonię,jakąniesiemuzykalUznawał,żezawieraona
wibracjepokrewnedrganiomduszyludzkiej,codawałomożliwośćnuregulowania
zaburzonegoobieguduszy”
,symptomatycznegodlaosóbzzaburzeniamilObok
aspektuterapeutycznegodostrzegałrównieżjejfunkcjęwychowawcząlPrzy
dobraniuodpowiedniejmuzykimożna,wedługniego,kształtowaćosobowość
człowiekairozwijaćwnimcechyspołecznieużytecznelStawiałjąnarówni
zdbałościąociało,twierdząc,żetakjakgimnastykawychowujeciało,tak
muzykapowinnatroszczyćsięoduszęlPlatonbyłprzekonany,żeokreślone
tonacje,rytmyiinstrumentysąnośnikiempożytecznychbądźteższkodliwych
charakteróworazstanówduszy,dlategopolecałunikaniemuzykiosilniejszym
ładunkuemocjonalnym,zamiasttegozalecająctonacjeiinstrumenty,które,
